του Δρ. Αντώνη Μαραγκουδάκη
Η ναυτία και ο έμετος στην κύηση είναι συχνά συμπτώματα που εκδηλώνονται στο 70 – 85% των εγκύων. Από επιδημιολογική σκοπιά η υπερέμεση της κύησης είναι εκείνη η κατάσταση (περίπου 2% των κυήσεων) η οποία χαρακτηρίζεται από επίμονη και σοβαρή ναυτία και εμέτους κατά τη διάρκεια της κύησης που οδηγούν σε αφυδάτωση, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, διατροφική ανεπάρκεια, απώλεια βάρους, κένωση. Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία μπορεί να οδηγήσει σε επιπλοκές από το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΕ) και να προκαλέσει ηπατική και νεφρική βλάβη, αλλά αυτές οι επιπλοκές είναι πλέον σπάνιες στις ανεπτυγμένες χώρες.
Η αιχμή της δράσης της είναι στις 8-9 εβδομάδες της εγκυμοσύνης και συνήθως υποχωρεί μετά τις 14 εβδομάδες.
Αιτιολογία – παράγοντες κινδύνου.
Η αιτιολογία της υπερέμεσης είναι άγνωστη.
Πολλές θεωρίες έχουν προταθεί για την εξήγηση της. Μια από αυτές προτείνει τη συσχέτισή της με τα υψηλά επίπεδα της χοριακής γοναδοτροφίνης (HCG) και της οιστραδιόλης, επίσης έχει ενοχοποιηθεί η ψυχολογική διάθεση.
Ο κίνδυνος εμφάνισης υπερέμεσης αυξάνει με τα εξής:
1) Μικρή ηλικία εγκύου
2) Οικογενειακό ιστορικό υπερέμεσης
3) Θήλυ έμβρυο
4) Χαμηλό BMI
5) Πολύδυμη κύηση
6) Μη λευκή φυλή
7) Ιστορικό υπερέμεσης σε προηγούμενη κύηση
8) Ημικρανίες
9) Υπερθυρεοειδισμός
10) Γαστρεντερικές διαταραχές
11) Ίλιγγος
12) Σακχαρώδης διαβήτης προ κύησης.
Διάγνωση
Στην αρχή της κύησης η έγκυος μπορεί να παρουσιάζει ναυτία και έμετο, συμπτώματα που ενδέχεται να γίνουν επίμονα και σοβαρά και να οδηγήσουν σε απώλεια περισσότερου του 5% του σωματικού της βάρους και αφυδάτωση.
Σε περισσότερο από 60% των περιπτώσεων παρουσιάζεται εσεσημασμένη σιελόρροια.
Μπορεί επίσης να υπάρχει ταχυκαρδία αλλαγές στο θυμικό και στη διάθεση, αϋπνία, μειωμένη ικανότητα συγκέντρωσης και αίσθημα άγχους ή κατάθλιψης.
Κλινική εξέταση
Η έγκυος ενδέχεται να παρουσιάζει απώλεια σωματικού βάρους (2-16 Kg) ή αδυναμία αύξησης βάρους.
Μπορεί να υπάρχουν σημεία αφυδάτωσης, κίτρινη χρώση δέρματος (ίκτερος) ταχυσφυγμία και ενίοτε πυρετός, καθώς επίσης μπορεί να εμφανισθεί Ορθοστατική υπόταση. Η Οφθαλμολογική εξέταση αποκαλύπτει μικροαιμορραγίες στον αμφιβληστροειδή.
Επιπλοκές
Σύνδρομο Maillory – Weiss (σχάση του βλεννογόνου) της καρδιοοισοφαγικής συμβολής – αιμορραγία ανωτέρου πεπτικού, Διάτρηση οισοφάγου, πνευμοθώρακας, εγκεφαλοπάθεια Wernicke (Σύγχυση, διαταραχή προσανατολισμού, νυσταγμός, διπλωπία, κώμα), περιφερεική νευροπάθεια, κεντρική γεφυρική μυελινόλυση.
Μεταβολική οξέωση (μπορεί να διαταράξει τη λειτουργία του ΚΝΕ σε επίπεδο συνάψεων και να οδηγήσει σε κώμα – θάνατο)
Υποογκαιμία (μετά από σοβαρή αφυδάτωση) – schock.
Αιμορραγική αμφιβληστροειδοπάθεια.
Ηπατική ανεπάρκεια.
IUGR (καθυστερημένη ανάπτυξη του εμβρύου)
Ενδομήτριος θάνατος,
Η έγκυος με σοβαρή υπερέμεση (έμετοι πάνω από 10 την ημέρα) πρέπει να εισάγεται στο νοσοκομείο για περαιτέρω εξειδικευμένη αγωγή.