Το Παρατηρητήριο Μεταφορών στην Ανατολική Μεσόγειο να έχει έδρα στην Ελλάδα προτάθηκε στο Διεθνές Ευρω-Μεσογειακό Επιχειρηματικό Φόρουμ το οποίο πραγματοποιήθηκε στην Αθήνα και υποστηρίχθηκε η ιδέα της δημιουργίας της Ένωσης για τη Μεσόγειο, γιατί προσβλέπουν ότι μέσα από αυτή μπορούν να εφαρμόσουν τα επενδυτικά τους σχέδια οι επιχειρήσεις των χωρών της.
Οι προοπτικές που διανοίγονται για τις επιχειρήσεις όταν θα λειτουργήσει η Ένωση είναι μεγάλες και σε πολλούς τομείς. Ενδεικτικά αναφέρουμε τους εξής: το μεσογειακό ηλιακό σχέδιο, κατασκευή δρόμων και θαλασσίων διαδρόμων, αξιοποίηση υδάτινων πόρων και πόσιμου νερού, απορρύπανση των θαλάσσιων περιοχών, προστασία των δασών, βελτίωση συστημάτων υγείας, στην καταπολέμηση νέων ασθενειών και ο εκσυγχρονισμός των εκπαιδευτικών συστημάτων.
Ειδικότερα για τις ελληνικές επιχειρήσεις, η παρουσία τους στις αγορές της μεσογείου είναι σχετικά περιορισμένη. Η Ένωση πρέπει να γίνει αφορμή, ώστε περισσότερες ελληνικές εταιρίες να δουν τη Μεσόγειο ως αξιόπιστο και με προοπτική νέο προορισμό. Εκείνο που πρέπει να κάνουν είναι να εντοπίσουν τους κατάλληλους εταίρους σε κάθε περιοχή, να αξιοποιήσουν τα πλεονεκτικά κίνητρα που προσφέρονται και με την τεχνογνωσία και την ευρωπαϊκή ταυτότητα να διεκδικήσουν με αξιώσεις μερίδιο αγοράς. Δεν είναι επίσης αμελητέο ότι για ιστορικούς, πολιτικούς και πολιτισμικούς λόγους, το ελληνικό όνομα και τα ελληνικά προϊόντα είναι αποδεκτά κα αναγνωρίσιμα από τους αραβικούς λαούς. Συγκεκριμένα, η Αιγυπτιακή κυβέρνηση έχει επιλέξει την Ελλάδα μεταξύ άλλων τριών ευρωπαϊκών χωρών με τις οποίες έχει μακρόπνοο πρόγραμμα ανάπτυξης των οικονομικών σχέσεων. Στις προθέσεις της είναι να δημιουργήσει βιομηχανικό πάρκο αποκλειστικά για ελληνικές επιχειρήσεις που ενδιαφέρονται να εγκατασταθούν εκεί και να αξιοποιήσουν τα διάφορα κίνητρα χαμηλού παραγωγικού κόστους αλλά και πρόσβαση σε πολλές άλλες αγορές της μεσογείου καθώς μελλοντικά εκτιμάται ότι θα διευκολυνθεί το εμπόριο και οι διαδικασίες μεταξύ των νοτίων μεσογειακών χωρών. Απλά, εκείνο που ακόμη λείπει είναι η κρίσιμη μάζα των ελληνικών εταιριών, ώστε να δημιουργηθεί αυτό το πάρκο. Επίσης, όπως είναι γνωστό, είναι σε εξέλιξη διαπραγματεύσεις μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας για την προμήθεια φυσικού αερίου, ενώ είναι σε εξέλιξη κατασκευή του αραβικού αγωγού που συνδέει την Αίγυπτο με την Ιορδανία και τη Συρία και θα φτάσει στην Τουρκία πριν το τέλος του 2010.
Η Ένωση για τη Μεσόγειο, τον πρώτο χρόνο λειτουργίας της, συνάντησε δυσκολίες αλλά αποφασίσθηκε ο πρώτος κύκλος προγραμμάτων να χρηματοδοτηθεί με το ποσό των 400 εκ. ευρώ., ενώ πρόσθετο ποσό ύψους 5 δις ευρώ θα προέλθουν από άλλες πηγές, ιδιωτικές και κρατικές. Επιπλέον, σε 40 επιλεγμένες περιοχές της Μεσογείου θα εφαρμοσθούν σχέδια περιβαλλοντικής προστασίας. Σε κάθε όμως περίπτωση, το μέλλον της Ένωσης θα κριθεί από τον βαθμό ουσιαστικού ενδιαφέροντος του επιχειρηματικού κόσμου.
