Νέος σχεδιασμός τουριστικής προβολής
«Απαραίτητη είναι η δημιουργία ενός οργανισμού διαχείρησης προορισμού (D.M.O. Destination management organization) σε τοπικό ή υπερτοπικό επίπεδο με επιτυχημένα στελέχη product managers από τον ιδιωτικό τομέα, για την προβολή διαφήμιση και την στρατηγική μάρκετινγκ, που είναι κεντρικό πρόβλημα του τουρισμού μας» τόνισε σε συνέντευξη τύπου στο «Ην-Ων» ο πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Ηρακλείου κ. Νικηφόρος Λαμπρινός.
Για την στήριξη και ανάπτυξη των τουριστικών επιχειρήσεων -διευκρίνισε- χρειάζεται επίσης η διαδικτυακή (on line) παρουσία της Κρήτης και η εισαγωγή και εφαρμογή νέων τεχνολογιών. Παράλληλα επιβάλλεται η συνέχιση ερευνών και μελετών πεδίου για τον Τουρισμό όπως αυτή που έγινε από το Πολυτεχνείο Κρήτης και η δημιουργία αξιόπιστων στατιστικών στοιχείων και βάσεων δεδομένων
Ερ. Ποιά είναι τα σχέδια της Ένωσης για την στήριξη των επιχειρήσεων λόγω της οικονομικής κρίσης
Απ. Η παγκόσμια κρίση που σαρώνει τις οικονομίες όλων των χωρών της υδρογείου, από χρηματοπιστωτική που ξεκίνησε, εξελίχθηκε σε κρίση ρευστότητας. Κανείς όμως δεν αμφισβητεί το ότι η τρέχουσα χρηματοοικονομική κρίση είναι συστημκή. Ο Τουρισμός, αυτή η βιομηχανία διακοπών, ταξιδιών και ελεύθερου χρόνου, είναι ο πλέον υποσχόμενος κλάδος της οικονομίας, έχει αποκτήσει ένα οριζόντιο ρόλο, λόγω του βαθμού διασύνδεσης και επίδρασής του στον κοινωνικό και οικονομικό ιστό, είναι δημιουργός πλούτου εισοδημάτων, απασχόλησης και περιφερειακής ανάπτυξης.
Και αφού η Ελλάδα και η Κρήτη, εξελίσσεται συνεχώς σε χώρα παροχής υπηρεσιών, ο τουρισμός εκ των πραγμάτων αποτελεί κορυφαίο παράγοντα συλλογικής ευημερίας ήταν επόμενο η Κυβέρνηση να στέρξει στην στήριξη του τουρισμού με μια δέσμη μέτρων.
Τα θετικά αυτά μέτρα προέρχονται από σχετικές προτάσεις του τουριστικού κλάδου, ήταν μελετημένα στην σχέση κόστους οφέλους (cost – benefit) και αφορούσαν στην ενίσχυση της ρευστότητας, της ανταγωνιστικότηταςκαι την διατήρηση των θέσεων εργασίας.
Ο τελευταίος στόχος είναι μεγάλης προτεραιότητας, αφού ο ένας στους πέντε Έλληνες απασχολείται άμεσα ή έμμεσα με τον τουρισμό, ο οποίος μαζί με την Ναυτιλία στηρίζουν το μεγάλο έλλειμμα στο ισοζύγιο εξωτερικών συναλλαγών, που είναι και ο καθρέπτης της ανταγωνιστικότητας κάθε χώρας. Σε συνθήκες λοιπόν διεθνούς κρίσης , είναι λογικό η Πολιτεία να στηρίζει τον τομέα που δίνει συγκριτικό πλεονέκτημα στην οικονομία, είναι εκτεθειμένος σε ένα ανηλεή διεθνή ανταγωνισμό, ενώ είναι ο τομέας που μπορεί αμεσότερα, ταχύτερα και αποτελεσματικότερα από κάθε άλλο να κινήσει , να «θερμάνει» την οικονομία. Έτσι στο momentum αυτό, ο Τουρισμός αποτελεί παράγοντα «βαρόμετρο» για την έκταση των επιπτώσεων της κρίσης στην Ελληνική οικονομία.
