«Το Εθνικό Δίκτυο Ιατρικής Ακριβείας στην Ογκολογία, μια πρωτοποριακή δράση που ιδρύθηκε με πρωτοβουλία του Τομέα Έρευνας και Καινοτομίας του Υπουργείου Παιδείας, Έρευνας και Θρησκευμάτων σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας, ξεκινάει στην Ελλάδα με άμεσο στόχο να αναβαθμίσει τη διάγνωση, την πρόβλεψη της έκβασης και τη στοχευμένη θεραπευτική αντιμετώπιση των ασθενών με καρκίνο. Το δίκτυο θα προσφέρει διαγνωστικές υπηρεσίες υγείας υψηλής ποιότητας βασισμένων σε τεχνολογίες NGS, ενώ παράλληλα θα διεξάγονται ερευνητικές δράσεις για την ανάδειξη νέων βιοδεικτών» τόνισαν σε συνέντευξη στο «Ην-Ων», ο Κώστας Σταματόπουλος, συντονιστής του Εθνικού Δικτύου Ιατρικής Ακριβείας και η ερευνήτρια του ΙΝΕΒ Αναστασία Χατζηδημητρίου, επικεφαλής της Τεχνικής Επιτροπής του Δικτύου.
Ακόμη υπογράμμισαν «H έννοια της Ιατρικής Ακριβείας – τόσο σε επίπεδο πρόληψης όσο και σε επίπεδο θεραπείας, που βασίζεται στα ατομικά χαρακτηριστικά των ασθενών, δεν είναι καινούρια. Η ομάδα αίματος, για παράδειγμα, αποτελεί για περισσότερο από έναν αιώνα τον οδηγό των μεταγγίσεων αίματος. Πρόσφατα, η προοπτική της ευρύτερης εφαρμογής της Ιατρικής Ακριβείας εξελίχθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό με την ανάπτυξη νέων μεθοδολογιών για βιοανάλυση, ιδίως ισχυρών τεχνολογιών νέας γενιάς για αλληλούχηση DNA (next generation sequencing, NGS) και υπολογιστικών εργαλείων και προσεγγίσεων για την ανάλυση βιοδεδομένων μεγάλου όγκου.
H έννοια της Ιατρικής Ακριβείας – τόσο σε επίπεδο πρόληψης όσο και σε επίπεδο θεραπείας, που βασίζεται στα ατομικά χαρακτηριστικά των ασθενών, δεν είναι καινούρια. Η ομάδα αίματος, για παράδειγμα, αποτελεί για περισσότερο από έναν αιώνα τον οδηγό των μεταγγίσεων αίματος. Πρόσφατα, η προοπτική της ευρύτερης εφαρμογής της Ιατρικής Ακριβείας εξελίχθηκε σε πολύ μεγάλο βαθμό με την ανάπτυξη νέων μεθοδολογιών για βιοανάλυση, ιδίως ισχυρών τεχνολογιών νέας γενιάς για αλληλούχηση DNA (next generation sequencing, NGS) και υπολογιστικών εργαλείων και προσεγγίσεων για την ανάλυση βιοδεδομένων μεγάλου όγκου.»
Ερ. Ποιες ευκαιρίες αναδύονται στον τομέα της υγείας για την Ελλάδα με τη σύσταση του Εθνικού Δικτύου Ιατρικής Ακριβείας;
Απ: Κώστας Σταματόπουλος: Για πρώτη φορά εξειδικευμένες μονάδες από ερευνητικούς και ακαδημαϊκούς φορείς της χώρας σε στενή συνεργασία με κλινικές μονάδες αριστείας στο ευρύτερο πεδίο του καρκίνου (Ογκολογία, Αιματολογία) θα προσεγγίσουν συντονισμένα το καίριο ζήτημα της σύγχρονης γονιδιακής ανάλυσης που αποτελεί θεμέλιο για την εξατομικευμένη θεραπεία, καθώς αναδεικνύει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των καρκινικών κυττάρων σε κάθε ξεχωριστό ασθενή. Η συγκεκριμένη πρωτοβουλία θα επιτρέψει στην Ελλάδα να συμμετάσχει ενεργά στη διαμόρφωση του χάρτη της Ιατρικής του μέλλοντος να συμπράττει ισότιμα σε διεθνείς συνεργασίες, προωθώντας την έρευνα για την αντιμετώπιση του καρκίνου.
