Του Γιώργου Ατσαλάκη
και της Ιωάννας Ατσαλάκη
Το τετραετές σταθεροποιητικό πρόγραμμα της ελληνικής οικονομίας έχει ως στόχο να μειώσει σταδιακά το ετήσιο έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού ώστε το δημόσιο χρέος, από τα 317 δις € που είναι σήμερα, να σταθεροποιηθεί στο τέλος της τετραετίας περίπου στα 340 δις €. Στην συνέχεια θα πρέπει ο προϋπολογισμός να παρουσιάσει πρωτογενές πλεόνασμα ώστε να αρχίσει η αποπληρωμή μέρους του χρέους. Το χρέος αυτό είναι τεράστιο για τα ελληνικά δεδομένα καθόσον είναι πάνω από 6 φορές μεγαλύτερο από τα ετήσια έσοδα του κράτους τα οποία είναι περίπου 55 δις €. Για να αποπληρωθεί το αυτό το δυσβάσταχτο δημόσιο χρέος θα απαιτηθούν περισσότεροι φόροι, περισσότερες περικοπές εξόδων και μισθών και άλλα μέτρα τα οποία οδηγούν σε μείωση της ανάπτυξης. Για το λόγο αυτό η επόμενη δεκαετία θα είναι μια από τις δυσκολότερες δεκαετίες για την Ελληνική κοινωνία.
Κάτω από αυτές τις οικονομικές συνθήκες, είναι φανερό ότι οι χρηματοδοτήσεις προς τους νέους δήμους θα είναι ανεπαρκείς. Η δε αποπληρωμή των υπαρχόντων χρεών των δήμων θα απορροφούν σημαντικά κονδύλια από τους προϋπολογισμούς τους και θα επιδεινώνουν το πρόβλημα της έλλειψης χρημάτων. Οι δήμοι θα πρέπει να αναζητήσουν τοπικούς πόρους από τους δημότες και τις επιχειρήσεις για να χρηματοδοτήσουν τις δραστηριότητες τους. Εξάλλου ο προσανατολισμός των νέων δήμων είναι η σταδιακή αυτοχρηματοδότηση τους από τους ίδιους τους δημότες. Σήμερα έχει έρθει η ώρα όπου οι δήμοι μπορούν να πρωτοστατήσουν στην οικονομική ανάπτυξη των περιοχών τους και να δράσουν σαν μικρές κυβερνήσεις ώστε να αυξήσουν την ευημερία των κατοίκων τους. Οι νέοι δήμοι δεν θα πρέπει να επιβάλουν νέους φόρους στους ήδη εξασθενημένους οικονομικά δημότες από τους φόρους που έχει επιβάλει η κεντρική κυβέρνηση, και ούτε θα πρέπει να κάνουν απλά διαχείριση χρημάτων.
Τα έσοδα των νέων δήμων θα πρέπει να προέλθουν από την οικονομική ανάπτυξη του δήμου. Οι νέοι δήμοι πρέπει να βλέπουν μακριά και να σχεδιάζουν πέρα από την δημιουργία των καθημερινών υποδομών ύδρευσης και αποχέτευσης κλπ. Πρέπει να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν στρατηγικές οι οποίες θα φέρνουν χρήματα στην περιοχή του δήμου είτε με την πώληση των τοπικών προϊόντων σε άλλες περιοχές της Ελλάδος ή του εξωτερικού, είτε με την προσέλκυση τουριστών οι οποίοι θα δαπανούν τα χρήματα τους στον δήμο, είτε με την προσέλκυση επενδύσεων. Αυτές οι εισροές χρημάτων θα μπορέσουν να αποτελέσουν την μελλοντική πηγή εσόδων για τις δημοτικές αρχές τα οποία θα αναπληρώσουν τις ούτως ή άλλως ανεπαρκείς χρηματοδοτήσεις από την κεντρική κυβέρνηση.