Ο βασικός στόχος στην εφετινή αρνητική συγκυρία, είναι η ελαχιστοποίηση των απωλειών, με έλεγχο κάθε πηγής κόστους, με εξορθολογισμό των δαπανών και εξόδων, με στοχευμένες προσφορές και εκπτώσεις, αλλά όχι έκπτωση στην ποιότητα των προσφερομένων υπηρεσιών.
Η βιωσιμότητα όμως των ξενοδοχειακών επιχειρήσεων και η διατήρηση των θέσεων εργασίας, είναι ένα πολύ δύσκολο επίτευγμα, ένα στυρόλεξο για δυνατούς λύτες, όταν μάλιστα το κόστος μισθοδοσίας και δη για τα μη μισθολογικά κόστη, αποτελεί το 50% και πλέον του τζίρου, για πολλές ξενοδοχειακές μονάδες.
Όπως κατεδείχθει και στην πρόσφατη έκτακτη συνέλευση των ξενοδόχων, το πλήγμα στον Τουρισμό θα είναι περισσότερο σε όρους τζίρου (κύκλου εργασιών) και λιγότερο στις πολυζητημένες αφίξεις, γιατί οι τιμές, ειδικά εφέτος, είναι προϊόν ειδικών εκπτώσεων και προσφορών.
Προτείνεται λοιπόν συμπλήρωση των ληφθέντων μέτρων για τον τουρισμό, με την επέκταση του επιδόματος απασχόλησης στους μήνες Ιούνιο, Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, αφού τον Απρίλιο τα περισσότερα καταλύματα δεν είχαν ανοίξει, ενώ τον Μάϊο οι πληρότητες ήταν πολύ χαμηλές. Σε ότι αφορά την τιμολογιακή πολιτική , μπορούμε να μιλάμε για την «χαμένη τιμή του Ελληνικού Τουρισμού». Η επιμονή σε αλόγιστες μειώσεις τιμών μεταφέρει σε λάθος επίπεδα τον ανταγωνισμό, επηράζει αρνητικά την ποιότητα των υπηρεσιών, ενώ παγιδεύει τις επόμενες τουριστικές περιόδους. Η Κρήτη δεν μπορεί να μπει στην λογική φθηνών τιμών που προσφέρουν οι ανταγωνιστές μας στην ανατολική λεκάνη της Μεσογείου, οι οποίοι είναι εκτός ζώνης ευρώ, έχουν χαμηλά λειτουργικά κόστη, προσφέροντας τον ίδιο βασικό προϊόν (core product) ήλιου και θάλασσας. Δεν μπορούμε να ανταγωνιστούμε με βάση το κόστος, παρά μόνο με βάση την ποιότητα των προσφερομένων υπηρεσιών. Από την άλλη πλευρά μας απασχολεί και προβληματίζει έντονα η πρόουσα συρρίκνωση της τουριστικής περιόδου και η «προϊούσα κόπωση» των μεγάλων παραδοσιακών μας αγορών της Μεγάλης Βρετανίας και της Γερμανίας.
Ένας άλλος τομέας που χρειάζεται συνεπή, διαχρονική και όχι περιστασιακή πολιτική από τους ιδιώτες επιχειρηματίες και από την πολιτεία είναι η σημαντική αγορά του εσωτερικού τουρισμού, που αποτελεί το 25% του κύκλου εργασιών του τουρισμού, του οποίου τα έσοδα βεβαίως δεν αποτελούν πρόσθετο έσοδο για τη χώρα, αλλά συμβάλλουν στην αναδιανομή του εισοδήματος εντός της χώρας.
Μάλιστα η πρότασή μας είναι οι Έλληνες να απολαμβάνουν για τις ίδιες υπηρεσίες, τις ίδιες τιμές (χονδρικής ή πρακτοριακές) όπως οι αλλοδαποί και ακόμη περαιτέρω τα ξενοδοχεία να εγγυώνται την καλύτερη τιμή (best price guarantee) στους Έλληνες, που δόθηκε σε άλλο πελάτη της Ελλάδας ή του εξωτερικού. Απομένει όμως το μεγάλο ζήτημα της διάσπασης του αραγούς μετώπου των εθνικών μας διακοπών τον μήνα Αύγουστο.
