Πολυδύναμο Περιφερειακό Ιατρείο στα Σφακιά
Στην δημιουργία Καταδυτικού Πάρκου στη Χώρα των Σφακίων προχωρά ο Δήμαρχος Παύλος Πολάκης. Σε συνέντευξη που έδωσε στο «Ην-Ων» ο κ. Πολάκης αναφέρει «στόχος είναι να αναπτυχθεί τουριστικά η Χώρα με αποτέλεσμα να προχωρήσουμε στη μεταβίβαση από την ΑΝΕΝΔΥΚ του κύτους του παροπλισμένου πλοίου «ΣΦΑΚΙΑ», το οποίο θα χρησιμοποιήσουμε βυθίζοντάς το στην περιοχή ανάμεσα Ίλιγγα – Γλυκά Νερά, δημιουργώντας έτσι τεχνητό ύφαλο και προστατευόμενη θαλάσσια περιοχή, δίνοντας ώθηση έτσι στην ανάπτυξη καταδυτικού τουρισμού ενώ παράλληλα συνεχίζουμε το όραμα του ευεργέτη Γιώργου Ξενουδάκη που ήταν «ο καλύτερος δρόμος προς την ελευθερία είναι ο δρόμος της παιδείας». Σε αυτό το σημείο διευκρινίζω ότι εγκαινιάστηκε το Δημοτικό Φροντιστήριο για τους μαθητές του Λυκείου που κατοικούν στα Σφακιά».
Στην συνέχεια τονίζει «Σκοπός του φροντιστηρίου είναι η παροχή δωρεάν μαθημάτων Ενισχυτικής Διδασκαλίας στα παιδιά της περιοχής, προκειμένου να απολαμβάνουν τις ίδιες ευκαιρίες σε ό,τι αφορά την προετοιμασία τους για τις εισαγωγικές εξετάσεις στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση με εκείνες που έχουν οι συμμαθητές τους – κάτοικοι άλλων περιοχών. Σε αυτή την περίπτωση ο Δήμος έρχεται να θεραπεύσει μια αδικία της Πολιτείας. Μια αδικία που εδράζεται στην υιοθέτηση, εδώ και δεκαετίες, από την κεντρική εξουσία ενός καθαρά ανταγωνιστικού μοντέλου εισαγωγής στο Πανεπιστήμιο, το οποίο έχει ουσιαστικά μετατρέψει τις Πανελλήνιες σε κούρσα για παχυλά πορτοφόλια. Πέραν από τις βάσιμες παιδαγωγικές ενστάσεις που έχουν διατυπωθεί για το εν λόγω σύστημα, το οποίο «αποχυμώνει» τα νιάτα από κάθε σκευή φαντασίας και δημιουργικότητας, οι Πανελλήνιες είχαν πάντα τα παιδιά και τα αποπαίδια τους. Εκείνα που οι γονείς τους «έχουν να τα δώσουν» και τα άλλα που μοιράζονταν με την οικογένειά τους την προαιώνια μοίρα των φτωχών αυτού του κόσμου. Γι’ αυτό και η πρωτοβουλία του Δήμου Σφακίων αποτελεί μια από τις ξεχωριστές εκείνες παρεμβάσεις που υπενθυμίζουν τον ουσιαστικό, πολιτικό ρόλο της Αυτοδιοίκησης».
Πρέπει να σημειωθεί ότι ο ευεργέτης Γιώργος Ξενουδάκης στην διαθήκη του έγραψε ότι το κληροδότημα του να διατεθεί για σχολεία και την συντήρηση τους. Κατασκευάστηκαν 13 δημοτικά σχολεία και ένα γυμνάσιο με την ονομασία «Ξενουδάκεια». Επίσης από την Επιτροπή Διαχείρισης του Κληροδοτήματος επιχορηγούνται κάθε χρόνο με βοηθήματα φοιτητές, σπουδαστές και επιτυχόντες στα ανώτατα και ανώτερα εκπαιδευτικά ιδρύματα, και οι άριστοι μαθητές.
