«Πάνω από 1000 κρητικές μαντινάδες έχουν χαραχθεί πάνω στα κρητικά μαχαίρια» ανέφερε στο «Ην-Ων» ο βιοτέχνης κι ιδιοκτήτης του εργαστηρίου κρητικής μαχαιροποιίας κ. Μάνθος Ασσαριωτάκης.
Η τέχνη η κρητική ξεχωρίζει από τις μαντινάδες -συνέχισε- τις οποίες τις δανειζόμαστε από τους λυράρηδες.
Ο κ. Ασσαριωτάκης έχει το εργαστήριο του στο Ηράκλειο της Κρήτης στην οδό 1821 και η βιοτεχνία του είχε ιδρυθεί από τον παππού του το 1880.
Την οικογενειακή παράδοση άρχισε να μαθαίνει από τα έξη του χρόνια δίπλα στον πολύτεκνο πατέρα του.
Από όλα τα παιδιά μόνο εγώ αγάπησα την τέχνη της μαχαιροποιίας -τόνισε- και την λάτρεψα γιατί μπορούσα ένα άψυχο μαύρο αντικείμενο όπως είναι το μέταλλο να το αλλάξω και να το κάνω να λάμψει.
Η ιστορία του κρητικού μαχαιριού -διευκρίνισε- είναι μεγάλη. Τα πρώτα κρητικά μαχαίρια δημιουργήθηκαν για την προστασία και την άμυνα μας από τους διάφορους κατακτητές.
Ο τρόπος που κατασκευάζουμε το μαχαίρι -επισήμανε- είναι ένα «μυστήριο» που επαναλαμβάνεται κάθε φορά για να μας θυμίζει την αξία του και την ιστορία μας. Τα υλικά που χρησιμοποιούμε στο εργαστήριό μας είναι από σούστα και λίμα με χειρολαβές από κέρατο και κόκαλο καθώς και το μέταλλο. Πριν όμως ξεκινήσουμε την κατασκευή του μαχαιριού πρέπει να έχουμε καταλήξει τι μαντινάδα να γράψουμε. Η μαντινάδα που έχει το κάθε μαχαίρι είναι διαφορετική προκειμένου να δείχνεις τα αισθήματά σου. Παραδείγματος χάριν εάν θέλεις να κάνεις δώρο ένα μαχαίρι σε ένα φίλο σου τον οποίο τον σέβεσαι και τον εκτιμάς υπάρχει η μαντινάδα που λέει «Το δώρο μου είναι μικρό δεν είναι η αξία μα είναι για ενθύμιο παντοτινής φιλίας».
Το μαχαίρι όμως χρησιμοποιείται -είπε- και στην καθημερινή μας ζωή για να μας διευκολύνει στις εργασίες μας.
Η διχάλα που έχει η λαβή είναι για να μην φεύγει το μαχαίρι από το χέρι και το λούκι που έχει επάνω στο μέταλλο είναι για να διευκολύνει το αίμα να φεύγει όταν χρησιμοποιείται από τους κτηνοτρόφους στα ζώα που πάνε για σφαγή προκειμένου να πουληθούν στο εμπόριο.
Το κυριότερο σημείο κατά την διάρκεια της δίωρης κατασκευής των χειροποίητων μαχαιριών είναι -συνέχισε- το ακόνισμά τους. Η ακονόπετρα που χρησιμοποιείται πρέπει να είναι καλή για να γίνει μυτερό και αποτελεσματικό.
Στην Κρήτη οι καλύτερες ακονόπετρες -μας είπε ο κ. Ασσαριωτάκης- είναι στην Ελούντα.
Βέβαια σήμερα δεν υπάρχουν μόνο τα χειροποίητα μαχαίρια αλλά πλέον κατασκευάζονται και με την βοήθεια των μηχανών. Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι υπάρχει διαφορά μεταξύ του χειροποίητου και του βιομηχανοποιημένου μαχαιριού.
Σήμερα ένα σύγχρονο εργαστήριο κρητικής μαχαιροποιίας κατασκευάζει μαχαίρια χειροποίητα και μηχανής προκειμένου να ανταποκριθεί στις μεγάλες εμπορικές ανάγκες όπως είναι οι εξοπλισμοί ξενοδοχείων, εστιατορίων και κρεοπωλείων.
Επίσης ακονίζονται παντός τύπου μαχαίρια τύπου σαρακάκια Ιαπωνίας προκειμένου να χρησιμοποιηθούν σε διάφορες εργασίες.
Πηγή 3ο τεύχος Ην-Ων