Ερ. Τι έχει προγραμματισθεί για το 2010;
Απ. Για το 2010 είναι εξαιρετικά δυσχερής μία προεκτίμηση, αλλά σίγουρα θα είναι και αυτή μία πολύ δύσκολη χρονιά που απαιτεί προετοιμασία για συμπληρωματικά μέτρα στήριξης του τουρισμού, αφού εκτιμηθεί τί έχει αφήσει πίσω της η κρίση ήδη το 2009. Η κρίση σε κάποιο χρονικό διάστημα θα περάσει και θα αρχίσει η ανάκαμψη, τα προβλήματα όμως των γενικών δημόσιων υποδομών είναι διαχρονικά.
Δεν πρέπει να παροράται ότι ο ξενοδοχειακός κλάδος στην Ελλάδα χαρακτηρίζεται από υπερ-προσφορά και χαμηλό βαθμό χρήσης των κλινών λόγω της έντονης εποχικότητας που μαστίζει τον τουρισμό μας, ενώ η ύπαρξη πολλών μεγάλων ηλικίας μονάδων, κατεβάζει χαμηλά το ποιοτικό κέντρο βάρους, σε σύγκριση με τους ανταγωνιστές μας.
Αυτή η υποαπασχόληση των ξενοδοχειακών μονάδων προκαλεί υστέρηση στα έσοδα και αυτή με τη σειρά της επιρεάζει τη δυνατότητα πραγματοποίησης επενδύσεων από τις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις. Πέρα από όλα αυτά, αυτό που ιδιαίτερα απαιτείται είναι η δημιουργία ενός οργανισμού διαχείρησης προορισμού (D.M.O. Destination management organization) σε τοπικό ή υπερτοπικό επίπεδο με επιτυχημένα στελέχη product managers από τον ιδιωτικό τομέα, για την προβολή διαφήμιση και την στρατηγική μάρκετινγκ, που είναι κεντρικό πρόβλημα του τουρισμού μας. Χρειάζεται επίσης η διαδικτυακή (on line) παρουσία της Κρήτης και η εισαγωγή και εφαρμογή νέων τεχνολογιών. Βρισκόμαστε στην εποχή του «net-working or not-working». Παράλληλα χρειάζεται η συνέχιση ερευνών και μελετών πεδίου για τον Τουρισμό όπως αυτή που έγινε από το Πολυτεχνείο Κρήτης και η δημιουργία αξιόπιστων στατιστικών στοιχείων και βάσεων δεδομένων. Είναι αναγκαία επίσης η δημιουργία προπτυχιακού τμήματος για την Σχεδίαση και Διοίκηση του Τουρισμού στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, στο πλαίσιο δέσμης σχολών στα πανεπιστήμια της χώρας ώστε να υπάρχει και σχετική άμιλλα. Ήδη η ολοκληρωμένη μελέτη βιωσιμότητας ευρίσκεται στο Υπουργείο Παιδείας.
Ερ. Ποιά είναι η επίδραση του περιβάλλοντος στις επιχειρήσεις του κλάδου;
Απ. Είναι γνωστό και αποδεκτό από όλους ότι οι πρώτες ύλες του τουριστικού προϊόντος είναι ο πολιτισμός και το περιβάλλον σε όλες τις εκφάνσεις του, φυσικό, πολιτισμικό, ανθρωπογενές, δομημένο. Η Ένωσή μας σε συντονισμό με την Π.Ο.Ξ. και τον Σ.Ε.Τ.Ε., εισηγείται ενίσχυση της μοριοδότησης από τον Αναπτυξιακό Νόμο, των ξενοδοχείων εκείνων που χρησιμοποιούν τεχνολογίες φιλικές προς το περιβάλλον και εξοικονομούν ενέργεια. «Πράσινα» λοιπόν ξενοδοχεία, «πράσινα» δωμάτια, στα πλαίσια μιας «πράσινης» οικονομίας και «πράσινης» επιχειρηματικότητας. Η Κρήτη διαθέτει ακόμη μεγάλο τουριστικό απόθεμα και πολιτισμικά κοιτάσματα και ξενοδοχειακές μονάδες πολύ υψηλής κλάσης, ποιότητας και αισθητικής που δίνουν υπεραξία και απογειώνουν τις περιοχές τους και τους αντίστοιχους τουριστικούς προορισμούς.