Ερ. Ποια αρχή θα διαχειρισθεί τον Φορέα του Φαραγγιού Σαμαριά;
Απ. Ήδη ο Δήμος προχωρά να ενσωματωθεί ο Φορέας στα λειτουργικά έσοδα του εφ’ όσον βρίσκεται στην περιοχή της Χώρας Σφακίων.
Ερ. Ποιες είναι οι βασικές υποδομές του Δήμου το 2011;
Απ. Ολοκληρώσαμε την συντήρηση όλου του τεράστιου αγροτικού οδικού δικτύου του Δήμου Σφακίων, προχωρώντας σε επισκευή άνω των 630 χιλιομέτρων αγροτικών δρόμων.
Ακόμη προχωρήσαμε στην κατασκευή μετά από δική μας μελέτη της λιμνοδεξαμενής του Καλλικράτη που δίνει λύση στο πρόβλημα της κτηνοτροφίας αλλά και στην άρδευση και καλλιέργεια του οροπεδίου. Μένει να δούμε το 2012 αν θα χρειαστεί η τοποθέτηση μεμβράνης.
Ερ. Ποιες είναι οι κοινωνικές υποδομές;
Απ. Κατασκευάσαμε, εξοπλίσαμε και λειτουργήσαμε στη θέση του ερειπίου του αγροτικού ιατρείου της Χώρας Σφακίων, το Πολυδύναμο Περιφερειακό Ιατρείο Χώρας Σφακίων, το οποίο στους επτά (7) μήνες λειτουργίας του έδωσε λύση στο πρόβλημα της πρωτοβάθμιας περίθαλψης στο Δήμο. Με τη βοήθεια του δημοτικού ιατρού Μπουγά Αλέξανδρου, της δημοτικής νοσηλεύτριας και τη δική μου, το ιατρείο λειτούργησε με πρότυπο τρόπο με πάνω από 2.500 επισκέψεις ασθενών (εβδομαδιαίες αιμοληψίες, 2 αιμοδοσίες, ακτινολογικό, πάνω από 60 μικρές χειρουργικές επεμβάσεις, προληπτική ιατρική για καρκίνο τραχήλου της μήτρας, 3 επισκέψεις ομάδων ειδικευμένων ιατρών από το Πανεπιστήμιο Ηρακλείου και τον Ιατρικό Σύλλογο Χανίων). Μειώθηκαν κάθετα έτσι έως εξαλείψεως οι διακομιδές ασθενών στα Χανιά για χρόνια ή απλά προβλήματα. Παράλληλα καλύψαμε τη λειτουργία του φουσκωτού νοσοκομειακού σκάφους και φέτος το οποίο προχώρησε σε πάνω από 20 μεταφορές και διασώσεις τη φετινή χρονιά.
Παράλληλα ολοκληρώθηκε η μελέτη και η οικοδομική άδεια για το κτήριο του νέου Πολυδύναμου Ιατρείου της Χώρας Σφακίων που θα χτιστεί με χρηματοδότηση από το ΕΣΠΑ, προϋπολογισμού 600.000 €, το οποίο πιστεύουμε ότι θα δημοπρατηθεί μέχρι την φετινή άνοιξη.
Επίσης επιδιώκουμε τη δημιουργία Σχολείου Δεύτερης Ευκαιρίας στο Δήμο μας και είμαστε στο στάδιο υποβολής αιτήματος αναμένοντας τις ημερομηνίες για την υποβολή της πρότασης, ενώ απεμπλέξαμε το Ξενουδάκειο Κληροδότημα από τα γρανάζια της γραφειοκρατίας που το καθιστούσαν ανενεργό για πέντε (5) χρόνια και προχωρούμε στη δημιουργία Δημοτικού Φροντιστηρίου από 1 Φλεβάρη 2012 στη Χώρα Σφακίων, στη χορηγία υποτροφιών σε φοιτητές – σπουδαστές και στα μαθήματα Πληροφορικής.
