Επενδυτικά προγράμματα και έργα αστικής ανάπτυξης

10ο Τεύχος Ην-Ων

Τη Σύμβαση Χρηματοδότησης από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων του χρηματοδοτικού εργαλείου JESSICA, υπέγραψαν η Υπουργός Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, κ. Λούκα Τ. Κατσέλη και ο Αντιπρόεδρος της ΕΤΕπ, κ. Πλ. Σακελλάρης, παρουσία της Υπουργού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής, κ. Τ. Μπιρμπίλη, του Υπουργού Πολιτισμού και Τουρισμού, κ. Π. Γερουλάνου και του υφυπουργού Οικονομίας, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, κ. Στ. Αρναουτάκη.
Το παράρτημα της σύμβασης συνυπέγραψαν, επίσης, ο Γ.Γ. Περιβάλλοντος, κ. Α. Ανδρεόπουλος και οι Γενικοί Γραμματείς Περιφερειών, Σ. Θεολογίτου (Βορείου Αιγαίου), Τ. Αποστολόπουλος (Δυτικής Ελλάδας), Μ. Λιόνη (Κεντρικής Μακεδονίας), Π. Γερακούδη (Θεσσαλίας), Φ. Χατζημιχάλης (Πελοποννήσου), Γ. Κίρκος (Δυτικής Μακεδονίας), Θ. Κόκλα (Ανατολικής Μακεδονίας), Ηλ. Λιακόπουλος (Αττικής), Κ. Γεωργαλίδης (Ιονίων Νήσων), Θ. Καρούντζος (Κρήτης) και ο κ. Ευ. Κόρκος, Προϊστάμενος Διαχειριστικής Αρχής Στερεάς Ελλάδας (αντικαθιστώντας την Γ.Γ. Περιφέρειας Στερεάς Ελλάδας, Αικ. Διαμαντοπούλου).
Με το χρηματοδοτικό εργαλείο JESSICA (Κοινή ευρωπαϊκή στήριξη για βιώσιμες επενδύσεις σε αστικές περιοχές) θα επιδιωχθεί η στήριξη επενδυτικών προγραμμάτων και έργων αστικής ανάπτυξης με παράλληλη κινητοποίηση κεφαλαίων για τη χρηματοδότηση ολοκληρωμένων δράσεων αστικής ανάπτυξης. Η χρηματοδότηση θα παρέχεται βάσει ενός Ολοκληρωμένου Σχεδίου Αστικής Ανάπτυξης, το οποίο θα διαμορφώνει το πλαίσιο υλοποίησης των έργων (δίκτυα ενέργειας, κυκλοφοριακές ρυθμίσεις, κλπ).
Στόχος της πρωτοβουλίας JESSICA είναι η αξιοποίηση χρηματοοικονομικών μηχανισμών και εργαλείων, όπως τα Ταμεία Αστικής Ανάπτυξης. Οι μηχανισμοί αυτοί υποστηρίζουν επενδύσεις στον τομέα της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης στο πλαίσιο της πολιτικής συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μοχλεύοντας τους δημόσιους πόρους των συγχρηματοδοτούμενων επιχειρησιακών προγραμμάτων με πόρους του ιδιωτικού τομέα.
Με τη σύναψη της Σύμβασης Χρηματοδότησης για την σύσταση Ταμείου Χαρτοφυλακίου JESSICA, εγκαινιάζεται μια νέα συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, ως συνδιαχειριστή του Ταμείου Χαρτοφυλακίου. Το Ταμείο Χαρτοφυλακίου θα αποτελέσει το όχημα διαμόρφωσης του σχεδιασμού εφαρμογής της πρωτοβουλίας JESSICA και συγκέντρωσης των απαραίτητων πόρων από τα επιχειρησιακά προγράμματα για την πραγματοποίηση δράσεων αστικής ανάπτυξης. Ήδη σήμερα, οι πόροι αυτοί ανέρχονται σε 258 εκατ. Ευρώ και κατανέμονται ως εξής:
http://www.e-inon.gr/magazine/wp-content/uploads/2017/05/10gr2010.pdf
Όπως φαίνεται από τον πίνακα οι πόροι προέρχονται από τα Περιφερειακά Επιχειρησιακά Προγράμματα αλλά και από το Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη.  Σε αυτούς τους πόρους θα προστεθούν στο άμεσο μέλλον και άλλοι για τον τομέα πολιτισμού και τουρισμού.
Οι απαραίτητες Κοινές Υπουργικές Αποφάσεις σύστασης του Ταμείου Χαρτοφυλακίου και του Επενδυτικού Συμβουλίου, θα εκδοθούν και  θα διαμορφωθεί το απαιτούμενο από  τους κανονισμούς των Διαρθρωτικών Ταμείων Σύστημα Διαχείρισης και Ελέγχου και θα ακολουθηθούν οι σχετικές διαδικασίες του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων προκειμένου να ενταχθούν οι πράξεις JESSICA στα συμμετέχοντα επιχειρησιακά προγράμματα και να ολοκληρωθεί η διαθεσιμότητα των πόρων. Στόχος είναι η έκδοση προσκλήσεων εκδήλωσης ενδιαφέροντος για σύσταση Ταμείων Αστικής Ανάπτυξης έως το τέλος του έτους (ή το αργότερο έως τις αρχές του 2011).
Από την πλευρά του εκπροσώπου της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων ο κ. Πλούταρχος Σακελλάρης διευκρίνισε «Είμαι πολύ ευτυχής που υπογράφω τη χρηματοδοτική σύμβαση ύψους 258 εκατομμυρίων ευρώ για τη σύσταση Ταμείου Χαρτοφυλακίου JESSICA. Όπως είπε και ο κ. Υπουργός προηγουμένως νομίζω ότι η παρουσία τόσων πολλών Υπουργείων και τόσο πολλών φορέων σήμερα σε αυτή την υπογραφή δείχνει πόσο σημαντική είναι αυτή η πρωτοβουλία.
Η δημιουργία του Ταμείου αυτού θα επιτρέψει τη χρησιμοποίηση των διαρθρωτικών ταμείων της Ένωσης για τη στήριξη ολοκληρωμένων και βιώσιμων έργων αστικής ανάπτυξης.
Η Ελλάδα είναι ένα από τα κράτη μέλη που πρωτοπορούν προσχωρώντας στην πρωτοβουλία JESSICA. Οι πόλεις διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην κοινωνική και οικονομική ζωή της Ελλάδας αλλά και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Περίπου 800.000.000 πολίτες, σχεδόν το 80% του πληθυσμού της Ευρωπαϊκής Ένωσης ζουν και εργάζονται σε αστικές περιοχές. Οι πόλεις συχνά αποτελούν μοχλούς της καινοτομίας και της οικονομικής ανάπτυξης. Ενίοτε επίσης είναι χώροι που συγκεντρώνουν σοβαρά προβλήματα όπως η οικονομική παρακμή και η υποβάθμιση.
Ακόμη και πλούσιες πόλεις μπορούν να περιέχουν εστίες ανέχειας που θέτουν σε κίνδυνο τις οικονομικές τους επιδόσεις και αποτελούν απειλή για την κοινωνική συνοχή.
Ως συμβολή στην προαγωγή της ευρωπαϊκής κοινωνικής ατζέντας η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων έχει αναπτύξει μια σειρά από ευέλικτα τραπεζικά προϊόντα και πρακτικές που μας επιτρέπουν να υποστηρίζουμε στρατηγικές και επενδυτικά προγράμματα με σκοπό τη βιώσιμη ανάπλαση αστικών περιοχών.
Μέσα στην τελευταία 5ετία οι χορηγήσεις μας στον τομέα αυτόν φτάνουν τα 30 δις ευρώ σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Πρόκειται για έργα κοινωνικής στέγασης ανάπτυξης, ανάπλασης, εκσυγχρονισμού και αναβάθμισης αστικών περιοχών, κτηρίων και υποδομών καθώς και δημόσιες αστικές μεταφορές.