Η οικονομική κρίση, για κάποιους διορατικούς ανθρώπους, αποτελεί την αφορμή για τον επανασχεδιασμό και επαναπροσανατολισμό των αναπτυξιακών διαδικασιών και προτεραιοτήτων ενός τόπου. Οι μεγάλοι Δήμοι που δημιουργεί το σχέδιο Καλλικράτης, έχουν την δυνατότητα να σχεδιάσουν ευρύτερες αναπτυξιακές στρατηγικές, πράγμα το οποίο δεν μπορούσε να συμβεί στο παρελθόν με τον κατακερματισμό σε μικρότερους δήμους. Σε αυτήν την κατεύθυνση θα πρέπει οι υποψήφιοι που επιθυμούν να αναλάβουν τις τύχες του Αποκόρωνα, να προβληματιστούν και να σχεδιάσουν ένα μακροχρόνιο τουλάχιστον δεκαπενταετές πρόγραμμα ολοκληρωμένης οικονομικής ανάπτυξης του δήμου.
Η χάραξη και υλοποίηση τοπικών στρατηγικών ανάπτυξης σε επίπεδο δήμων από τις νέες δημοτικές αρχές, οι οποίες θα αναδείξουν ένα ξεχωριστό δήμο, ένα δήμο που θα διαφέρει από τους άλλους, μπορεί να οδηγήσει σε μια μόνιμη ευημερία του δήμου και την έξοδο τους πολύ νωρίτερα από την οικονομική κρίση.
Ο Αποκόρωνας κατεξοχήν αγροτο-κτηνοτροφική επαρχία, στηρίζει την ανάπτυξη του κυρίως, στην παραγωγή αγροτικών και κτηνοτροφικών προϊόντων. Την τελευταία τριακονταετία η στροφή προς τις τουριστικές υποδομές συμπλήρωσαν και προσέφεραν σημαντικά εισοδήματα στους κατοίκους της επαρχίας. Η μεταποίηση παρόλο τις σημαντικές προσπάθειες δεν κατάφερε να κερδίσει σημαντικό μερίδιο στην ανάπτυξη του Αποκόρωνα. Η οικονομική κρίση όμως επιφέρει σημαντικά κτυπήματα στον τουρισμό και στα αγροτικά προϊόντα. Η μη ύπαρξη μιας επώνυμης και αναγνωρισμένης μάρκας των τοπικών προϊόντων επιτείνει τις δυσκολίες της διάθεσης των τοπικών προϊόντων σε άλλες αγορές.
Ενδεικτικές στρατηγικές για την οικονομική ανάπτυξη του Αποκόρωνα θα μπορούσαν να είναι οι παρακάτω:
Α) Στην τομέα της αγροτικής και κτηνοτροφικής παραγωγής.
Όλα τα ανεπτυγμένα κράτη σήμερα δίνουν ύψιστη σημασία στην διατροφή των πολιτών τους. Ολοένα και περισσότερες πανεπιστημιακές έρευνες καταδεικνύουν την προληπτική σημασία της υγιεινής διατροφής για την μακροβιότητα.
Πλήθος πανεπιστημιακών ερευνών έχουν αποδείξει την ευεργετική επίδραση στον ανθρώπινο οργανισμό της κρητικής διατροφής.
Η αναζήτηση τροφής χωρίς συντηρητικά, χωρίς φυτοφάρμακα και χωρίς τοξικές ουσίες θα είναι η πιο σημαντική επιλογή των ανθρώπων στο μέλλον. Η τάση αυτή οδηγεί στις βιολογικές καλλιέργειες. Είναι εμφανές πλέον ότι όλα τα σουπερ μάρκετ διαθέτουν ειδικά ράφια για βιολογικά προϊόντα.
Στόχος λοιπόν θα πρέπει να είναι η σταδιακή μετατροπή του δήμου Αποκορώνου σε δήμο ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ και ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ.
Ο δήμος θα πρέπει να δημιουργήσει μια εξειδικευμένη υπηρεσία η οποία θα δίνει ένα πιστοποιητικό με την ονομασία: ΑΠΟΚΟΡΩΝΑΣ-ΔΗΜΟΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ. Ένα δεύτερο πιστοποιητικό θα δίνεται για βιολογικά τρόφιμα κρητικής διατροφής με την ονομασία ΑΠΟΚΟΡΩΝΑΣ-ΔΗΜΟΣ ΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ.