Ένα θέμα όμως που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή είναι η αλλοίωση του φυσικού περιβάλλοντος, πρανών, βουνών και κορυφογραμμών από την δόμηση εκτός σχεδίου, μία άτυπη αστικοποίηση με ουσιαστική αναίρεση των ορίων διαφοροποίησης μεταξύ των εντός και εκτός σχεδίου, ενώ το κρητικό τοπίο είναι ένας φυσικός πίνακας, ένας ολοκέντητος τάπητας, το «παλίμψηστο» του μόχθου πολλών γενεών.
Η Κρήτη φιλοδοξεί να οδηγεί και όχι απλά να παρακολουθεί τις εξελίξεις και τις αλλαγές στο παγκόσμιο Τουριστικό γίγνεσθαι και κυρίως να αναδείξει την μοναδικότητά και διαφορετικότητα της σε σχέση με τους ανταγωνιστές της και εν ανάγκη να την «σκηνοθετήσει», να γίνει ο απόλυτος τουριστικός προορισμός, ο διατροφικός τροφοδότης της Ευρώπης.
Γι αυτό απαιτείται μέσα από την επικοινωνιακή της στρατηγική, να δημιουργήσει ένα χαρτοφυλάκιο προϊοντικό και γεωγραφικό, διαχέοντας τον τουρισμό χωρικά και χρονικά, ένα προϊόν που είτε από μόνο του θα συνιστά λόγο επίσκεψης στο νησί, είτε θα καλύπτει ανάγκες τρόπου ζωής (life style), με προσωπικό διαφημιστικό χαρακτήρα ώστε να μπαίνει στη λίστα επιθυμιών (mind averseness) των υποψηφίων επισκεπτών και όλα αυτά μέσα σε ένα πλαίσιο απόλυτης προστασίας του περιβάλλοντος.
Ερ. Οικονομικά στατιστικά στοιχεία για την πορεία των επιχειρήσεων και οι προβλέψεις
Απ. Ήδη ο Ιούνιος 2009 στο αεροδρόμιο Ηρακλείου καταγράφει μια πτώση της τάξης του 12% στις αφίξεις σε σύγκριση με τον αντίστοιχο του 2008. Αλλά αυτό που ανησυχεί είναι ότι δεν έχουν «κλειδώσει» ακόμα οι κρατήσεις του Ιουλίου-Αυγούστου στο 90% – 100 % που γινόταν κάθε χρόνο, η πτώση όμως στα έσοδα θα είναι πολλαπλάσια. Οπότε δεν τίθεται απλά θέμα μειωμένης κερδοφορίας, αλλά ζημιών και βιωσιμότητας των επιχειρήσεων. Οι αφίξεις λοιπόν κινούνται στη ζώνη του μετρίως απογοητευτικού.
Αν λάβουμε υπόψη ότι η τουριστική οικονομία αντιστοιχεί στο 17% του ΑΕΠ περίπου, τότε η Εθνική Οικονομία θα υποστεί απώλεια γύρο στο 2% του ακαθάριστου Εθνικού Εισοδήματος- Προϊόντος.
Η Κρήτη διαθέτει το 21% των κλινών της χώρας, με ένα δυναμικό των 151.677 κλινών σύμφωνα με στοιχεία του Ε.Ο.Τ. του 2008, ο δε νομός Ηρακλείου διαθέτει 64.567 κλίνες, κατανεμημένες σε 11.926 πέντε αστέρων, 23.907 τεσσάρων αστέρων, 10.749 τριών αστέρων, 12.172 δύο αστέρων και 5.813 ενός αστεριού. Το φετεινό λοιπόν καλοκαίρι θα κριθεί η ανταγωνιστικότητα του ελληνικού Τουρισμού και κατά πόσο η χώρα και η Κρήτη εντάσσεται στην κατηγορία των σχετικά ανελαστικών προορισμών.
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ
• Πτυχιούχος Νομικής Σχολής Πανεπιστημίου Αθηνών
• Πτυχιούχος Οικονομικών και Πολιτικών Επιστημών, Πανεπιστημίου Αθηνών
• Μεταπτυχιακό στο Πανεπιστήμιο του Σαν-Ντιέγκο Καλιφόρνιας των Η.Π.Α., στην επιχειρησιακή έρευνα, Κυβερνητική και Θεωρία των Παιγνίων
• Δήμαρχος στον Καποδιστριακό Δήμο Μαλίων 1999-2002
• Πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Νομού Ηρακλείου από το 2006.