Ερ. Μπορείτε να αναφέρετε τα σημαντικότερα οφέλη, που προκύπτουν για τους ασθενείς με τη λειτουργία του Δικτύου;
Απ. Κώστας Σταματόπουλος: Η επιλογή της θεραπείας με βάση τις ιδιαίτερες γενετικές βλάβες των καρκινικών κυττάρων κάθε ασθενούς συνεπάγεται μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα και λιγότερες ανεπιθύμητες ενέργειες: αυτό μεταφράζεται σε καλύτερη έκβαση και καλύτερη ποιότητα ζωής. Επίσης, η συγκέντρωση πληροφοριών από την ανάλυση πολλών ασθενών θα υποστηρίξει την ανακάλυψη νέων γνώσεων που μπορεί να χρησιμοποιηθούν στη βιοϊατρική έρευνα με σκοπό την καλύτερη κατανόηση του καρκίνου και την ανάπτυξη νέων θεραπειών.
Το Εθνικό Δίκτυο Ιατρικής Ακριβείας στην Ογκολογία πρέπει και μπορεί να συνδράμει καθοριστικά ώστε να ενισχυθούν οι δεσμοί ανάμεσα στη βιοϊατρική έρευνα και την κλινική ιατρική. Αυτή η διασύνδεση θα αναβαθμίσει τις παρεχόμενες υπηρεσίες υγείας και παράλληλα θα δημιουργήσει νέες δυνατότητες και προοπτικές διαθεματικής έρευνας με σημαντικές προεκτάσεις για την οικονομία της γνώσης στη χώρα μας και διεθνώς.
Απ. Αναστασία Χατζηδημητρίου: Προσωπικά θα ήθελα το Δίκτυο να λειτουργήσει ως μια πλατφόρμα καθημερινού διαλόγου των ερευνητικών φορέων της χώρας με τα κλινικά τμήματα και την καθημερινή κλινική πράξη. Να διασφαλίσει την καλύτερη δυνατή περίθαλψη για τους ασθενείς με καρκίνο και την ορθολογική διαχείριση των κρταικών πόρων.
Ερ. Ποιο είναι το επίπεδο επάρκειας της Ελλάδας ώστε να αναδείξει τη δυναμική της Εξατομικευμένης Ιατρικής;
Απ. Αναστασία Χατζηδημητρίου: Όλοι οι φορείς που συμμετέχουν στο Δίκτυο Ιατρικής Ακριβείας έχουν σήμερα την τεχνολογική επάρκεια αλλά και τα μέσα για να εκπονήσουν τις γενετικές εξετάσεις, που η πρωτοβουλία έχει υποσχεθεί ως παροχή υπηρεσιών στους ασθενείς με καρκίνο. Βέβαια, στο πρώτο εξάμηνο λειτουργίας του δικτύου θα προτυποποιηθούν όλες οι διαδικασίες από την αρχική επεξεργασία του δείγματος έως την τελική αναφορά του αποτελέσματος ώστε να μιλάμε ακριβώς την ίδια γλώσσα.
Ερ. Σε ποιο σημείο βρίσκονται σήμερα οι συνεργασίες του Δικτύου με αντίστοιχες πρωτοβουλίες;
Απ. Αναστασία Χατζηδημητρίου: Το Δίκτυο ήδη συμπράττει με αντίστοιχες ευρωπαϊκές δράσεις. Υπάρχει στενή συνεργασία με το εθνικό πρόγραμμα στη Σουηδία (Genomic Medicine Sweden) στο πεδίο των αιματολογικών κακοηθειών. Επίσης, προγραμματίζονται άμεσα κοινές δράσεις με άλλες διεθνείς πρωτοβουλίες/δίκτυα (π.χ. Alliance Against Cancer στην Ιταλία) και φορείς που δραστηριοποιούνται στην Ιατρική Ακριβείας σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες (Ισπανία, Τσεχία, Σερβία, Κύπρος, Ουγγαρία).
Ελπίδα στη μάχη κατά καρκίνου
