του Δρ. Αντώνη Μαραγκουδάκη
Η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του μαστού ισοδυναμεί με θεραπεία της νόσου. Η κλινική εκτίμηση και η απεικονιστική εξέταση είναι τα πρώτα σημαντικά βήματα για την διάγνωση του καρκίνου του μαστού. Η ψηλάφηση του μαστού σε κάθε γυναικολογική εξέταση είναι αναγκαία.
Η ψηφιακή μαστογραφία από την ηλικία των 35 ετών είναι υποχρεωτική σαν αρχή του απεικονιστικού ελέγχου του μαστού. Σε περίπτωση μικρής η μεγάλης βλάβης του μαστού (δηλαδή ψηλάφησης ή μη βλάβης) η επόμενη σημαντική εξέταση είναι η ελαστογραφεία.
Πρόκειται για μια απλή εξέταση που γίνεται με μηχάνημα υπερηχογράφου. Εξετάζεται η πυκνότητα της ύποπτης περιοχής και εξάγονται τα συμπεράσματα για την υποψία ή όχι του όγκου. Ακολουθεί η βιοψία και κατόπιν αναγκαίο βήμα είναι η επέμβαση και αφαίρεση του όγκου.
Ανάλογα με την ανοσοϊστοχημεία του όγκου και την βιολογική του συμπεριφορά ακολουθεί ακτινοβολία και χημειοθεραπεία.
Πρέπει να σημειωθεί ότι η κάθε γυναίκα στα 35 της χρόνια κάνει την πρώτη της ψηφιακή μαστογραφία. Στα 40 της χρόνια την δεύτερη και μετά κάθε δύο χρόνια κάνει μία μαστογραφία μέχρι τα 50 της χρόνια. Έκτοτε κάθε χρόνο γίνεται μία μαστογραφία. Οι μαστογραφίες αυτές πρέπει να συνοδεύονται με υπερηχογραφικό έλεγχο.
Πολλές επιστημονικές εργασίες καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι η επίδραση των οιστρογόνων στον καρκίνο του μαστού δεν έχει προγνωστική αξία. Δηλαδή η λήψη των οιστρογόνων δεν αυξάνει τον κίνδυνο δημιουργίας του καρκίνου του μαστού.
Εάν γυναίκες με καρκίνο του μαστού λάμβαναν οιστρογονική θεραπεία τότε αυτές ανταποκρίνονται πολύ καλύτερα στην θεραπεία του καρκίνου από ότι άλλες που δεν είχαν ανάλογη θεραπεία.
Ο καρκίνος του μαστού είναι η πιο κοινή αιτία θανάτου σε γυναίκες ηλικίας 40-50 ετών και η πιο συχνή αιτία θανάτου από καρκίνο για ηλικία 20-59 ετών.
Οι παράγοντες κινδύνου (ιστορικό οικογενειακό καρκίνο του μαστού – η λήψη ορμονών – χειρουργείο παλιό στο μαστό – η ηλικία της γυναίκας) δεν αλλάζουν την αντιμετώπιση του όγκου του μαστού.
Επίσης η εξωσωματική γονιμοποίηση δεν είναι παράγοντας για τον καρκίνο του μαστού. Όμως χρειάζεται μέχρι σήμερα περισσότερη παρακολούθηση στις γυναίκες που έχουν κάνει εξωσωματική γονιμοποίηση όχι μία αλλά πολλές φορές σε σύγκριση με γυναίκες στείρες.
Παράλληλα είναι σημαντική η εξέταση εξειδικευμένων ομάδων. Δηλαδή οι γυναίκες που βρίσκονται σε δύσκολή κοινωνική και οικονομική κατάσταση, η φυλή και η ηλικία.
Όμως η εξωσωματική γονιμοποίηση έχει αυξημένο κίνδυνο για τον καρκίνο των ωοθηκών.
Πάντως γυναίκες που υποβλήθηκαν σε εξωσωματική εξέταση καλό είναι να υποβάλλονται σε ετήσια γυναικολογική εξέταση τόσο των μαστών αλλά και των γυναικολογικών οργάνων. Μάλιστα σε εργασία που δημοσιεύτηκε τον Ιανουάριο του 2013 στον Διεθνές Περιοδικό για τον Γυναικολογικό Καρκίνο αναφέρεται ευμενής επίδραση της εξωσωματικής γονιμοποίησης στο καρκίνο του μαστού σε σύγκριση με ομάδα γυναικών που έχουν γεννήσει χωρίς εξωσωματική.
Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στις γυναίκες στις οποίες έχει διαγνωσθεί καρκίνος του μαστού κατά την διάρκεια ή αμέσως μετά από εξωσωματική γονιμοποίηση.
Παράδειγμα από οκτώ εργασίες οι οποίες έχουν ενωθεί μεταξύ τους που έχουν ποσοστό ασθενών 1.554.332 γυναίκες οι 14.961 εμφάνισαν καρκίνο του μαστού όπου από αυτές οι 576 είχαν υποβληθεί σε εξωσωματική γονιμοποίηση.
Ακόμη μπορεί να γίνει έλεγχος των ογκογονιδείων BRCA1 και BRCA2 μας δίνει το συμπέρασμα ότι αυτή η γυναίκα ανά πάσα στιγμή στο μέλλον θα εμφανίσει ξανά καρκίνο στο μαστό άρα ανήκει στην ομάδα υψηλού κινδύνου και αντιμετωπίζετε ανάλογα.