Όπως είναι γνωστό, η διαδικασία της Βαρκελώνης έχει ως βασικό στόχο να δημιουργηθεί μέχρι το 2010 μια ζώνη ελεύθερου εμπορίου στη Μεσόγειο. Αυτό το χρονοδιάγραμμα είναι προφανές ότι δεν μπορεί να υλοποιηθεί, καθώς τα τελευταία 10 χρόνια είχαμε μεγάλη καθυστέρηση που οφείλεται στα πολιτικά προβλήματα. Οι ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και βέβαια και οι ελληνικές προσβλέπουν πολλά από αυτή την προοπτική, διότι είναι βέβαιο ότι θα δώσει νέα ώθηση στο εμπόριο. Θα καταργηθούν ή θα μειωθούν τελωνειακές διαδικασίες, δασμοί και φόροι, θα δημιουργηθούν τα απαραίτητα μεταφορικά δίκτυα και οι σχετικές υποδομές. Αποτέλεσμα θα είναι ,η κάθε επιχείρηση να απευθύνεται σε πολύ μεγαλύτερο καταναλωτικό πληθυσμό, και όχι στην περιορισμένη αγορά μιας και μόνον συγκεκριμένης χώρας. Αξίζει να σημειωθεί και η θέση της Ένωσης των Ευρωπαϊκών Εργοδοτικών Φορέων (BUSINESSEUROPE). Χωρίς να εγκαταλείπουμε αυτό τον οραματικό στόχο (δηλ. τη ζώνη ελευθέρου εμπορίου), πρέπει σε αυτή τη φάση να επικεντρωθούμε στις διμερείς συμφωνίες της κάθε νότιας μεσογειακής χώρας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στις περισσότερες περιπτώσεις, οι υπάρχουσες διμερείς συμφωνίες χρειάζονται αναθεώρηση, έτσι ώστε στα ζητήματα που καλύπτουν να περιληφθεί και ο τομέας υπηρεσιών. Όσο θα συμπληρώνεται ο κύκλος των διμερών συμφωνιών, ο στόχος της κοινής ζώνης εμπορίου θα γίνεται και πιο ρεαλιστικός. Επίσης, οι χώρες εκείνες που επιδεικνύουν μεγαλύτερη αποτελεσματικότητα στην υλοποίηση εσωτερικών μεταρρυθμίσεων και στη δημιουργία ευνοϊκότερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος, αυτές είναι που πρέπει να «ανταμείβονται» από την Ε.Ε. με μεγαλύτερη υποστήριξη μέσα στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Γειτονίας και των σχετικών χρηματοδοτικών εργαλείων.
Η «Χάρτα της Αθήνας»
Τα σημεία της «Χάρτας της Αθήνας», η οποία υπεγράφη κατά τη λήξη των εργασιών του Συνεδρίου μεταξύ της Ένωσης Ευρωπαϊκών Εργοδοτικών Φορέων (BUSINESSEUROPE) – εκπροσωπούμενη από τον Αντιπρόεδρο του Δ.Σ. & Επικεφαλής των Διεθνών Δράσεων του ΣΕΒ κ. Θανάση Λαβίδα, και της Ένωσης Μεσογειακών Συνδέσμων (BUSINESSMED), αναφέρουν:
• Οι επιχειρηματικές κοινότητες καλούν όλους τους εμπλεκόμενους να αναζωογονήσουν τη διαδικασία και καλωσορίζουν τα θετικά μηνύματα που ήδη διαφαίνονται.
• Προσβλέπουμε να εγκατασταθεί σύντομα στη Βαρκελώνη και να λειτουργήσει η γραμματεία της Ένωσης, η οποία θα διαχειρισθεί την υλοποίηση των προγραμμάτων.
• Οι τομείς επιχειρηματικού ενδιαφέροντος έχουν ήδη εντοπισθεί, όπως τηλεπικοινωνίες, ενέργεια, μεταφορές προϊόντων, διαχείριση περιβάλλοντος, χρηματοδοτικές υπηρεσίες, δίκτυα διανομής. Εκείνο που χρειάζεται είναι τόσο από πλευράς Ε.Ε. τόσο και από πλευράς νοτίων μεσογειακών χωρών να υποβληθούν συγκεκριμένα προγράμματα που θα έχουν εμφανή προστιθέμενη αξία.
• Οι διμερείς συμφωνίες μεταξύ ΕΕ και νοτίων χωρών πρέπει να αναθεωρηθούν και να επεκταθούν στους τομείς της αγροτικής βιομηχανίας και των υπηρεσιών. Οι συμφωνίες αυτές πρέπει να εξασφαλίζουν περιορισμό δασμών και διαδικασιών, καθαρούς επενδυτικούς κανόνες, προστασία πνευματικής ιδιοκτησίας και ύπαρξη αποτελεσματικού μηχανισμού επίλυσης διαφορών, αποφυγή κάθε μορφής προστατευτισμού, πρόσβαση σε χρηματοδοτήσεις, ειδικότερα για τις Μικρομεσαίες επιχειρήσεις.
• Όλες οι χώρες πρέπει να υιοθετήσουν τα απαραίτητα εκείνα μέτρα και να προχωρήσουν με γοργά βήματα στις μεταρρυθμίσεις που θα διευκολύνουν το εμπόριο, την εισροή ξένων επενδύσεων και την επιχειρηματικότητα εν γένει.
Πηγή 7ο Τεύχος Ην-Ων