Μεταξύ αυτών και πολλά εδώ στην Ελλάδα. Ως παράδειγμα θα αναφέρω το μετρό της Αθήνας αλλά και της Θεσσαλονίκης, για το οποίο στο μετρό της Αθήνας πριν από δύο βδομάδες υπέγραψα χρηματοδότηση 150 εκατομμυρίων ευρώ, φέρνοντας τη συνολική μας δανειακή στήριξη για το Αττικό μετρό τα τελευταία 15 χρόνια σε 2,3 δισεκατομμύρια ευρώ.
Η πρωτοβουλία JESSICA έχει σκοπό να βοηθήσει τις δημόσιες αρχές των περιοχών που καλύπτονται από τα διαρθρωτικά ταμεία κατά την περίοδο 2007 – 2013 να αξιοποιήσουν χρηματοπιστωτικούς μηχανισμούς για να προωθήσουν αποτελεσματικότερα βιώσιμα σχέδια αστικής ανάπτυξης.
Το Ταμείο Χαρτοφυλακίου JESSICA που δημιουργείται με τη σημερινή υπογραφή μπορεί να δημιουργεί Ταμεία Αστικής Ανάπτυξης. Μέσω των Ταμείων αυτών, θα μπορούν να χορηγούνται χρηματοδοτήσεις για έργα με τη μορφή δανείων ή και ιδίων κεφαλαίων.
Το Υπουργείο και η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων θα συνεργαστούν με τους ελληνικούς δήμους και τις τράπεζες για τον προσδιορισμό τέτοιων έργων.
Επιλέξιμα προς χρηματοδότηση είναι μόνο τα έργα που αποτελούν μέρος ολοκληρωμένων προγραμμάτων αστικής ανάπτυξης. Τα έργα αυτά εγγυώνται τη συνάφεια μεταξύ των έργων και την περιβαλλοντική ποιότητά τους. Μπορούν να υποβάλλονται από αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης ή και να υπάγονται σε δομές συμπράξεων δημοσίου ιδιωτικού τομέα.
Στην Ελλάδα η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων εκπόνησε ήδη το 2009 μια γενική μελέτη αξιολόγησης της ζήτησης για τα χρηματοπιστωτικά μέσα που υφίστανται στην αγορά, για τη στήριξη βιώσιμων επενδύσεων αστικής ανάπτυξης.
Εκπονήθηκαν επίσης δύο ειδικές μελέτες σχετικά με την ενεργειακή απόδοση σε όλη την επικράτεια και τη διαχείριση στερεών αποβλήτων κυρίως για την Αττική και την ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης. Και οι δύο μελέτες έχουν υποβληθεί στις ελληνικές αρχές αλλά βέβαια χωρίς να είναι δεσμευτικές.
Είμαι βέβαιος ότι η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων, οι ελληνικές αρχές, η ελληνική περιφέρεια, οι Τράπεζες αλλά και ο ιδιωτικός τομέας μπορούν να αναπτύξουν ακόμη στενότερη συνεργασία μεταξύ τους τα επόμενα χρόνια».

Επιστροφή στο 10ο Τεύχος Ην-Ων