Φύλλα ελιάς για προϊόντα υψηλής αξίας
Η αξιοποίηση των φύλλων της ελιάς για παραλαβή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας είναι μία από τις σημαντικότερες έρευνες του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων (ΜΑΙΧ) που αφορούν την οικονομία του νησιού διευκρίνισε σε συνέντευξη στο «Ην-Ων» ο διευθυντής κ. Αλκίνοος Νικολαΐδης.
Παράλληλα το ΜΑΙΧ -συνέχισε- έχει προχωρήσει με σύγχρονες μοριακές μεθόδους βιοτεχνολογίας στην ταυτοποίηση της ποιότητας και της πρόληψης νοθειών του ελαιόλαδου με έλαια φυτικής προέλευσης όπως το φουντουκέλαιο, ηλιέλαιο κ.α
Ακόμη -τόνισε- τα προγράμματα τα τελευταία 20 χρόνια ο μέσος όρος χρηματοδότησης επιτυχών ανταγωνιστικών ερευνητικών προτάσεων ανέρχεται περίπου στις 800.000 ανά χρόνο από το ερευνητικό πλαίσιο στήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ερ. Ποιοι είναι οι μελλοντικοί στόχοι για την ανάπτυξη του ΜΙΑΧ;
Απ. Οι σημαντικότεροι στόχοι του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων( ΜΑΙΧ) είναι να αναγνωρισθεί και από την Ελλάδα το μεταπτυχιακό δίπλωμα MSc που παρέχεται από το CIHEAM / ΜΑΙΧ το οποίο αναγνωρίζεται σ’ όλο τον υπόλοιπο κόσμο.
Ακόμη η ολοκλήρωση της διαπίστευσης κατά ISO όλων των ακαδημαϊκών προγραμμάτων και των λειτουργικών διαδικασιών του Ινστιτούτου καθώς και η αναδιαμόρφωση των εγκαταστάσεων και η προμήθεια του σχετικού εξοπλισμού. Επίσης στους μελλοντικούς μας σχεδιασμούς είναι η βελτίωση της αποτελεσματικότητας της προσφοράς των μεταπτυχιακών προγραμμάτων, η μετεξέλιξη τους, η χρήση Υπέρ-Διαδραστικού Συστήματος Τεχνολογικής Εκπαίδευσης για την αυτοματοποίηση της συλλογής των δεδομένων και βαθμολόγησης των φοιτητών, η ολοκλήρωση εργαστηρίου Ιολογίας Φυτών και Μικροβιολογίας, η εγκατάσταση Νέου Κοιτώνα για την Διεθνική Κατάρτιση Στελεχών και η ολοκλήρωση του Αθλητικού Κέντρου.
Ερ. Ποια είναι τα προγράμματα Μεταπτυχιακής Εκπαίδευσης και τα πεδία εξειδίκευσης τους;
Απ. Εννέα είναι τα προγράμματα για την μεταπτυχιακή εκπαίδευση του ΜΑΙΧ και συγκεκριμένα:
– Οικονομική Επιστήμη και Διαχείριση Επιχειρήσεων: Έμφαση δίνεται στην Διοίκηση Αγροτικών Επιχειρήσεων, στο μάρκετινγκ βιολογικών προϊόντων και τροφίμων υψηλής ποιότητας, στην χρηματοοικονομική ανάλυση και εφαρμογές, στις μεθόδους επιχειρησιακής έρευνας καθώς και στο ηλεκτρονικό εμπόριο. Η ερευνητική δρασηριότητα υποστηρίζεται από εργαστήρια ηλεκτρονικών υπολογιστών, εξειδικευμένο λογισμικό και εξειδικευμένες βάσεις δεδομένων.
– Διαχείριση Περιβάλλοντος: Σε αυτό το πρόγραμμα παρατηρείται η επιφάνεια της γης μέσα από τα εργαστήρια γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών και τηλεπισκόπησης, ο χωρικός σχεδιασμός και εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, η περιβαλλοντική και αγροπεριβαλλοντική μοντελοποίηση και διαχείριση, καθώς και η διαχείριση Μεσογειακών Οικοσυστημάτων. Η ερευνητική δραστηριότητα υποστηρίζεται από εργαστήριο γεωγραφικών συστημάτων πληροφοριών και τηλεπισκόπησης, αυτοματοποιημένη μονάδα χαρτογραφίας, μονάδα έρευνας πεδίου, μονάδα φασματοραδιομετρίας και εργαστήριο δασικών πυρκαγιών.