Ερ. Ποιες είναι οι νέες ενέργειες που θα βοηθήσουν στην ανάπτυξη της περιοχής;
Απ. Συμβάλαμε στη λύση του προβλήματος της ακτοπλοϊκής σύνδεσης της Γαύδου από τη Χώρα Σφακίων, μέσα από τη συμμετοχή μας σε όλες τις συσκέψεις στο Υπουργείο Ναυτιλίας και στο Κεντρικό Λιμεναρχείο. Επίσης σώσαμε την τιμή του τουρισμού μας αποτρέποντας την περαιτέρω δυσφήμιση του τόπου μας με την ενέργεια της κατάληψης του «Σαμαριά» και του απεγκλωβισμού των 650 επισκεπτών του φαραγγιού στις 6 Σεπτεμβρίου 2011.
Επίσης έχουμε εξασφαλίσει και θα γίνει φέτος τον Απρίλη – Μάιο με χρηματοδότηση από το ΜΑΙΧ η επισκευή – καθαρισμός και σήμανση του μονοπατιού Ανώπολη – Πάχνες, ώστε να διοργανωθεί φέτος το καλοκαίρι αγώνας ορεινού τρεξίματος από το Λουτρό έως την κορυφή των Λευκών Ορέων.
Ακόμη δημιουργήσαμε μέσω της Κοινωφελούς Επιχείρησης πίστα απογείωσης για αλεξίπτωτο πλαγιάς (παραπέντε) στο δρόμο του Καλλικράτη και γήπεδο αεραθλητικών δραστηριοτήτων στον κάμπο του Φραγκοκαστέλλου, όπου ήδη άρχισαν να το επισκέπτονται οι λάτρεις αυτών των αθλημάτων και τα οποία χρειάζεται να διαφημιστούν, καθώς τέτοιες υποδομές αποτελούν πόλο έλξης ποιοτικού τουρισμού. Υπάρχει πρόταση συνεργασίας με την αερολέσχη Χανίων για τη δημιουργία αεροδρομίου μικρών αεροσκαφών.
Ερ. Ποια είναι η αξία του Μονοπατιού Ε4 – Σφακιά Κρήτη;
Απ. Το Ε4 είναι ένα ευρωπαϊκό μονοπάτι μεγάλων διαδρομών. Ξεκινά από τα Πυρηναία, διασχίζει ολόκληρη την οροσειρά των Αλπεων και μέσω της Γιουγκοσλαβίας φτάνει στη Φλώρινα, από όπου ξεκινά και το ελληνικό τμήμα του. Διασχίζει ολόκληρη την Ελλάδα έως το Γύθειο και από εκεί συνεχίζει νοητά στο Καστέλλι Κισσάμου. Από το σημείο αυτό αρχίζει το κρητικό τμήμα του Ε4, που φτάνει μέχρι τη Ζάκρο, όπου και τελειώνει.
Στη Σούγια, το μονοπάτι διακλαδίζεται σε βόρειο και νότιο τμήμα. Το βόρειο τμήμα είναι καθαρά αλπικό και οι περιπατητές πρέπει να έχουν την απαραίτητη εμπειρία.
Το νότιο τμήμα, στη νότια ακτή του νησιού, είναι πολύ τραχύ σε αρκετά σημεία, λόγω των κρητικών βράχων. Σε κάποια σημεία, ανάμεσα στη Σούγια και τη Χώρα Σφακίων, μπορεί κανείς να εγκαταλείψει το δρόμο και να προχωρήσει ελεύθερα.
(Το μονοπάτι δεν περνά από το φαράγγι της Σαμαριάς.)