Η υπηρεσία αυτή θα στελεχωθεί από κατάλληλο επιστημονικό προσωπικό αξιοκρατικά επιλεγμένο, θα αποδίδει τα πιστοποιητικά, θα κάνει συνεχώς αυστηρούς ελέγχους θα διαφημίζει την κρητική διατροφή, και θα είναι αυτοχρηματοδοτούμενη. Σε μόνιμη ιστοσελίδα του δήμου, θα δημοσιεύει τους πιστοποιημένους παραγωγούς και επιχειρήσεις, την συχνότητα, το είδος και τα αποτελέσματα των ελέγχων για κάθε πιστοποιούμενο. Επίσης θα προβάλει και θα διαφημίζει την πιστοποίηση της κρητικής διατροφής και της βιολογικής κρητικής διατροφής ώστε σταδιακά τα επόμενα χρόνια να αναγνωριστεί ο δήμος Αποκορώνου, τοπικά αλλά και διεθνώς, σαν δήμος υγιεινής διατροφής (κρητικής διατροφής και βιολογικής κρητικής διατροφής).
Αρχικά θα δοθούν τα πρώτα πιστοποιητικά σε ορισμένες ταβέρνες οι οποίες θα πρέπει να σερβίρουν φαγητά κρητικής διατροφής, και θα χρησιμοποιούν μόνο τοπικά προϊόντα του δήμου Αποκορώνου. Επίσης θα δοθούν πιστοποιητικά και σε ταβέρνες που θα χρησιμοποιούν βιολογικά προϊόντα κρητικής διατροφής. Η διαφήμιση της κρητικής διατροφής και της βιολογικής κρητικής διατροφής από την πλευρά του δήμου και η αύξηση των κερδών των πρώτων πιστοποιημένων ταβερνών θα έχει ως συνέπεια να τρέξουν και οι άλλες ταβέρνες να πιστοποιηθούν. Ο στόχος θα είναι, σταδιακά μετά από χρόνια, ολοένα και περισσότερες ταβέρνες που θα έχουν πιστοποιηθεί ότι σερβίρουν φαγητά κρητικής διατροφής να αποκτήσουν και το πιστοποιητικό της βιολογικής κρητικής διατροφής.
Παράλληλα θα πιστοποιηθούν και ορισμένοι παραγωγοί βιολογικών προϊόντων από κάθε είδος τοπικών προϊόντων (λάδι, ντομάτες, παξιμάδι, τυρί, μέλι, κρέας κλπ.). Πολλά προϊόντα είναι είδη εκ της φύσεως τους βιολογικά όπως η ρίγανη, το φασκόμηλο, η δάφνη και τα υπόλοιπα αρωματικά και θεραπευτικά βότανα. Τα κέρδη των πρώτων παραγωγών θα οδηγήσουν και άλλους παραγωγούς να σπεύσουν να πιστοποιηθούν σε βιολογικές καλλιέργειες.
Σε δεύτερη φάση η προσπάθεια του δήμου θα είναι η δημιουργία επωνύμων τοπικών προϊόντων (για τα μη βιολογικά προϊόντα) με μια ετικέτα πώλησης με την επωνυμία: ΑΠΟΚΟΡΩΝΑΣ.
Ο δήμος θα προωθεί, θα διαφημίζει το σήμα ΑΠΟΚΟΡΩΝΑΣ και θα πιστοποιεί επιχειρήσεις που θέλουν να το χρησιμοποιήσουν με την δέσμευση να ακολουθούν ειδικές προδιαγραφές ποιότητας. Για παράδειγμα θα μπορεί κάποιος να πιστοποιηθεί να χρησιμοποιεί το σήμα ΑΠΟΚΟΡΩΝΑΣ λάδι, ή ΑΠΟΚΟΡΩΝΑΣ κρασί, ή ΑΠΟΚΟΡΩΝΑΣ ρίγανη, ΑΠΟΚΟΡΩΝΑΣ τυρί, ΑΠΟΚΟΡΩΝΑΣ μέλι κλπ. Με το τρόπο αυτό τα πολύτιμα προϊόντα μας όπως το λάδι, το κρασί, τα πορτοκάλια, η ρίγανη, η μαντζουράνα, η δάφνη και τα άλλα αρωματικά βότανα, κλπ., θα γίνουν επώνυμα και η διαφήμιση τους από τον δήμο θα συμβάλλει στο να ξεχωρίσουν, να γίνουν πασίγνωστα στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και να αυξηθούν οι πωλήσεις τους.
