Σαπφώ Νοταρά
Η κρητικιά ταλαντούχα ηθοποιός με την βροντερή φωνή
Η λέξη «Μπουρλότο!» και η πρόταση «Εδώ μέσα γίνονται σόδομα και γόμορα!» γράφθηκαν στην ιστορία του ελληνικού κινηματογράφου από την ταλαντούχα κρητικιά ηθοποιό Σαπφώ Νοταρά η οποία γεννήθηκε το 1907 στο Ηράκλειο Κρήτης.
Η βροντερή φωνή που όλοι θυμόμαστε, ήταν ψεύτικη. Την υιοθέτησε, όταν άκουσε ένα παιδάκι να της λέει «Σταμάτα, σε πυροβολώ!»
Το πραγματικό της επίθετο ήταν Χανδάνου και ενώ σπούδασε στο πανεπιστήμιο πήρε την απόφαση να ασχοληθεί με το θέατρο.
Σπούδασε στην Επαγγελματική Σχολή Θεάτρου και αποφοίτησε με άριστα από τη Δραματική Σχολή του Πειραϊκού Συνδέσμου. Παρακολούθησε, επίσης, μαθήματα ρυθμικής και μπαλέτου. Το καλλιτεχνικό ψευδώνυμο «Νοταρά», το πήρε από την οδό που βρισκόταν η δραματική σχολή στην οποία φοιτούσε.
Το 1926 έγινε μέλος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών. Το 1934, άρχισε να ασχολείται με το ελεύθερο θέατρο στους θιάσους της Μαρίκας Κοτοπούλη, της Κ. Κατερίνας, του Δ. Χορν. Στο θίασο της Κοτοπούλη συχνά ντουμπλάριζε το ρόλο της μεγάλης πρωταγωνίστριας, εναλλάξ με τη Γεωργία Βασιλειάδου, όταν η Κοτοπούλη έλειπε σε ταξίδια στο εξωτερικό.
Στον κινηματογράφο, η πρώτη της εμφάνιση ήταν στη «Λύκαινα» το 1951, μια ταινία της Μαρίας Πλυτά. Ακολούθησαν το 1953, το «Κυριακάτικο Ξύπνημα» πλάι στο χρυσό ζεύγος της εποχής, Λαμπέτη-Χορν, η «Συνοικία το Όνειρο» του Αλέκου Αλεξανδράκη, με πρωταγωνιστή τον ίδιο και τον Μάνο Κατράκη, το «Αχ, αυτή η γυναίκα μου» με Βουγιουκλάκη-Παπαμιχαήλ, «Η χαρτοπαίχτρα» με τη Ρ. Βλαχοπούλου, το «Παιδί της μαμάς» ως κινηματογραφική μητέρα του Γ. Βογιατζή.
Ερμήνευσε αμέτρητους ρόλους: από την Αρετούσα στον «Ερωτόκριτο» και την κυρά-Γιάννενα στον «Αγαπητικό της Βοσκοπούλας», ως την Κατιούσα στην «Ανάσταση» του Τολστόι. Άλλες ταινίες ήταν: Αρπαγή της Περσεφόνης (1956), Της νύχτας τα καμώματα (1957), Η κυρά μας η μαμή (1958), Όταν το μίσος κυβερνά (1959), Έγκλημα στα παρασκήνια (1960), Ένας Δον Ζουάν για κλάματα (1960), Ο δολοφόνος αγαπούσε πολύ… (1960), Στην πόρτα της κολάσεως (1960), Αγάπη και θύελλα (1961), Ποιά είναι η Μαργαρίτα (1961), Ζήτω η τρέλα! (1962), Θρίαμβος (1962), Μην ερωτεύεσαι το Σάββατο (1962), Ταξίδι (1962).
Το μεγάλο κοινό γνώρισε και αγάπησε τη Σαπφώ Νοταρά. Ο ρόλος της Κλημεντίνης Περπερίδου, μιας αποτυχημένης πριμαντόνας, στο ραδιοφωνικό σήριαλ «Ημερολόγιο ενός θυρωρού» του Κώστα Πρετεντέρη, ήταν ο προσωπικός της θρίαμβος στις αρχές της δεκαετίας του 1960.
Τα τελευταία χρόνια της ζωής της, οι εμφανίσεις στο θεατρικό σανίδι αραίωσαν, αλλά ξεχώρισε για τη συμμετοχή της στις παραστάσεις: «Τρωάδες» σε σκηνοθεσία Γιάννη Τσαρούχη (1977), «Φιλουμένα Μαρτουράνο» δίπλα στην Έλλη Λαμπέτη (1978) και «Πορνογραφία» του Μάνου Χατζιδάκι, που αποτέλεσε και το κύκνειο άσμα της (1982-1983).
Έπαιξε σε 29 κινηματογραφικές ταινίες και όλες αξέχαστες.
Η Έλλη Λαμπέτη είχε πει για τη Σαπφώ Νοταρά «Στην Ελλάδα για να είσαι πρώτη, πρέπει να είσαι ωραία. Άμα σε δουν ωραία σε θέλουν και για ηθοποιό. Όταν μπερδεύεις όμως την ομορφιά με το ταλέντο, ούτε την ομορφιά μπορείς να εκτιμήσεις σωστά, ούτε το ταλέντο. Γιατί, μήπως η Σαπφώ Νοταρά δεν έχει πάει χαμένη στην Ελλάδα; Τι ταλέντο Θέε μου! Και τι κακιά γυναίκα! Πως να μην είσαι κακιά όταν δεν σ’ αφήνουν να δουλέψεις, να καλλιεργήσεις το ταλέντο σου και σε κοροϊδεύουν που είσαι άσχημη; Γιατί, πρέπει να ξέρεις, της έχουν φερθεί πολύ άσχημα της Νοταρά. Δεν βρίσκανε ρόλους να της δώσουνε. Πως να μη στραφεί εναντίον όλων και πως να μην είναι γεμάτη μίσος; Η αδιαφορία των άλλων για το ταλέντο της, την έκανε έτσι. Τι ηθοποιός αλήθεια! Πώς κοιτούσε όταν παίζαμε μαζί στη Φιλουμένα! Μου έκανε μεγάλη εντύπωση…»
Η Σαπφώ Νοταρά ζούσε ολομόναχη και χωρίς οικονομικούς πόρους, σ’ ένα μικρό διαμέρισμα στην Πλατεία Κουμουνδούρου στην Αθήνα, το νοίκι του οποίου πλήρωνε ένας θαυμαστής της. Με πολλά προβλήματα υγείας, η σπουδαία ηθοποιός βρέθηκε νεκρή στο διαμέρισμά της από τους περιοίκους στις 13 Ιουνίου του 1985. Σύμφωνα με την ιατροδικαστική έκθεση είχε αφήσει την τελευταία της πνοή δύο ημέρες νωρίτερα, συνεπεία καρδιακής προσβολής.