Το μήκος κάθε κλάδου είναι περίπου 320χλμ. και χρειάζονται τρεις εβδομάδες για τη διάσχισή του.
Το Ε4 δίνει τη δυνατότητα στους περιπατητές να γνωρίσουν την άγνωστη κρητική φύση, αφού περνά από παλιά μονοπάτια, οικισμούς, μοναστήρια και από τα ψηλά βουνά της Κρήτης. Η χάραξη και η σηματοδότηση έγιναν με πρωτοβουλία της Περιφέρειας Κρήτης, σε συνεργασία με τις κοινότητες των περιοχών που διασχίζει το Ε4 και όλους τους ορειβατικούς συλλόγους της Κρήτης.
Ερ. Τι σημαίνει το όνομα Σφακιά;
Απ. Σφακιά θα πει χώρα των φαραγγιών. Ωστόσο, κάποιοι υποστηρίζουν ότι το όνομα βγήκε απ’ τις πικροδάφνες, που τοπικά ονομάζονται σφάκες, ενώ υπάρχει και η εκδοχή ότι αρχικά τ’ όνομα ήταν Σφηκιά έως ότου γίνει Σφακιά. Σε κάθε περίπτωση, τα Σφακιά είναι η πατρίδα των Σφακιανών, που δεν επέτρεψαν σε κανένα Τούρκο ή Γερμανό κατακτητή να εισβάλει σ’ αυτό τον βραχώδη και επιβλητικό τόπο.
Ερ. Πόσα Φαράγγια έχει η Χώρα;
Απ. Η Χώρα έχει 11 Φαράγγια και είναι:
– Φαράγγι Σαμαριάς: Το μεγαλύτερο, επιβλητικότερο και ομορφότερο φαράγγι της Ευρώπης (γενικής έκτασης 48.500 στρεμ. ο Δρυμός). Επισκέψιμο από Μάιο έως Οκτώβριο. Τοπίο θαυμάσιο με πλούσια χλωρίδα 450 είδη και ιδιόμορφους γεωλογικούς σχηματισμούς.
– Ίμπρου: Μικρό, βατό στη διάσχισή του, επιβλητικό με τους βράχινους όγκους του να υψώνονται στα 300μ. σε αρκετά σημεία όπου το πλάτος του είναι μόλις 2μ! Η είσοδός του βρίσκεται λίγο μετά το χωριό Ίμπρος (780μ. υψόμετρο, 55χλμ. από Χανιά), με μήκος 8 χλμ.. Μετά από 2 ώρες πεζοπορία φθάνετε στην έξοδό του, στο χωριό Κομιτάδες.
– Αράδενας: Όμορφο, ενδιαφέρον και «περιπετειώδες». Είσοδος από το ερειπωμένο ομώνυμο χωριό (υψόμ. 520 μ., 87,5 χλμ. από Χανιά). Μετά από πεζοπορία 3,5 ωρών φθάνετε στην παραλία Μάρμαρα. Εκεί υπάρχουν βάρκες για το Λουτρό ή συνεχίζετε την πεζοπορία ανατολικά και φθάνετε μετά από 3 ώρες περίπου στα Σφακιά, διερχόμενοι από Λύκο-Φοίνικα-Λουτρό-Γλυκά Νερά-Ίλιγγα.
– Ελυγιά: Άγριο, μικρό και επιβλητικό. Η είσοδος είναι στο χωριό Άγιος Ιωάννης Σφακίων (υψόμ. 780μ., 92 χλμ. από Χανιά). Η πεζοπορία διαρκεί 3,5 ώρες έως την πευκόφυτη παραλία του Αγίου Παύλου και από εκεί 1 ώρα ακόμα δυτικά για να φθάσετε στην Αγία Ρουμέλη. Η παραπάνω διαδρομή καλύπτει μόνον το 1/3 της συνολικής διαδρομής μέσα στο φαράγγι. Αν θέλετε να το διασχίσετε ολόκληρο χρειάζεστε έμπειρο οδηγό και 2 μέρες. (Διαδρομή: οροπέδιο Ομαλού – καταφύγιο Καλέργη – κορυφή Μελινταού υψόμ.2.133μ. – Ποταμοί Λευκών Ορέων – Άγιος Παύλος). Ομαλός-Ποταμοί: 6 ώρες. Ποταμοί-Άγιος Παύλος: 6 ώρες.
