Λυκούργος Καλλέργης
Ο Κρητικός ξεχωριστός ηθοποιός-σκηνοθέτης-δάσκαλος
Ο ιδεολόγος και ξεχωριστός Κρητικός ηθοποιός Λυκούργος Καλλέργης γεννήθηκε στις 7 Μαρτίου του 1914 στην Κρήτη, στο Χουμέρι Μυλοποτάμου. Πατέρας του ήταν ο πρωτοπόρος σοσιαλιστής ηγέτης και οργανωτής της πρώτης εργατικής πρωτομαγιάς στην Ελλάδα, Σταύρος Καλλέργης (Το 1893 ο Σταύρος Καλλέργης οργανώνει επίσημα την Εργατική Πρωτομαγιά. Στο στάδιο απέξω συγκεντρώθηκαν κάπου δύο χιλιάδες άνθρωποι. Η εφημερίδα του ο Σοσιαλιστής, εν τω μεταξύ είχε κυκλοφορήσει και είχε δημιουργηθεί ένα κίνημα οπότε δύο χιλιάδες για την εποχή εκείνη με σύνολο πληθυσμού εκατόν πενήντα χιλιάδες Αθήνα – Πειραιάς ήταν πολύ σημαντικός σταθμός. Αυτή ήταν η έναρξη μετά τον επόμενο χρόνο έγινε η Εργατική Πρωτομαγιά).
Καταγόταν από οικογένεια Κρητικών οπλαρχηγών αλλά η ρίζα της οικογένειας είναι από το Βυζάντιο, ήρθανε στην Κρήτη δώδεκα αρχοντόπουλα, όπως λέει η ιστορία, κι ο πρώτος εγκαταστάθηκε στο Μυλοπόταμο – Ρεθύμνου όπου έγινε και η έδρα του.
Μετοίκισε στην Αθήνα σε ηλικία 10 ετών με την οικογένειά του και μετέπειτα, τελειώνοντας τη μέση εκπαίδευση και τη στρατιωτική του θητεία, ξεκίνησε σπουδές στη δραματική σχολή της Λαϊκής Σκηνής του Καρόλου Κουν.
Ο Λυκούργος Καλλέργης, επί εξήντα χρόνια, έπαιξε πάνω από 500 ρόλους, στο θέατρο, στον κινηματογράφο, στο ραδιόφωνο. Πέρασε στη σκηνοθεσία, δίδαξε νέους ηθοποιούς σε δραματικές σχολές, μετέφρασε θεατρικά έργα, δραστηριοποιήθηκε στο συνδικαλισμό.
Στη σκηνή ανεβαίνει για πρώτη φορά το 1934 με τον ίδιο θίασο και πρώτο ρόλο τον Πανάρετο στην Ερωφίλη του Χορτάτση. Ιδρυτικό μέλος και πρωταγωνιστής του Θεάτρου Τέχνης (1942-1950), ο Λυκούργος Καλλέργης. Υπήρξε επίσης αναγνωρισμένο πρωταγωνιστικό στέλεχος σε διάφορους θιάσους του ελεύθερου θεάτρου και επί 18 χρόνια πρωταγωνιστής του Εθνικού, του οποίου και διετέλεσε καθηγητής της Δραματικής Σχολής.
Το 1951-1952 συνεδρίαζαν στο σπίτι του, σε τακτικά διαστήματα, ο Νίκος Πλουμπίδης, ο Νίκος Μπελογιάννης, ο Δρομάζος και η Έλλη Παππά (Ιωαννίδου).
Δεν μετείχε στις συνεδριάσεις τους αλλά τους χαιρετούσε και τον χαιρετούσαν.
Υπήρχε μια ζεστασιά και με τους τέσσερις. Ο Πλουμπίδης μάλιστα του είχε ιδιαίτερη συμπάθεια και του έλεγε: «Εσύ είσαι κάτι σπουδαίο, σε ξέρω εσένα».
Κάποια στιγμή τους έχασε, έπαψαν να συνεδριάζουν γιατί είχαν ήδη συλληφθεί ο Μπελογιάννης και η Έλλη.
Έπαιξε αρχαία τραγωδία, Σαίξπηρ, Ίψεν, Τσέχωφ, Στρίνμπεργκ, Πιραντέλλο, Γκόγκολ, Γκόρκι, Ο’Νηλ, Πρίσλεϋ κ.ά. Στη θεατρική του πορεία συνάντησε και συνεργάστηκε με τη Μαρίκα Κοτοπούλη, την Κατερίνα Ανδρεάδη, τον Αιμίλιο Βεάκη, την Κατίνα Παξινού, την Κυβέλη, τον Αλέξη Μινωτή κ.ά.
Η δραστηριότητα του δεν περιορίζεται μόνο στις ιδιότητες του ηθοποιού και του σκηνοθέτη. Μεταφράζει με επιτυχία πολλά θεατρικά έργα (Τσέχωφ, Γκόγκολ, Πρίσλεϋ κ.α.) ενώ διδάσκει υποκριτική στη Δραματική Σχολή του «Εθνικού Θεάτρου» καθώς και σε άλλες σχολές.
Υπήρξε μέλος του Σωματείου Ελλήνων Ηθοποιών, όπου για μια δεκαετία υπήρξε Γενικός Γραμματέας (1956-1957) και για μικρό διάστημα Πρόεδρος. Επίσης υπήρξε Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Θεάματος – Ακροάματος καθώς και Αντιπρόεδρος του Ταμείου Συντάξεως Ηθοποιών. Στο διεθνή χώρο είχε λάβει μέρος στα Συνέδρια για την Ειρήνη στη Φραγκφούρτη (1976) και τη Σόφια (1977). Ήταν επίσης μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Σκηνοθετών, επίτιμο μέλος της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών του Πειραιά και επίτιμο μέλος του Φιλολογικού Συλλόγου Παρνασσός.
Ήταν ο μόνος Έλληνας ηθοποιός που είχε τιμηθεί με το Βραβείο Πιραντέλλο, ενώ είχε λάβει το Βραβείο Βεάκη καθώς και τιμητικές διακρίσεις από το Δήμο Αθηναίων, πολλούς δήμους της χώρας, πολιτιστικούς συλλόγους και φορείς.
Στις 14 Μαΐου 2007 αναγορεύτηκε Επίτιμος Διδάκτωρ του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Ο Λυκούργος Καλλέργης είχε παντρευτεί δύο φορές. Την πρώτη την ηθοποιό Μαρία Φωκά (θανούσα), με την οποία απέκτησε μία κόρη, τρεις εγγονές και οκτώ δισέγγονα που κατοικούν μόνιμα στην Αγγλία. Το 1972 παντρεύτηκε την ηθοποιό Τζένη Κολλάρου και απέκτησε ένα γιο, τον Σταύρο, παντρεμένο με τη Δέσποινα Δερμιτζάκη και έναν εγγονό, τον Λυκούργο Σ. Καλλέργη.
Ο Λ. Καλλέργης πέθανε στις 27 Αυγούστου 2011 σε ηλικία 97 ετών.