Τέσσερεις στρατηγικές παρεμβάσεις ενόψει της επικείμενης μεταρρύθμισης από την Κυβέρνηση αντικατάστασης του «ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ» προκειμένου να ενισχυθεί η οικονομική αυτοτέλεια των δήμων και να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις τοπικής ανάπτυξης, προτείνει η ΚΕΔΕ, μέσα από τις αποφάσεις του συνεδρίου της, και οι οποίες, προφανώς, θα τεθούν στο τραπέζι της διαβούλευσης.
Ειδικότερα η ΚΕΔΕ προτείνει:
• τη δημοσιονομική αποκέντρωση και μεταφορά του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας στους δήμους
• τη θεσμοθέτηση Τοπικού Αναπτυξιακού Προγράμματος, (παρόμοιο με το Πρόγραμμα «Θησέας»)
• τη μετεξέλιξη του δεσμευμένου τομέα του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων (ΤΠΔ) σε Δημοτική Τράπεζα
• Το ποσό του Πράσινου Ταμείου, που προέρχεται από τοπικούς πόρους να περάσει στην αποκλειστική διαχείριση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
Να σημειωθεί ωστόσο ότι από τις μέχρι τώρα τοποθετήσεις του υπουργού Εσωτερικών Π. Σκουρλέτη, δεν έχουν αποκαλυφθεί οι προθέσεις της κυβέρνησης σε ότι αφορά τόσο την οικονομική στήριξη της μεταρρύθμισης, όσο και τα οικονομικά εργαλεία για την χρηματοδότηση της τοπικής ανάπτυξης, ούτε και τυχόν φορολογικές μεταρρυθμίσεις.
Ωστόσο η ΚΕΔΕ επαναφέρει το πάγιο αίτημα της δημοσιονομικής αποκέντρωσης με μεταφορά φορολογικών εσόδων και αρμοδιοτήτων, καθώς και με παράλληλη δημιουργία ενός εξισορροπητικού αναδιανεμητικού μηχανισμού που θα αμβλύνει τις δημοσιονομικές ανισότητες των δήμων της χώρας. Επικαλούμενη δε τις φορολογικές μεταρρυθμίσεις που θεσμοθετήθηκαν τα τελευταία χρόνια σε όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ, θεωρεί ότι η μεταφορά της Φορολογίας της Ακίνητης Περιουσίας (ΦΑΠ) στους Δήμους, αποτελεί ένα ουσιαστικό πρώτο βήμα προς την σύγκλιση με το Ευρωπαϊκό κεκτημένο.
«Με τον τρόπο αυτό η συγκεκριμένη φορολογία θα αποκτήσει αναπτυξιακή ανταποδοτικότητα, αλλά και λόγω της εγγύτητας, θα υπόκειται στο διαρκή έλεγχο της κοινωνίας των πολιτών. Η μεταφορά του Φόρου Ακίνητης Περιουσίας στην ΤΑ θα μπορέσει να μειώσει τους φορολογικούς συντελεστές, να επιτύχει καλύτερα οικονομικά αποτελέσματα και κυρίως δικαιότερη κατανομή του φορολογικού βάρους, σε σχέση με το βάρος που δημιουργεί ο ΕΝΦΙΑ» τονίζει στην απόφαση του Συνεδρίου της.
Επίσης η ΚΕΔΕ υπογραμμίζει ότι για να υλοποιηθεί το όλο εγχείρημα της μεταρρύθμισης, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να προσδιοριστεί ένα χρηματοδοτικό πρόγραμμα, ένα Τοπικό Αναπτυξιακό Πρόγραμμα, με το οποίο αφενός θα συγκλίνουν οι ανισότητες μεταξύ των δήμων, αφενός, αφετέρου θα συμβάλει στη συντήρηση των υπαρχόντων δικτύων και υποδομών, οι οποίες εξαιτίας της απουσίας κονδυλίων για τη συντήρηση και επισκευή τους κινδυνεύουν με άμεση απαξίωση.