– Σφακιανό Φαράγγι ή Βαρθολομά: Πολύ ενδιαφέρον φαράγγι όσον αφορά στη χλωρίδα του. Είσοδος από το χωριό Ίμπρος, 2 ώρες πεζοπορία σε αγροτικό δρόμο μήκους 10 χλμ. (ή με κατάλληλο αυτοκίνητο) έως το ερειπωμένο χωριό Καλοί Λάκκοι και μετά 2,5 ώρες ακόμα έως την έξοδό του, στον ασφαλτοστρωμένο δρόμο. Το μεγαλύτερο μέρος της πεζοπορίας πραγματοποιείται επάνω στην αποξηραμένη κοίτη του ποταμού και είναι πολύ βατή διαδρομή.
– Τρυπητής: Πανέμορφο, πλούσιο σε χλωρίδα και πανίδα (εδώ ζει το κρητικό αγρίμι) και ένα από τα πιο «δύσκολα» φαράγγια της δυτικής Κρήτης. Απαιτείται έμπειρος οδηγός και χρόνος 2 ημερών. Είσοδος από το οροπέδιο του Ομαλού με ανάβαση στον σχεδόν κάθετο Γκίγκιλο και μετά 3 ώρες φθάνετε στην ερειπωμένη στάνη του Τζάτζιμου (υψόμ. 2.080 μ.).
Από εκεί έως την παραλία της Τρυπητής απαιτούνται 3 ώρες ακόμα. Αν δεν σας περιμένει βάρκα, απαιτείται πεζοπορία 3 ωρών δυτικά για τη Σούγια.
– Κλάδου: Το πιο άγριο και δύσβατο φαράγγι. Απαιτείται έμπειρος οδηγός και χρόνος 2 ημερών. Η πεζοπορία ξεκινά από το οροπέδιο του Ομαλού με ανάβαση στο βουνό Γκίγκιλος έως την κορυφή σχεδόν και μετά κατάβαση με κατεύθυνση δυτικά για την υπέροχη παραλία Δώματα, στο Λιβυκό πέλαγος, μετά από 8 ώρες. Ακόμα 3 ώρες ανατολικά για να φθάσετε στην Αγία Ρουμέλη.
– Ίλιγγα ή Κάβης: Καταπράσινο, όμορφο και εύκολο. Από την Ανώπολη Σφακίων (υψομ. 520 μ., 84 χλμ. από Χανιά), ξεκινά η πεζοπορία διάρκειας 2 ωρών έως τη βυζαντινή εκκλησία του Τίμιου Σταυρού (αυτό το κομμάτι μπορεί να πραγματοποιηθεί και με αγροτικό ή τζιπ). Από εδώ αρχίζει η κατάβαση, διάρκειας 3 ωρών περίπου, που καταλήγει στην όμορφη παραλία του Ίλιγγα, 2 χλμ. δυτικά των Σφακίων.
– Κάπνης: Άγριο, δύσβατο και με μεγάλη κλίση εδάφους. Η είσοδός του βρίσκεται 4 χλμ. ανατολικά του δρόμου Ίμπρος-Ασφένδου, σε υψόμετρο 900 μ. Ενδιαφέρουσα, «περιπετειώδης» διαδρομή, διάρκειας 3,5 ωρών, που βρίσκεται μεταξύ των χωριών Βουβάς και Κομιτάδες, 5 χλμ. από Σφακιά και 8 χλμ. από Φραγκοκάστελο.
