Οι Μινωίτες ήταν οι πρώτοι βιολόγοι
Σε νέα επέκταση του Ενυδρείου Κρήτης CretAquarium προχωρά η διοίκηση του Ελληνικού Κέντρου Θαλάσσιων Ερευνών. Ο νέος σχεδιασμός -διευκρίνισε σε συνέντευξη που έδωσε στο «Ην-Ων» ο διευθυντής του κ. Μιχάλης Παπαδάκης- προβλέπει ανοιχτές πισίνες με νέα είδη ψαριών και ξεναγήσεις στους νέους χώρους με εξειδικευμένο προσωπικό.
Το Ενυδρείο Κρήτης CretAquarium -τόνισε- ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Δεκέμβριο του 2005. Ανήκοντας στην οικογένεια των μεγάλων Ευρωπαϊκών ενυδρείων το CretAquarium παρέχει την ευκαιρία στους επισκέπτες του για μια μοναδική βουτιά στον υπέροχο θαλάσσιο κόσμο της Μεσογείου. Από τους μεγάλους θηρευτές καρχαρίες μέχρι τους μικροσκοπικούς ιππόκαμπους και τη φαντασμαγορία των μεδουσών η ποικιλία της θαλάσσιας ζωής αναδεικνύεται με φόντο υποθαλάσσια τοπία της Κρητικής θάλασσας, όπως τα βράχια των Ματάλων (Νότια Κρήτη) και το βυθό του Βάι (Νοτιοανατολική Κρήτη).
Η σκηνογραφία της μεσογείου -ανέφερε- διαθέτει 32 δεξαμενές συνολικού όγκου 1.600.000 λίτρων θαλασσινού νερού, 50 διαφορετικά σημεία παρατήρησης περισσότερων των 200 μεσογειακών ειδών, επιτρέποντας στον επισκέπτη να «ανακαλύψει» την μαγεία της θαλάσσιας ζωής.
Σύγχρονα οπτικοακουστικά συστήματα και πρωτοποριακές διαδραστικές εφαρμογές όπως info-points με οθόνες αφής βοηθούν τον επισκέπτη να πληροφορηθεί για τις συνήθειες και τους βιότοπους των ειδών και να έχει μια βιωματική εμπειρία. Μπορεί επίσης να περιηγηθεί στο εσωτερικό των ενυδρείων χρησιμοποιώντας τηλεχειριζόμενες υποβρύχιες κάμερες που βρίσκονται μέσα στα μεγάλα ενυδρεία.
Στην διάθεση του επισκέπτη υπάρχει σύστημα αυτόματης ξενάγησης σε επτά γλώσσες. Μικρές συσκευές που λειτουργούν απλά όπως το τηλέφωνο, δίνουν σε κάθε επισκέπτη τη δυνατότητα να εμπλουτίσει την επίσκεψή του με πολυάριθμες εξηγήσεις, σχόλια και εκλαϊκευμένες πληροφορίες, τις οποίες ακούει στο δικό του ρυθμό και σύμφωνα με τις προτιμήσεις του.
Μια σειρά από posters στους τοίχους του ενυδρείου παρουσιάζει πρωτότυπα θέματα από τη θαλάσσια ζωή και τα οικοσυστήματα.
Τα «μικρά – μεγάλα», αλλά και τόσο ξεχωριστά μυστικά του θαλάσσιου κόσμου της Μεσογείου -επισήμανε- αποκαλύπτονται στα μάτια του, χαρίζοντας του ξεχωριστές εικόνες ενός κόσμου τόσο κοντινού, αλλά ταυτόχρονα και άγνωστου.
Εκπαίδευση – Ευαισθητοποίηση
Από τον Φεβρουάριο του 2008 -μας είπε ο κ. Παπαδάκης- ξεκίνησαν τα εκπαιδευτικά προγράμματα του Ενυδρείου που απευθύνονται στους μαθητές όλων των τάξεων της πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης.
Τα θέματα των προγραμμάτων αποδεικνύονται ιδιαίτερα ελκυστικά για τους μαθητές, που έχουν την ευκαιρία να παρατηρήσουν ζωντανούς οργανισμούς αλλά και προσομοιώσεις ωκεανογραφικών φαινομένων με την καθοδήγηση και επίβλεψη ειδικών επιστημόνων του Ενυδρείου και του ΕΛΚΕΘΕ.
