Τι αλλάζει στη ζωή μας η οικονομική κρίση και ο ρόλος της πολιτείας
«Είναι αναγκαίο να εξετάσουμε τι αλλάζει στη ζωή μας και στο ευρύτερο περιβάλλον μετά τη μεγάλη χρηματοπιστωτική κρίση που εξελίχτηκε σε κρίση της παγκόσμιας οικονομίας. Για να μιλήσουμε για τις αλλαγές στο management ως θεωρητική εμπειρία και πρακτικές πρέπει να σκιαγραφηθεί προηγουμένως το νέο επιχειρησιακό τοπίο και οι πιθανές κατευθύνσεις μέσα στις οποίες υπό νέους όρους θα συνεχιστεί η ανθρώπινη και η επιχειρησιακή δημιουργία» αναφέρει στο βιβλίο του «Η κρίση αλλάζει τη ζωή μας και το management» ο καθηγητής του τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών κ. Δημήτρης Παπούλιας.
Δύο στοιχεία -υπογραμμίζει- είναι απολύτως σίγουρα: Οι ανθρώπινες συμπεριφορές θα αλλάξουν· αλλάζουν ήδη. Το επιχειρησιακό τοπίο θα είναι πολύ διαφορετικό από το τοπίο της προηγούμενης περιόδου. Κερδισμένοι θα είναι προφανώς όλοι όσοι ενήργησαν έγκαιρα, όσοι διαθέτουν την καλύτερη προετοιμασία, εκείνοι που αντλούν εμπειρίες από το παρελθόν και ετοιμάζουν σχέδια για το μέλλον. Αλλά και όλοι εκείνοι που για διάφορους λόγους αποφάσισαν να δουν τα πράγματα μέσα από την εμπειρία της κρίσης και τη σωστή προσαρμογή, οργάνωση και προετοιμασία.
Ακόμη αναφέρει «Δέκα μεγάλα ζητήματα μπαίνουν σε πρώτη προτεραιότητα για την επόμενη περίοδο, στα οποία οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις πρέπει να δείξουν ενδιαφέρον: πιστωτική κρίση, κλιματική αλλαγή, καινοτομία, γεωπολιτική, εταιρική οργάνωση, ενέργεια, Ιnternet, υγειονομική περίθαλψη, παγκοσμιοποίηση και βιοτεχνολογία. Στο παρόν βιβλίο είναι ενδιαφέρον ότι επικεντρωθήκαμε σε πολλά θέματα από τα παραπάνω.
Πέντε μεγάλες αλλαγές που κυοφορούνται αυτή την περίοδο και που μπορούν να επηρεάσουν τη ζωή μας, τη ζωή και τη δράση των επιχειρήσεων και να υποκινήσουν μεταβολές στο management και τις πρακτικές του είναι:
1. Σημαντικότερος ρόλος των κυβερνήσεων στις αναπτυγμένες αγορές και οικονομίες. Μέχρι τα μέσα του 2007 οι δυτικές κυβερνήσεις ακολούθησαν πολιτικές ιδιωτικοποίησης και απελευθέρωσης των αγορών, ενώ ο χρηματοπιστωτικός τομέας εξελισσόταν με ταχείς ρυθμούς σε ένα περίπλοκο οικοδόμημα. Η τάση έχει πλέον αντιστραφεί. Οι ίδιες αυτές κυβερνήσεις έχουν διευρύνει τον παρεμβατικό τους ρόλο σε μια προσπάθεια σταθεροποίησης των χρηματαγορών. Σε κάποιες περιπτώσεις κρατικοποίησαν μεγάλα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, σε άλλες…
2. Αναθεώρηση επιχειρηματικών και οικονομικών προσδοκιών σε νέα βάση. Οι προσδοκίες κερδοφορίας, επενδυτικής απόδοσης και ρυθμού ανάπτυξης θα πρέπει να αναπροσαρμοστούν σημαντικά, καθώς η ασάφεια θα συνεχίσει και πιθανόν να ενταθεί σε πολλές αγορές. Οι υψηλές αποδόσεις και οι ταχείς ρυθμοί ανάπτυξης ήταν αποτέλεσμα του φτηνού χρήματος και δεν αναμένονται να διατηρηθούν στο ορατό μέλλον. Τα στελέχη των επιχειρήσεων πρέπει να αναπτύξουν εναλλακτικά σχέδια.
3. Σημαντικότατη μείωση του δανεισμού. Τα νοικοκυριά, τα χρηματοπιστωτικά ιδρύματα και οι επιχειρήσεις μειώνουν δραστικά το δανεισμό τους είτε διότι δεν έχουν πρόσβαση σε αυτόν είτε διότι το κόστος κρίνεται απαγορευτικό είτε επειδή περιορίζουν τα επενδυτικά τους σχέδια. Εξαίρεση αποτελούν οι εθνικές κυβερνήσεις οι οποίες αυξάνουν το δανεισμό τους.
4. Αναδιάταξη του επιχειρηματικού τοπίου. Η μείωση του διαθέσιμου δανεισμού θα οδηγήσει στην ανάπτυξη νέων επιχειρηματικών μοντέλων και θα ενισχύσει ορισμένες εταιρείες λόγω και της αποδυνάμωσης του ανταγωνισμού. Τα επιχειρησιακά μοντέλα που βασίζονται σε απεριόριστο και φτηνό δανεισμό θα επανατοποθετηθούν.
5. Δημιουργία μιας νέας παγκόσμιας χρηματοοικονομικής τάξης. Η κρίση αλλάζει τους ρόλους και τη σημασία των εθνικών κυβερνήσεων, των διεθνών οργανισμών, επιμέρους χωρών, διαφόρων κλάδων της οικονομίας αλλά και των επιχειρήσεων. Θα υπάρξει περαιτέρω ανάδειξη στο οικονομικό στερέωμα δυνάμεων όπως η Κίνα, η Ινδία».
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΌ
Ο Δημήτρης Β. Παπούλιας είναι ομότιμος καθηγητής του Τμήματος Οικονομικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αθηνών όπου διδάσκει μαθήματα επιχειρησιακής έρευνας και στρατηγικής. Έχει σημαντική εμπειρία στο management μεγάλων επιχειρήσεων και κρατικών υπηρεσιών. Την περίοδο 1991-2001 διετέλεσε πρόεδρος του Ομίλου Προβληματισμού για τον Εκσυγχρονισμό της Κοινωνίας (ΟΠΕΚ). Σπούδασε μαθηματικά στην Αθήνα και Επιχειρησιακή Έρευνα στη Ρώμη και την Οξφόρδη. Έχει εργαστεί ως ερευνητής σε Πανεπιστήμια του εξωτερικού και στο ΕΜΠ. Είναι συγγραφέας βιβλίων με αντικείμενο τον δημόσιο τομέα της οικονομίας, τη στρατηγική και τις αλλαγές.
Πηγή 8ο Τεύχος Ην-Ων