Του Δρ Αντώνη Μαραγκουδάκη
Στη προσέγγιση των αιτιών της υπογονιμότητας καθοριστικό ρόλο παίζουν η υστεροσαλπιγγογραφία και η υπερηχογραφία. Η αξονική και η μαγνητική τομογραφία χρησιμοποιούνται σπάνια στον έλεγχο της αιτιολογίας της υπογονιμότητας και αφορούν κυρίως σε περιπτώσεις όγκων (προλακτίνωμα) και συγγενών ανωμαλιών της μήτρας.
Η υπερηχογραφία είναι μία ασφαλής μέθοδος διάγνωσης που είναι απαραίτητη σε κάθε γυναίκα με πρόβλημα υπογονιμότητας και διακρίνεται σε κολπική και κλασική κοιλιακή υπερηχογραφία. Η κολπική υπερηχογραφία έχει το πλεονέκτημα ότι η ουροδόχος κύστη δεν χρειάζεται να είναι μεγάλη διότι η εξέταση τους γίνεται από πολύ κοντινή σε αυτά απόσταση.
Η κοιλιακή υπερηχογραφία προσφέρει σκολική απεικόνιση των ενδοπυελικών οργάνων ευκολότερη αντίληψη της τοπογραφίας τους και καλύτερη εκτίμηση των ευμεγεθών χωροκατακτητικών παθήσεων όπως π.χ. ινομυώματα ή εξαρτηματικοί όγκοι.
Επιπλέον μέσω του κολπικού υπερηχογραφήματος είναι δυνατή η λήψη ωαριών και η εμβρυομεταφορά.
Επίσης μέσω της διακολπικής Doppler υπερηχογραφίας είναι δυνατή η απεικόνιση των ωοθηκικών και ενδομητρικών αγγείων και η διερεύνηση της ανεπάρκειας του ωχρού σωματίου.
Θα αναλυθεί ο ρόλος του κολπικού υπερηχογραφήματος στα ενδομητρικά αίτια της υπογονιμότητας τα οποία είναι τα κάτωθι:
• Συγγενείς ανωμαλίες μήτρας
• Ενδομητρικοί πολύποδες
• Υποβλεννογόνια ινομυώματα
• Αδενομύωση
• Ενδομητρίτιδα
• Σύνδρομο Asherman
1. Συγγενείς ανωμαλίες μήτρας
Η συχνότερη συμπτωματική ανωμαλία είναι το διάφραγμα της μήτρας. Κλινικά προκαλεί αποβολές. Η θεραπεία της παθολογίας αυτής είναι η υστεροσκοπική αφαίρεση του διαφράγματος της μήτρας. Μετά από την αφαίρεση το ποσοστό επίτευξης εγκυμοσύνης είναι περίπου 90%.
2. Ενδομητρικοί πολύποδες
Προκαλούν κολπική αιμόρροια κατά τη διάρκεια του κύκλου. Ως ανατομικό πρόβλημα της μήτρας είναι αίτιο αποβολών και υπογονιμότητας. Η αφαίρεση των πολυπόδων γίνεται με τη χρήση του υστεροσκοπίου.
3. Υποβλεννογόνια ινομυώματα
Προκαλούν μηνορραγία δηλαδή αιμορραγία τις μέρες της περιόδου. Επίσης προκαλούν αποβολές και υπογονιμότητα. Ο έλεγχος είναι υπερηχογραφικός με κολπικό υπερηχογράφημα όπου εντοπίζεται το μέγεθος και η θέση του ινομυώματος. Η αφαίρεση του είναι υστεροσκοπική δια της χρήσης του ρεζεκτοσκοπίου.
4. Αδενομύωση
Αν και η διάγνωση της αδενομύωσης είναι ιστολογική στο κολπικό υπερηχογράφημα η μήτρα εμφανίζεται διάχυτα διογκωμένη το ενδομήτριο είναι ακέραιο και εντός του μυομητρίου ανευρίσκονται πολλαπλές κύστεις.
5. Ενδομητρίτις
Η χρόνια ενδομητρίτιδα χαρακτηρίζεται από αυξημένη ηχογένεια, αγγείωσης και παχύ ενδομήτριο. Η συνηθέστερη αιτία χρόνιας ενδομητρίτιδος είναι το Mycobacterium fuberculosis. Συνήθης ευρήματα κολπικού υπερηχογραφήματος είναι οι αποτιτανωμένοι πυελικοί λεμφαδένες και η παραμόρφωση της ενδομητρικής κοιλότητος λόγω συμφύσεων σε γυναίκες δίχως ιστορικό προηγηθείσης διαγνωστικής η θεραπευτικής απόξεσης. Η διακολπική υπερηχογραφία διασαφηνίζει επαρκώς τη μορφολογία του ανώμαλου ενδομητρίου και επιτρέπει στην εφαρμογή επιτυχούς θεραπευτικής αντιμετώπισης τη διαπίστωση αναγέννησης του υγιούς ενδομητρίου.
6. Σύνδρομο Asherman
Το σύνδρομο Asherman χαρακτηρίζεται από τη δημιουργία ενδομητρικών συμφύσεων που μπορούν να καταλαμβάνουν ένα μέρος ή ολόκληρη την ενδομητρική κοιλότητα. Στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων τα αίτια είναι ιατρογενή και οφείλονται στην άτεχνη εκκένωση του περιεχομένου της μήτρας σε τεχνητή έκτρωση, αποβολή ή μαιευτική απόξεση. Σύνηθες απότοκο των παραπάνω είναι η δευτεροπαθής αμηνόρροια.
Σε ασθενείς με σύνδρομο Asherman εμφανίζονται περιοχές της μήτρας δίχως ενδομήτριο και άλλες με φυσιολογικό ενδομήτριο. Οι συμφύσεις εμφανίζονται ως υπερηχογενείς γέφυρες εντός της ενδομητρικής κοιλότητας και είναι περισσότερο εμφανείς κατά τη διάρκεια της εμμήνου ρύσης.
Πηγή 15ο Τεύχος Ην-Ων