– Γενετική βελτίωση και βιοτεχνολογία οπωροκηπευτικών: Πρόκειται για γενετική αποτύπωση και αποτίμηση βιοποικιλότητας, πιστοποίηση γενετικά τροποποιημένων οργανισμών, DNA μέθοδοι για την ιχνηλασιμότητα και αυθεντικότητα τροφίμων και για Μετασυλλεκτική βιοτεχνολογία και εφαρμογές της στα φυτά. Η ερευνητική δραστηριότητα υποστηρίζεται από εργαστήριο Βιοτεχνολογίας, Φυτών και Ελέγχου Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών, εργαστήριο Μοριακής Ιστολογίας Φυτών και από εργαστήριο Ποιότητας Αγροτικών Προϊόντων.
– Ποιότητα Τροφίμων και Χημεία Φυσικών Προϊόντων: Εξετάζονται η χημεία των τροφίμων, τα φυσικά προϊόντα, τα αντιοξειδωτικά προϊόντα, η διαχείριση ποιότητας τροφίμων και οι μελέτες αυθεντικότητας προϊόντων με χρήση χημικών δεικτών. Η ερευνητική δραστηριότητα υποστηρίζεται από Εργαστήριο Χημείας φυσικών προϊόντων και αναλυτικής χημείας.
– Φυσικά προϊόντα και βιοτεχνολογία: Πραγματοποιείται χαρακτηρισμός και ανάλυση φυσικών προϊόντων, ενζυμολογία του δευτερογενούς μεταβολισμού, αντοχή στο οξειδωτικό στρές, μοριακή βιολογία φυτών και βιοτεχνολογικές εφαρμογές. Η ερευνητική δραστηριότητα υποστηρίζεται από Εργαστήριο Μοριακής Βιολογίας και Βιοχημείας Φυτών, Δωμάτιο Μικροβιολογικής Ασφάλειας.
– Αειφόρος Γεωργία: Πρόκειται για αειφόρες μεθόδους παραγωγής, Εδαφολογία και Φυλλοδιαγνωστική, Ιολογία Φυτών, διαχείριση θερμοκηπίων και Υδροπονικές καλλιέργειες (έχουν κατασκευασθεί πειραματικά θερμοκήπια, έχει εφαρμοσθεί η φυτρωτικότητα των σπόρων και έχει προχωρήσει η πιστοποίηση). Η ερευνητική δρασηριότητα υποστηρίζεται από εργαστήριο εδαφολογίας και φυλλοδιαγνωστικής, πειραματικά θερμοκήπια Κλειστών Υδροπονικών Συστημάτων, εργαστήριο Ιολογίας Φυτών και Μικροβιολογίας (υπό ανάππτυξη).
– Παροχή Υπηρεσιών «Εργαστήριο αναλυτικής Χημείας και Χημείας Φυσικών Προϊόντων (ISO 17025).»
Τα προϊόντα που έχουν αναλυθεί είναι το ελαιόλαδο τα οπωροκηπευτικά και το μέλι
– Παροχή Υπηρεσιών: Εργαστήριο Βιοτεχνολογίας και Ελέγχου Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (ESO17025, υπό ανάπτυξη).
Οι οργανισμοί που έχουν ελεγχθεί είναι τα τρόφιμα, τα αγροτικά Προϊόντα και οι σπόροι
– Συνεδριακό Κέντρο: Το Ινστιτούτο παρέχει κεντρική οργάνωση και διοικητική υποστήριξη για συνέδρια, σεμινάρια, συνεδριάσεις και θερινά σχολεία. Ειδικότερα έχει κατασκευασθεί το «Ακαδημαϊκό Χωριό» με 15 παραδοσιακά πετρόχτιστα σπίτια διασκορπισμένα στους βοτανικούς κήπους που διατηρούν τα υπό εξαφάνηση είδη της Κρητικής Χλωρίδας, φοιτητικοί κοιτώνες (66 δίκλινα δωμάτια, 50 μονόκλινα και οκτώ σοφίτες, κτλ.). Όλες οι εγκαταστάσεις παρέχουν καλωδιακή ή ασύρματη σύνδεση στο διαδίκτυο. Η μέγιστη χωρητικότητα των συνεδριακών χώρων φτάνει τα 600 άτομα, με μέγιστη χωριτικότητα σε ολομέλεια 350 ατόμων μέχρι 11 παράλληλες συνεδριάσεις, εκθεσιακός χώρος και δυνατότητα ταυτόχρονης μετάφρασης και υψηλής οπτικοακουστικής τεχνολογίας.
Ερ. Ποιά είναι η προσφορά του ΜΑΙΧ στην προστασία του περιβάλλοντος της νήσου;
Απ. Δημιουργήσαμε τις υποδομές για την διατήρηση των φυτικών ειδών της Κρήτης και της Μεσογείου. Πρόκειται για τα ενδημικά απειλούμενα φυτά και την χλωρίδα της νήσου καθώς και της ευρύτερης περιοχής. Προχωρήσαμε σε Τράπεζα Σπόρων για ενδημικά και απειλούμενα αυτοφυή είδη της Κρήτης και για παλιές καλλιεργούμενες ποικιλίες. Στην συνέχεια ιδρύσαμε το εργαστήριο μελέτης φύτρωσης σπόρων, το Κέντρο Ενημέρωσης για τα απειλούμενα φυτά της Κρήτης δύο Βοτανικούς Κήπους όπου στον πρώτο υπάρχουν τα απειλούμενα είδη, και στον δεύτερο τα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά και ένα Βοτανικό Μουσείο. Παράλληλα έχει δημιουργηθεί ένα δίκτυο ΦΥΣΗ 2000 για την ενημέρωση των ενδιαφερομένων.
Ερ. Ποιες είναι οι έρευνες του ΜΑΙΧ για την προστασία των δασών από τις πυρκαγιές;
Απ. Πρέπει να σημειωθεί ότι έχουμε δημιουργήσει εργαστήριο δασικών πυρκαγιών, όπου εξετάζονται οι συνθήκες δασικών πυρκαγιών. Στην αεροσύραγκα προσομίωσης δασικών πυρκαγιών, με αεροτρουμπίνες δημιουργούμε τις συνθήκες ταχύτητας ανέμων καθώς επίσης και της σχετικής δασικής βλάστησης στην οριζόντια βάση της σύραγγας όπως ισχύουν σε μία πραγματική δασική πυρκαγιά. Στην συνέχεια αξιολογείται η καθυστέρηση της επέκτασης της φωτιάς με την χρήση διαφόρων τύπων επιβραδυντικών. Έτσι, προσδιορίζεται ο χρόνος για πιο αποτελεσματική εναέρια και επείγια επέμβαση και η πληροφόρηση αυτή χρησιμεύει στην αντιμετώπιση των πυρκαγιών στα δάση της Κρήτης σε πραγματικές συνθήκες. Επίσης συμμετέχουμε σε αντίστοιχα ευρωπαϊκά προγράμματα για την κατάσβεση των πυρκαγιών και άλλων προβλημάτων περιβαλλοντικής φύσης.
Ερ. Υπάρχουν συνεργασίες του ΜΑΙΧ με αντίστοιχα ινστιτούτα άλλων χωρών και σε ποιους τομείς;
Απ. Το Ινστιτούτο (ΜΑΙΧ) συμμετέχει ενεργά στην υλοποίηση των ερευνητικών προτεραιοτήτων που χρηματοδοτούνται με 100% απευθείας από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο στήριξης της ερευνητικής της πολιτικής στα προαναφερόμενα πεδία εξειδίκευσης των μεταπτυχιακών του προγραμμάτων. Το ΜΑΙΧ έχει συμμετάσχει σε πολλές κοινοπραξίες υψηλού επιπέδου πανεπιστημιακών και ερευνητικών ιδρυμάτων της Ένωσης για την υποβολή από κοινού καινοτόμων ερευνητικών προγραμμάτων.
Βιογραφικό
Ο κ. Αλκίνοος Νικολαϊδης γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1945. Σπούδασε στη Γεωπονική Σχολή του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και συνέχισε με μια σειρά μεταπτυχιακών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, στο Μεσογειακό Αγρονομικό Ινστιτούτο του Μονπελιέ, στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Πενσυλβανίας και στο Πανεπιστήμιο της Βοστόνης. Έχει διατελέσει στέλεχος ιδιωτικών και συνεταιριστικών γεωργικών βιομηχανιών, της Διεύθυνσης Μελετών και Προγραμματισμού της Αγροτικής Τράπεζας Ελλάδος και Σύμβουλος του Υπουργού Γεωργίας. Από το 1987 είναι Διευθυντής του Μεσογειακού Αγρονομικού Ινστιτούτου Χανίων (Μ.Α.Ι.Χ) στην ανάπτυξη του οποίου έχει αφιερωθεί ολοκληρωτικά. Έχει βραβευθεί από την «Κοινωνία των Πολιτών» το 1999 στον τομέα της Γεωργίας από τους Δημοσιογράφους της Ελληνικής Ραδιοφωνίας (Ε.Ρ.Α.).