Η συνεχή διαφήμιση και αναγνώριση του Αποκόρωνα ως ειδικευμένου δήμου στην κρητική διατροφή και στην βιολογική κρητική διατροφή θα διαφοροποιήσει και θα κάνει τον δήμο ξεχωριστό και μοναδικό οπότε θα έλκει σημαντικό αριθμό ντόπιων και ξένων τουριστών χωρίς να απαιτείτε σημαντική περαιτέρω διαφήμιση.
Για την περαιτέρω διάδοση της κρητικής διατροφής θα πρέπει να δημιουργηθεί μια σχολή μαγειρικής, όπου θα έρχονται μάγειρες από το εξωτερικό και την λοιπή Ελλάδα και θα διδάσκονται δωρεάν από έμπειρες νοικοκυρές την παρασκευή φαγητών κρητικής διατροφής αλλά και γλυκών κουταλιού. Οι εκπαιδευμένοι – πιστοποιημένοι αυτοί μάγειροι θα είναι οι πρεσβευτές της κρητικής διατροφής στον υπόλοιπο κόσμο. Παράλληλα θα γίνουν συμφωνίες με τα σούπερ μάρκετ στο εξωτερικό και στην Ελλάδα ώστε να δημιουργήσουν ράφια στα οποία θα βρίσκονται τα επώνυμα πλέον προϊόντα κρητικής διατροφής από τον Αποκόρωνα που θα απαιτούνται για την παρασκευή φαγητών και γλυκών.
Β) Στον τομέα του τουρισμού
Η φύση έχει χαρίσει απλόχερα ορισμένα μοναδικά πλεονεκτήματα στον Αποκόρωνα, όπως: Την πανέμορφη Λίμνη στον Κουρνά, τους τρείς μοναδικούς ποταμούς της Κρήτης που τρέχουν συνεχώς νερό (δυο στις Καλύβες και ένας στην Γεωργιούπολη), τους ορμητικούς χείμαρρους, την απέραντη γαλάζια θάλασσα, τα γραφικά ψαρολίμανα των Καλυβών και της Αλμυρίδας, το ακρωτήρι Δρέπανος, τα σπήλαια, τη θέα στα χιονισμένα Λευκά Όρη, τις πηγές των Αρμένων, του Στύλου, των Καλυβών, το μοναδικά μονοπάτια μέσα στη φύση και κυρίως στον ορεινό Αποκόρωνα, την πανέμορφη αρχιτεκτονική των πέτρινων σπιτιών, τα στενά πλακόστρωτα σοκάκια, τα γραφικά χωριουδάκια, τις αναρίθμητες γραφικές μικρές και μεγάλες εκκλησίες, τα σπάνια φυτά από τα οποία πολλά είναι μοναδικά παγκοσμίως, την μεγάλη ποικιλία αρωματικών φυτών, την ευωδιά του θυμαριού, το μαγευτικό άρωμα του νυχτολούλουδου και των αμέτρητων άλλων λουλουδιών, τους ήχους από τα λέρια των προβάτων, τα γεράκια, τους αετούς και τα εκατοντάδες άλλα πουλιά, την πλούσια ιστορία σε όλους τους πολέμους, τις σπουδαίες προσωπικότητες που έχει αναδείξει στο παρελθόν αλλά και στο παρόν, την κριτική φιλοξενία, το κρητικό φιλότιμο, τα κεράσματα τσικουδιάς, το χαμόγελο των κατοίκων, τα μαύρα πουκάμισα των κρητικών, τους λεβέντες κρητικούς τσοπάνηδες, τους αγέρωχους κρητικούς παππούδες με τις στραβές κατσούνες, την μαυροφορεμένες γιαγιάδες με το νεανικό-απαλό δέρμα στο πρόσωπο τους, την κρητική διατροφή (το πιλάφι, τους χοχλιούς, τις μυζηθρόπιτες, το γιαούρτι με μέλι, τις χωριάτικες σαλάτες τα καλιτσούνια κλπ), τα κρητικά γλυκά κουταλιού (το περγαμόντο, το νεράντζι, το καρυδάκι, το σύκο, το καρπούζι κλπ.), τα αμέτρητα φρούτα όλες τις εποχές, το λάδι, το κρασί, την τσικουδιά, το ρακόμελο, τα πανηγύρια, του κρητικούς γάμους, τους χορούς, τα τραγούδια, τους ήχους της λύρας και του λαούτου, τις ριζίτικες φωνές των τραγουδιστών, τους επιτυχημένους καλλιτέχνες, την απόλυτη ησυχία και ηρεμία που αποπνέουν όλα τα χωριά του Αποκόρωνα και τέλος τη πιο ζηλευτή ανατολή του ήλιου, το πιο συναρπαστικό ηλιοβασίλεμα και το πιο πλούσιο φως του φεγγαριού.
Ίσως το πιο σπουδαίο πλεονέκτημα από όλα να είναι το μοναδικό δροσερό κλίμα το καλοκαίρι, ο ήπιος χειμώνας και οι περισσότερες μέρες με ηλιοφάνεια από όλη την Ευρώπη. Οι άνεμοι εδώ είναι ασθενείς σε αντίθεση με άλλα νησιά και άλλες περιοχές της Κρήτης όπου λυσσομανούν όλο το χρόνο. Η εξαιρετική και σπάνιας ομορφιάς θέα από όλες της περιοχές του Αποκόρωνα είναι ότι καλύτερο έχει να επιδείξει σήμερα η επαρχία. Από τα περισσότερα χωριά μπορεί κάποιος να δει στα δεξιά του τα χιονισμένα Λευκά Όρη και στα αριστερά του το απέραντο γαλάζιο της θάλασσας. Και μην ξεχάσουμε ότι απέχει δέκα λεπτά από το λιμάνι της Σούδας και είκοσι λεπτά από το αεροδρόμιο.
Τα παραπάνω είναι μια ενδεικτική αναγραφή των πλεονεκτημάτων του Αποκόρωνα. Σίγουρα υπάρχουν και πολλά άλλα που διαφεύγουν από την παρούσα καταγραφή.
Τα πλεονεκτήματα αυτά, έχουν ανακαλύψει τα τελευταία χρόνια, πολλοί βόρειο ευρωπαίοι και έχουν επιλέξει να ζήσουν εδώ τα υπόλοιπα χρόνια της ζωής τους είτε αγοράζοντας εξοχικές κατοικίες είτε ενοικιάζοντας οικίες. Εκτός του πολύτιμου συναλλάγματος που φέρνουν οι άνθρωποι αυτοί για την αγορά της κατοικίας τους, είναι και καταναλωτές των προϊόντων του Αποκόρωνα και παράλληλα οι πρεσβευτές της προώθησης των παραπάνω πλεονεκτημάτων στα μέρη τους.
Δυστυχώς μέχρι σήμερα τα παραπάνω πλεονεκτήματα δεν έχουν αναδειχθεί και προωθηθεί με συντονισμένο συστηματικό τρόπο από κάποια αρχή. Ούτε καν μια ιστοσελίδα στο ιντερνέτ δεν υπάρχει να τα προβάλει. Εδώ είναι ένα λαμπρό πεδίο για τη νέα δημοτική αρχή να ηγηθεί στην ανάδειξη και προώθησης των πλεονεκτημάτων αυτών ώστε να συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη του δήμου με την αύξηση της τουριστικής κίνησης και την προώθηση των προϊόντων του Αποκόρωνα.
Ενδεικτικά, εκτός από την ανάδειξη του δήμου σε δήμο κρητικής διατροφής, θα μπορούσαν να αναπτυχθούν οι παρακάτω στρατηγικές για την αύξηση του τουρισμού:
1) Κοινοί κανόνες για όλα τα χωριά για την διατήρηση της παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Η κατεδάφιση παλαιών οικιών θα πρέπει να αντικαθιστάται με πανομοιότυπες με τις αρχικές παραδοσιακές κατασκευές. Ο τρόπος κατασκευής και τα χρώματα βαφής των οικιών θα πρέπει να είναι συγκεκριμένα για όλα τα χωριά.