Ως πηγές χρηματοδότησης του Τοπικού Αναπτυξιακού Προγράμματος η ΚΕΔΕ προσδιορίζει τις εξής:
• Εθνικούς πόρους (αύξηση της ΣΑΤΑ σύμφωνα με το νόμο 3852/2010, Πράσινο Ταμείο, νέα γενιά παρακρατηθέντων, επαναπατρισμός του φόρου ζύθου, ΠΔΕ)
• Κοινοτικούς πόρους: ΕΣΠΑ και Ανταγωνιστικά προγράμματα
• Νέα χρηματοδοτικά εργαλεία όπως αυτά που προσφέρονται από το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων
Με δεδομένο ότι η οικονομική κρίση έχει δημιουργήσει την ανάγκη εξεύρεσης εναλλακτικών και έξυπνων χρηματοδοτικών λύσεων, αλλά και το γεγονός ότι σ΄όλη την Ευρώπη ενισχύονται και δημιουργούνται χρηματοπιστωτικά ιδρύματα με κύριο προσανατολισμό την Τοπική Αυτοδιοίκηση, η ΚΕΔΕ προτείνει τη μετεξέλιξη του δεσμευμένου τομέα του Ταμείου Παρακαταθηκών και Δανείων σε σύγχρονη Δημοτική Τράπεζα, η οποία θα δικτυωθεί και θα λειτουργεί σε συνεργασία και στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών ομολόγων της.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η συντριπτική πλειοψηφία των εσόδων του Πράσινου Ταμείου προέρχεται από τους δήμους. Σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία που δημοσιοποίησε η ΚΕΔΕ το 80% των πόρων του Πράσινου Ταμείου, προέρχεται από την τακτοποίηση των ημιυπαίθριων χώρων και των αυθαιρέτων. Ουσιαστικά δηλαδή οι πράσινοι πόροι έχουν ανταποδοτικό χαρακτήρα.
Σύμφωνα με τα τελευταία απολογιστικά στοιχεία του 2014, οι πόροι του Πράσινου Ταμείου, φτάνουν τα 2,4 δις € (2,2 δις € στο Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, 124,3 εκ. € στην Τράπεζα της Ελλάδος και 1,4 εκ € στο ΠΔΕ).
Τα ετήσια έσοδα του Πράσινου Ταμείου, μειώνονται διαχρονικά από 900 εκ. € το 2011 σε 234 εκ. € το 2014, σύμφωνα με απολογιστικά στοιχεία. Για το 2015 και το 2016 δεν υπάρχουν απολογιστικά στοιχεία και τα προϋπολογιζόμενα έσοδα είναι 370 εκ. € και 343 εκ. € αντίστοιχα.
Αντίστοιχα τα ετήσια έξοδα μειώνονται διαχρονικά από 60 εκ. € το 2011 σε 8,3 εκ. € το 2014, σύμφωνα με απολογιστικά στοιχεία. Για το 2015 και το 2016 δεν υπάρχουν απολογιστικά στοιχεία και τα προϋπολογιζόμενα έξοδα έχουν αυξηθεί σε 88 εκ € και 66 εκ € αντίστοιχα. Οι Δήμοι, κυρίως χρηματοδοτούνται για δράσεις περιβαλλοντικού ισοζυγίου (όπως Πολεοδομικός Σχεδιασμός, αστική αναζωογόνηση, ελεύθεροι χώροι και διατηρητέα κτίρια, βιώσιμη κινητικότητα, μεταβατικά Προγράμματα – ΕΤΕΠΣ). Οι προαναφερόμενες δράσεις αντιπροσωπεύουν ολοένα και χαμηλότερα ποσοστά, σε ετήσια βάση από 83% για τα έτη 2012/13 σε 62% το 2014 (με βάση τα ετήσια απολογιστικά στοιχεία εξόδων) και 52% για το 2016 με βάση τις εγκρίσεις κατανομής.
Η ΚΕΔΕ προτείνει:
• Το ποσό που προέρχεται από τοπικούς πόρους να περάσει στην αποκλειστική διαχείριση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης
• Το ποσό αυτό να κατευθυνθεί σε πρωτοβουλίες βιώσιμης ανάπτυξης, με έμφαση στη διατήρηση του περιβαλλοντικού ισοζυγίου, σύμφωνα και με την απόφαση του ΣτΕ.
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΤΕ
