«Η τουριστική ζήτηση ενεργοποιεί τους παραγωγικούς συντελεστές για την παραγωγή τουριστικών προϊόντων»
Ο τουρισμός είναι μια από τις πλέον έντονες μαζικές κοινωνικές εκδηλώσεις της παγκόσμιας κοινότητας, με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα.. Η μαζική αυτή κοινωνική εκδήλωση αναπτύχθηκε με σταθερό ετήσιο ρυθμό 4-5% το δεύτερο ήμισυ του εικοστού αιώνα και σήμερα είναι μια «βιομηχανοποιημένη» δραστηριότητα που έχει αναχθεί σε σημαντικό παράγοντα του εξωτερικού εμπορίου και σε κύρια πηγή απόκτησης συναλλάγματος, ενώ παράλληλα έχει συμβάλλει στη δημιουργία θέσεων εργασίας και εισοδήματος για πολλές χώρες υποδοχής τουριστών. Η χώρα μας διαθέτει αξιόλογες φυσικές ομορφιές, καλές κλιματολογικές και εδαφικές συνθήκες, έχει μοναδική αρχαιολογική, πολιτιστική και καλλιτεχνική κληρονομιά και την κατάλληλη υποδομή και ανωδομή, στοιχεία τα οποία μπορούν να συμβάλουν στην ανάπτυξη του τουρισμού. Επιπλέον, ο ρόλος του τουρισμού καθίσταται περισσότερο σημαντικός στο πλαίσιο του νέου διεθνή καταμερισμού της εργασίας και της θέσης της χώρας μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Η σημασία της τουριστικής οικονομικής σχετίζεται με την ορθολογικότερη αξιοποίηση του τουριστικού προϊόντος, τον καλύτερο προγραμματισμό της τουριστικής παραγωγής και τη διατύπωση στρατηγικών στόχων και προτάσεων τουριστικής πολιτικής. Η αναγκαιότητα συστηματικής διερεύνησης των διαφόρων πτυχών της τουριστικής οικονομικής σε θεωρητικό και σε εμπειρικό επίπεδο, αποτελεί βασική προϋπόθεση για την κατανόηση του πολυσύνθετου αντικειμένου της. Κι αυτό, γιατί τα θέματα που τη συγκροτούν το γνωστικό της αντικείμενο είναι πολυσύνθετα, λόγω της ιδιαιτερότητας των επιμέρους στοιχείων του τουριστικού προϊόντος. Το βιβλίο του επίκουρου καθηγητή του Πανεπιστημίου Αιγαίου κ. Δημήτρη Λαγού με τίτλο «ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ» από τις εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ (2005), έχει ως στόχο να περιγράψει και να αναλύσει τα συστατικά στοιχεία και την παραγωγή των τουριστικών ταξιδιών, καθώς και τις μικροοικονομικές και μακροοικονομικές πτυχές του τουριστικού φαινομένου που προσδιορίζουν την τουριστική οικονομική. Ειδικότερα, το γνωστικό περιεχόμενο του βιβλίου έχει σκοπό να μεταδώσει στους αναγνώστες μια σειρά θεωρητικών και πρακτικών γνώσεων που θα τους βοηθήσουν τόσο στην κατανόηση του περιεχομένου της τουριστικής οικονομικής όσο και στον προσδιορισμό του ρόλου που διαδραματίζει ο τουρισμός στο πλαίσιο της εθνικής μας οικονομίας. Συγκεκριμένα, στις 16 θεματικές ενότητες (κεφάλαια) του βιβλίου εξετάζονται πλήθος θεωρητικών θεμάτων, τα οποία σχετίζονται κυρίως με τη τουριστική ζήτηση και τους επιμέρους παράγοντες που τη διαμορφώνουν (τουριστικές ανάγκες, τουριστικά κίνητρα, καταναλωτικά πρότυπα, διαδικασίες λήψης τουριστικών αποφάσεων κ.λπ), την τουριστική παραγωγή και προσφορά και των επιμέρους παραγόντων που τις προσδιορίζουν (π.χ τιμή πώλησης, παραγόμενες ποσότητες, κόστος παραγωγής, τιμές παραγωγικών συντελεστών), με τη διατύπωση νόμων, αρχών ή θεωριών που καθορίζουν ή ερμηνεύουν τα σχετικά θέματα. Ειδικότερα, στο υπόψη βιβλίο αναλύεται η τουριστική ζήτηση που αποτελεί βασική παράμετρος της αναπτυξιακής διαδικασίας, καθ’ ότι ενεργοποιεί τους παραγωγικούς συντελεστές για την παραγωγή τουριστικών προϊόντων. Στη σύγχρονη διεθνοποιημένη κοινωνία, το τουριστικό προϊόν απευθύνεται σε μια διαρκώς διευρυνόμενη και άκρως ανταγωνιστική αγορά. Είναι φυσικό επακόλουθο ότι το τουριστικό προϊόν, στην όποια μορφή του, θα πρέπει ολοένα να εμπλουτίζεται και να διαφοροποιείται ποσοτικά και ποιοτικά, για να μπορεί ν’ ανταποκριθεί στις απαιτήσεις του σύγχρονου τουρίστα – καταναλωτή. Περαιτέρω, η διάρθρωση της τουριστικής ζήτησης και των επιμέρους παραμέτρων που τη συγκροτούν, δημιουργεί την ανάγκη για γεωγραφική διαφοροποίηση και τμηματοποίηση των τουριστικών αγορών. Επιπλέον, η τάση που παρατηρείται τελευταία στο πεδίο των ταξιδιωτικών γραφείων – πρακτορείων και των μέσων τουριστικής διαμονής για συγκέντρωση των τουριστικών επιχειρηματικών φορέων, μέσω συμπράξεων, εξαγορών, συγχωνεύσεων και επεκτάσεων, οδηγεί στην καθετοποίηση του τουριστικού κυκλώματος και στον έλεγχο της τουριστικής αγοράς από τα μεγάλα επιχειρηματικά συγκροτήματα. Η τάση αυτή, αποτελεί απειλή στο επίπεδο διάρθρωσης της τουριστικής ζήτησης, με πολλαπλές επιπτώσεις στους επιμέρους τομείς της τουριστικής δραστηριότητας. Ακόμα, η επισκόπηση, η ταξινόμηση και η κριτική των μεθοδολογιών και τεχνικών πρόβλεψης της τουριστικής ζήτησης που αναλύεται στο βιβλίο είναι μια αναγκαία προϋπόθεση για τη διακρίβωση των δυνατοτήτων και των περιορισμών που υπάρχουν στην εκτίμησή της και στην παροχή αξιόπιστων και ρεαλιστικών προβλέψεων. Αυτό, λαμβάνεται υπόψη από τους φορείς ανάπτυξης του τουρισμού και τους λήπτες σχετικών αποφάσεων, για την κατάστρωση των αναπτυξιακών τους προγραμμάτων και την τεκμηρίωση των λαμβανόμενων μέτρων ή των υποβαλλόμενων προτάσεων πολιτικής, που στοχεύουν στον προσανατολισμό της τουριστικής δραστηριότητας προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Από τη άλλη πλευρά, η γνώση του θεωρητικού πλαισίου της τουριστικής παραγωγής, του τουριστικού κόστους και της τουριστικής προσφοράς, καθώς και των διαφόρων μορφών τουριστικής αγοράς που απευθύνεται το τουριστικό προϊόν είναι καθοριστική για την επιτυχή έκβαση της τουριστικής επιχειρηματικότητας και για την απρόσκοπτη τουριστική ανάπτυξη. Γι’ αυτό και εξετάζεται ένα ειδικό θέμα της τουριστικής οικονομικής, ο Δορυφορικός Λογαριασμός Τουρισμού, λόγω του ιδιαίτερου ενδιαφέροντος που παρουσιάζει για την ποσοτική εκτίμηση του τουρισμού. Ο κ. Δημήτρης Λαγός στο σύγγραμμά του ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ έχει κατορθώσει να δώσει, κατά τρόπο επιστημονικό, την πολυδιάστατη προσέγγιση ποικίλων θεμάτων της τουριστικής οικονομικής τα οποία πέραν του γενικότερου και ειδικότερου εν- διαφέροντος που έχουν στο ευρύ αναγνωστικό κοινό, μπορούν να αποτελέσουν αφετηρία εκκίνησης νέων προσπαθειών για συστηματικότερη και ενδελεχή προσέγγιση των πολύπλευρων πτυχών του τουριστικού φαινομένου.