2) Δημιουργία μαρίνας για σκάφη αναψυχής στην Γεωργιούπολη και στις Καλύβες (στις Καλύβες έχει ήδη θεσμοθετηθεί).
3) Ανάπτυξη του περιπατητικού τουρισμού μέσα από τα πανέμορφα μονοπάτια του ορεινού Αποκόρωνα και η ανάδειξη των πλούσιων σπηλαίων. Είδη κυκλοφορεί ένα βιβλίο από ένα Άγγλο που κατοικεί εδώ το οποίο περιγράφει τα μονοπάτια του Αποκόρωνα.
4) Ανάπτυξη αγροτουρισμού και βοτανολογικού τουρισμού για επίσκεψη των σπάνιων φυτών και συλλογή αρωματικών φυτών.
5) Ανάπτυξη φωτοβολταϊκών εφαρμογών για την εξοικονόμηση ενέργειας και για περισσότερο ανάπτυξη, φιλική προς το περιβάλλον.
6) Αξιοποίηση των πλούσιων υδάτινων αποθεμάτων προς όφελος των κατοίκων του Αποκόρωνα (ύδρευση και άρδευση όλων των χωριών σε συνεχή βάση). Ανάδειξη και αξιοποίηση των ποταμών και της λίμνης ως τουριστικά αξιοθέατα.
7) Δημιουργία ιστοσελίδας για την προβολή του Αποκόρωνα. Θα μπορούν να διαφημιστούν με χαμηλό κόστος οι επιχειρήσεις και οι φορείς του Αποκόρωνα με συνεχή ροή πληροφοριών για πολιτιστικές εκδηλώσεις, πανηγύρια κλπ. Επίσης θα υπάρχει η δυνατότητα να κλείνονται τουριστικά καταλύματα μέσω ιντερνέτ από την ιστοσελίδα του δήμου.
8) Η ένδοξη ιστορία του Αποκόρωνα θα πρέπει να αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του δήμου με φωτογραφίες και ντοκουμέντα όλων των εποχών.
9) Την συμμετοχή σε εκθέσεις του εξωτερικού και την συστηματική διαφήμιση των καταστημάτων κρητικής διατροφής και της βιολογικής κρητικής διατροφής , των παραγωγών των βιολογικών προϊόντων και των τοπικών προϊόντων με το σήμα ΑΠΟΚΟΡΩΝΑΣ.
10) Την αναβίωση και διάδοση πατροπαράδοτων τοπικών εθίμων και παραδόσεων
Οι παραπάνω στρατηγικές είναι ενδεικτικές. Σίγουρα πρέπει να εξειδικευτούν και να προστεθούν και άλλες. Η περιγραφή τους όμως αρκεί να δείξει μια άλλη διάσταση την οποία θα πρέπει σήμερα οι δήμοι να ακολουθήσουν ώστε να ανταποκριθούν σε ένα από τους σπουδαιότερους ρόλους τους: την δημιουργία μακροχρόνιων ανταποδοτικών υποδομών για την διαρκεί ευημερία των δημοτών τους. Για τον Αποκόρωνα, η ανάδειξη του ως δήμος υγιεινής διατροφής σε συνδυασμό με τον τουρισμό που θα προελκύσει το γεγονός αυτό, θα έχει ως αποτέλεσμα την δημιουργία ενός πλούσιου δήμου, ο οποίος θα έχει τα απαραίτητα έσοδα ώστε να υλοποιήσει τα καλύτερα δυνατά έργα προς όφελος των πολιτών.
Οι δημότες θα πρέπει να αναζητήσουν υποψηφίους οι οποίοι διαθέτουν ικανούς ανθρώπους να σχεδιάσουν και να υλοποιήσουν τέτοιας φύσεως στρατηγικές οικονομικής ανάπτυξης.
Πηγή 11ο Τεύχος Ην-Ων