– Ασφένδου: Ξεκινά από το ομώνυμο μικρό χωριουδάκι (υψόμ. 770 μ., 8χλμ από Ίμπρο, 63 χλμ. από Χανιά). Μικρό, κακοτράχαλο και όμορφο, με διαδρομή που καταλήγει, μετά από 4 ώρες πεζοπορία, στο χωριό Άγιος Νεκτάριος, στον κεντρικό δρόμο για το Φραγκοκάστελο, μόλις 7 χλμ. από την υπέροχη καταγάλανη παραλία του.
– Καλλικράτη: Το ανατολικότερο φαράγγι του Δήμου Σφακίων. Η πεζοπορία ξεκινά από το ορεινό χωριό Καλλικράτης (υψόμ. 750μ., 14 χλμ. από Ίμπρο). Η διαδρομή είναι εντυπωσιακή για ένα μικρό φαράγγι.
Ερ. Ποια είναι τα σπουδαιότερα Κάστρα των Σφακίων;
Απ. Τα τέσσερα σπουδαιότερα Κάστρα της Χώρας είναι:
– Ασκύφου: Στην είσοδο του οροπεδίου Ασκύφου, επάνω σε ένα κωνικό λόφο, δεσπόζουν τα ερείπια ενός οχυρού. Το φρούριο κτίσθηκε από τους Τούρκους για να αντιμετωπίσουν την Κρητική Επανάσταση (1866-69).
– Χώρα Σφακίων: Η Χώρα Σφακίων είναι ένας μικρός οικισμός κτισμένος κοντά στη θάλασσα. Η σημερινή ονομασία μάλλον δόθηκε από τους βενετούς οι οποίοι έκτισαν στο χαμηλό λόφο Καστέλι, κοντά στη θάλασσα, ένα μικρό οχυρό στα τέλη του 15ου αιώνα. Σκοπός του ήταν να προστατεύσει την περιοχή, κυρίως από τη θάλασσα, από τις επιδρομές των πειρατών. Ανακαινίσθηκε από τους Τούρκους, σήμερα δε είναι εντελώς ερειπωμένο.
– Φραγκοκάστελο (το Καστέλι των Φράγκων): Ανήκει στα τελευταία που έκτισαν οι Βενετοί μαζί με αυτό της Χώρας Σφακίων για να ελέγξουν τους ανυπότακτους Σφακιανούς και να αντιμετωπίσουν την απειλή από τους πειρατές που κυριαρχούσαν στη Μεσόγειο. Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1371 κοντά στη μικρή εκκλησία του Αγίου Νικήτα, για αυτό και στην αρχή ονομάσθηκε «φρούριο του Αγίου Νικήτα». Οι ντόπιοι, όμως, το αποκαλούσαν Φραγκοκάστελο από τότε. Το κάστρο άργησε να ολοκληρωθεί εξ’ αιτίας της αντίστασης των Σφακιανών, που με επικεφαλής έξι αδέλφια από το χωριό Πατσιανός κατέστρεφαν τη νύχτα ό,τι κτιζόταν στη διάρκεια της ημέρας. Οι έξι αδελφοί κάποια στιγμή αιχμαλωτίσθηκαν μετά από προδοσία φυσικά και απαγχονίστηκαν. Τους τέσσερις τους κρέμασαν στους 4 γωνιακούς πύργους και τους 2 στην κεντρική πύλη. Έτσι το κάστρο από την αρχή ποτίσθηκε με αίμα. Έχει ορθογώνιο σχήμα, ενισχυμένο με 4 γωνιακούς πύργους. Στην κατασκευή του χρησιμοποιήθηκε υλικό από γειτονική αρχαία πόλη, κάτι που δεν έχει μέχρι σήμερα ταυτοποιηθεί.
– Αγία Ρουμέλη: Βρίσκεται στην έξοδο του φαραγγιού της Σαμαριάς, στην Αγία Ρουμέλη.