50 οικονομικές θεωρίες που επηρέασαν την ανθρωπότητα

17ο τεύχος Ην-Ων

Η δημοσιονομική πολιτική μπορεί κατά κανόνα να περιλαμβάνει αύξηση φόρων
και πώληση κρατικών ομολόγων προκειμένου να πληρωθούν δημόσια έργα και υπηρεσίες.
Σε αυτή λοιπόν την περίπτωση είναι αναγκαίο το πακέτο της τόνωσης που δείχνει μείωση φόρων και αύξηση κρατικών δαπανών.

Τις 50 Οικονομικές Θεωρίες που επηρέασαν την ανθρωπότητα προσεγγίζει το βιβλίο του Ντόναλντ Μάρον (Επισκέπτη Καθηγητή του Ινστιτούτου Πολιτικής Τζορτζτάουν της Ουάσιγκτον) ο οποίος διδάσκει δημόσια οικονομική και μακροοικονομική ανάλυση ενώ από το 2002 μέχρι το 2009 θήτευσε σε διάφορες θέσεις κύρους ως σύμβουλος του αμερικάνικου Κογκρέσου και του Λευκού Οίκου με θέμα «50 οικονομικές θεωρίες που επηρέασαν την ανθρωπότητα».
Ο συγγραφέας καταγράφει κάθε θεωρία με μια σκέψη σε τρία δευτερόλεπτα για όσους βιάζονται πολύ, ενώ παράλληλα υπάρχει μια ανάλυση τριών λεπτών για όσους θέλουν να εντρυφήσουν λίγο βαθύτερα. Στην πρώτη ενότητα οικονομικών θεωριών με τίτλο «Σχολές Σκέψης» εξετάζονται οι δυνάμεις μεγάλης κλίμακας -αγορές, αδράνεια, ιστορία- που προσδιορίζουν πως λειτουργεί πραγματικά η μακροοικονομία.
Στην επόμενη ενότητα «Οικονομικά συστήματα» παρουσιάζονται θεωρίες για το πώς πρέπει να δομούνται οι οικονομίες -με μεγαλύτερη ή μικρότερη πίστη στις αγορές- και πως μπορούν να βελτιωθούν οι προβληματικές οικονομίες.
Στην ενότητα «Κυκλικές κυμάνσεις της οικονομίας» εξετάζονται οι παράγοντες που προκαλούν οικονομικά σκαμπανεβάσματα και τον πιθανό ρόλο του κράτους σε ότι αφορά την εξομάλυνσή τους.
Στην «Οικονομική μεγέθυνση» μελετάται πως το κατάλληλο μίγμα κεφαλαίου εργασίας πόρων, ιδεών και κοινωνικών θεσμών μπορεί να υποθάλψει την ευημερία.
Στην ενότητα για το «Παγκόσμιο Εμπόριο» υιοθετείτε μια διεθνή σκοπιά και εξηγούμε και πως διακινούνται τα προϊόντα και οι υπηρεσίες ανά τον κόσμο.
Στην «Επιλογή» μελετάτε ο τρόπος με τον οποίο σκεφτόμαστε για να κατανοήσουμε πως παίρνουμε αποφάσεις στην αγορά, στο σπίτι και στη δημόσια σφαίρα.
Στην «Πολιτική φορολογίας και δαπανών» εξετάζονται μερικές απροσδόκητες επιδράσεις της δημοσιονομικής πολιτικής του κράτους. Τέλος στην ενότητα για τις «Αγορές» καταγράφεται η τεράστια ισχύ των δυνάμεων της αγοράς, από το θαύμα του Αόρατου Χεριού μέχρι την Τραγωδία των Κοινόχρηστων Πόρων. Σε κάθε ενότητα περιλαμβάνεται ένα σύντομο προφίλ μερικών από τους σημαντικότερους οικονομολόγους, από τον Άνταμ Σμίθ μέχρι τον Τζον Μέιναρντ Κέινς και τον Μίλτον Φρίντμαν.
Πάντως πρέπει να τονισθεί ότι μέσα στο βιβλίο επισημαίνεται ότι το πακέτο τόνωσης καθορίζει τα μέτρα που εφαρμόζονται για να αναζωογονηθεί η οικονομία η οποία βρίσκεται σε κάμψη.
Συνήθως παίρνει μορφή αύξησης της προσφοράς χρήματος μείωσης φόρων και αύξησης κρατικών δαπανών.
Στην περίπτωση λοιπόν της εξέτασης της δημοσιονομικής πολιτικής πρόκειται για τη χρήση της δημόσιας δαπάνης και της φορολογίας για τον επηρεασμό των οικονομικών επιδόσεων μιας χώρας. Μπορεί κατά κανόνα να περιλαμβάνει αύξηση φόρων και πώληση κρατικών ομολόγων προκειμένου να πληρωθούν δημόσια έργα και υπηρεσίες. Σε αυτή λοιπόν την περίπτωση το πακέτο της τόνωσης δείχνει μείωση φόρων και αύξηση κρατικών δαπανών.
Για μεν τα ομόλογα αναφέρεται ότι είναι είδος χρεωστικού τίτλου. Κατά κανόνα ο εκδότης πουλά ομόλογα προκειμένου να συγκεντρώσει χρηματοδοτικά κεφάλαια για επενδύσεις. Σε αντάλλαγμα είναι υπερχρεωμένος να πληρώνει τόκο στους κατόχους των ομολόγων μέχρι της λήξης τους οπότε αποπληρώνει το αρχικό ποσό και το χρέος διαγράφεται. Τα ομόλογα εκδίδονται συνήθως από κράτη, τράπεζες και μεγάλες ανώνυμες εταιρίες και η διάρκειά του κυμαίνεται από 5 έως 30 έτη.
Για μεν την ύφεση πρόκειται για την περίοδο κατά την οποία η οικονομία μιας χώρας συρρικνώνεται. Τυπικά συμπτώματα της: μείωση καταναλωτικής δαπάνης, περιορισμός επενδύσεων κεφαλαίων, αύξηση πτωχεύσεων και αύξηση ανεργίας. Ένα συνηθισμένο μέτρο ύφεσης είναι η πτώση του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) επί δύο τουλάχιστον συνεχή τρίμηνα. Το κράτος αντιδρά κατά κανόνα με πακέτα τόνωσης της οικονομίας που περιλαμβάνουν αύξηση της προσφοράς χρήματος και αύξηση των κρατικών δαπανών.

Επιστροφή στο 17ο τεύχος Ην-Ων