Κρητική Διατροφή Ιστορία-Παράδοση-Υγεία

 6ο Τεύχος Ην-Ων

Η μεγάλη αξία των κρητικών προϊόντων

Η Κρήτη σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία είναι στενά συνδεδεμένη με την Ευρώπη, αφού έδωσε το όνομά της σε ολόκληρη την Ήπειρο. Ένας φτερωτός ταύρος μετέφερε την όμορφη Ευρώπη από το νησί της Κρήτης, μεταφέροντας μαζί τον πλούτο του πολιτισμού και την ιστορία του νησιού σε όλο τον κόσμο. Ένα βασικό στοιχείο αυτού του πλούτου, είναι η Κρητική διατροφή και η μεγάλη αξία των κρητικών προϊόντων, στοιχείο το οποίο συναντάμε σήμερα σε όλη την Ευρώπη.
Η ιστορία της Κρητικής διατροφής και των κρητικών προϊόντων ξεκινά από πολύ παλιά. Από ευρήματα αρχαιολογικών ανασκαφών φαίνεται πως και οι αρχαίοι Κρήτες, οι Μινωίτες, κατανάλωναν τα ίδια σχεδόν προϊόντα που καταναλώνουν και οι σημερινοί κάτοικοι του νησιού. Συγκεκριμένα, στα ανάκτορα της μινωικής εποχής βρέθηκαν τα μεγάλα πιθάρια για το λάδι της ελιάς, τα όσπρια, το κρασί και το μέλι, ενώ στις διάφορες εικονογραφικές μαρτυρίες βλέπουμε τον πλούσιο κόσμο των κρητικών φυτών και βοτάνων.
Το ίδιο ισχύει και στα Βυζαντινά χρόνια, όπου οι Κρητικοί διατηρούν τις συνήθειές τους και κυριαρχεί η κρητική παραδοσιακή κουζίνα. Αυτή η συνήθεια λέγεται μάλιστα ότι βοήθησε πολύ τους κατοίκους του νησιού να επιβιώσουν κάτω από εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, όταν για παράδειγμα το νησί κατακτήθηκε διαδοχικά από τους Άραβες, τους Ενετούς και τους Τούρκους. «Οι κατακτητές άλλαζαν, αλλά δεν άλλαζε η ψυχή, η θρησκεία, η γλώσσα και… η κουζίνα του Κρητικού!»
Η ιστορική αυτή συνέχεια δημιούργησε μια παράδοση που αποδεικνύεται σήμερα πολύτιμη, γεγονός που αναγνωρίζει και η διεθνής επιστημονική κοινότητα, κάνοντας λόγο όχι μόνο για την κρητική κουζίνα αλλά και για το θαύμα της Κρητικής διατροφής.
Μια από τις μεγαλύτερες προσφορές της Κρήτης στην ανθρωπότητα είναι η Κρητική διατροφή, το σημαντικότερο κομμάτι της Μεσογειακής δίαιτας. Ο χαρακτήρας και το μυστικό αυτής είναι πολύ απλά: βασίζεται στα προϊόντα που παράγει η πλούσια γη του νησιού. Τα εύφορα εδάφη της Κρήτης και οι ιδιαίτερες κλιματολογικές συνθήκες που επικρατούν στο νησί, συνηγορούν στην παραγωγή των πιο φημισμένων οπωροκηπευτικών προϊόντων. Γνωστά για την ποιότητά τους είναι τα πορτοκάλια, τα μανταρίνια και οι ντομάτες που παράγονται απ’ όλες τις περιοχής της Κρήτης. Εξίσου διάσημα με τα αγροτικά προϊόντα είναι και τα Κρητικά τυριά. Η γραβιέρα, το ανθότυρο και η μυζήθρα είναι τα τυριά που ξεχωρίζουν για την γεύση, την ποιότητά τους και παράγονται με παραδοσιακό τρόπο. Επιπλέον και σε όλους τους νομούς της Κρήτης, υπάρχουν απέραντοι ελαιώνες από τους οποίους παράγεται το φημισμένο ελαιόλαδο που διακρίνεται για την εξαιρετική του ποιότητα. Μάλιστα θεωρείται ένα από τα πιο υγιεινά ελαιόλαδα του κόσμου, καθώς οι κλιματολογικές συνθήκες του νησιού είναι ιδανικές για την ανάπτυξη του ελαιόδεντρου. Τέλος, η Κρήτη φημίζεται για τα νόστιμα και υγιή αρτοσκευάσματα, που παράγονται σύμφωνα με παραδοσιακές συνταγές, όπως  τα κρητικά παξιμάδια – το ντάκος, ενώ ιστορία και παράδοση που ξεπερνάει τα 4.000 χρόνια στο νησί έχει το κρητικό κρασί, το οποίο ξεχωρίζει για τις ποικιλίες του και την εκλεκτή του γεύση. Οι εύφοροι αμπελώνες όλου του νησιού δίνουν τη δυνατότητα σε κάθε νομό να βγάλει διαφορετικές ποικιλίες κρασιού με εξαιρετική γεύση.
Είναι λοιπόν εμφανές ότι τα προϊόντα της Kρήτης ακολουθούν πιστά το μυστικό της καλής υγείας και μακροζωίας: τον πλούτο και την προσφορά της γης. Για το λόγο αυτό, τα τελευταία χρόνια η Κρητική διατροφή και η υγεία των κατοίκων του νησιού πήρε διαστάσεις, έγινε θέμα ερευνών, συζητήσεων, συνεδρίων, τα συμπεράσματα των οποίων δείχνουν πράγματι ότι, η Κρητική διατροφή βοηθά στη διατήρηση της καλής υγείας.
Ενδεικτικά αναφέρεται ότι, το 1947 το Ίδρυμα Rokfeler ήρθε στην Κρήτη για να δει σε τι κατάσταση βρίσκονταν οι νησιώτες μετά τον πόλεμο και διαπίστωσε το πολύ καλό επίπεδο της υγείας τους. «Οι κρητικοί ήταν κατά 90% υγιέστεροι σε σύγκριση με τον Αμερικάνικο λαό». Αν και ο ιατρικός κόσμος χρειάστηκε πολύ καιρό να κατανοήσει τις συνέπειες αυτών των ευρημάτων, «είχε μόλις σκοντάψει πάνω στις βασικές αρχές της Κρητικής διατροφής». Οι έρευνες συνεχίζονται ως τις μέρες μας, επιβεβαιώνοντας κάθε φορά την αρχική αυτή διαπίστωση.
Οι σημερινοί Κρητικοί θέλουν να παραδώσουν στην ανθρωπότητα το μυστικό της ζωής που κρατούν στα χέρια τους. Να προσφέρουν, μαζί με την ιστορία και τον πολιτισμό τους, το πολιτιστικό αγαθό που λέγεται Κρητική διατροφή, προσπαθώντας να διατηρήσουν τις παραδοσιακές διατροφικές συνήθειες των παλαιότερων, παρά τις προσπάθειες που γίνονται για την προώθηση άλλων διατροφικών προτύπων και κυρίως του γρήγορου φαγητού. Στην προσπάθεια αυτή πρέπει να φανούμε όλοι συμμέτοχοι  -αγρότες, παραγωγοί, εταιρείες επεξεργασίας, συσκευασίας και προώθησης, δημόσιοι φορείς και πολιτική ηγεσία- προκειμένου τα κρητικά προϊόντα να είναι πάντα αγνά, όπως τα πήραμε από τους προγόνους και όπως μας διδάσκει η ιστορία και ο πολιτισμός μας.

Επιστροφή  στο 6ο Τεύχος Ην-Ων