Στην ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα εκπαίδευσης του Ενυδρείου οι μαθητές παρακολουθούν ένα Εργαστήριο της Θάλασσας παρατηρώντας και ανακαλύπτοντας τον αόρατο κόσμο της θάλασσας, το μικροσκοπικό ζωντανό πλαγκτόν με τη χρήση στερεοσκοπίων και μικροσκοπίων. Μαθαίνουν για την κίνηση των ωκεανών μέσα από πειραματικές προσομοιώσεις και οι μικρότεροι στην ηλικία παίζουν και εκπαιδευτικά παιχνίδια. Στη διαδρομή επίσκεψης του Ενυδρείου ανακαλύπτουν το Μεσογειακό οικοσύστημα και τους κατοίκους του συνδυάζοντας τις γνώσεις που αποκτούν από το Εργαστήριο της Θάλασσας.
Παράλληλα σε συνεργασία με το ευρωπαϊκό δίκτυο αριστείας EUR-OCEANS -είπε- που ερευνά την κλιματική αλλαγή στα θαλάσσια οικοσυστήματα, αναπτύχθηκε εκπαιδευτικό υλικό, που στάλθηκε δωρεάν σε όλα τα σχολεία της Κρήτης. Καλαίσθητες εκδόσεις με διάφορα θαλάσσια θέματα, δραστηριότητες και κατασκευές που μπορούν να γίνουν στα σχολεία μέχρι και διαγωνισμός σεναρίου που το καλύτερο θα γυριστεί σε ταινία από επαγγελματική ομάδα παραγωγής. Η χρονιά θα κλείσει με φεστιβάλ – θάλασσας και παρουσιάσεις εργασιών των μαθητών. Για περισσότερες πληροφορίες για όλα αυτά, www.cretaquarium.gr η στο τηλέφωνο 2810337888.
Ακόμη ένας χώρος εξοπλισμένος με σύγχρονα οπτικοακουστικά συστήματα, χωρητικότητας 130 ατόμων προσφέρεται για τη διοργάνωση συνεδρίων, συνεδριάσεων, εκδηλώσεων, κοινωνικών δραστηριοτήτων, εκθέσεων, ομιλιών. Καθημερινά και κατά τη διάρκεια των ωρών λειτουργίας του ενυδρείου προβάλλονται ντοκιμαντέρ στην εν λόγω αίθουσα σχετικά με το θαλάσσιο οικοσύστημα.
Στους χώρους του Ενυδρείου λειτουργεί Snack-Café, στο οποίο ο επισκέπτης μπορεί να απολαύσει ένα καφέ, αναψυκτικό ή σνακ, καθώς επίσης και το κατάστημα Αqua Shop, που ο επισκέπτης μπορεί να αγοράσει αναμνηστικά, επιμορφωτικά και έξυπνα δώρα εμπνευσμένα από τον κόσμο της θάλασσας και την οικολογία .
Στόχοι
Το Ενυδρείο έχει σαν στόχο -τόνισε- να αποτελέσει έναν χώρο ψυχαγωγίας προσφέροντας ένα μοναδικό γοητευτικό θέαμα, ένα χώρο ενημέρωσης και επιμόρφωσης για το θαλάσσιο περιβάλλον της Μεσογείου με τη χρήση σύγχρονων μέσων (ερμηνευτικά γραφικά, διαδραστικές τεχνικές, σύγχρονα συστήματα πολυμέσων κλπ) και τη διοργάνωση προγραμμάτων, σεμιναρίων, εκδηλώσεων και έναν κοινωνικό χώρο προσέλκυσης όλων των ηλικιών.
Στο πλαίσιο της επιμορφωτικής του δραστηριότητας πρωταρχική μέριμνα του αποτελεί η ανάπτυξη πρότυπων εκπαιδευτικών προγραμμάτων για την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση με σκοπό να ενισχυθεί η συνεργασία του τόσο με κέντρα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης όσο και με σχολεία. Τα προγράμματα θα είναι προσαρμοσμένα στο περιεχόμενο των αναλυτικών προγραμμάτων και θα προσφέρουν στους μαθητές την εμπειρία και τη γνώση μέσα από την παρατήρηση του ζωντανού θαλάσσιου κόσμου με σύγχρονα μέσα και εργαστηριακές τεχνικές.
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι επισκέπτες που κατακλύζουν με βάση την εθνικότητα το Ενυδρείο είναι: Έλληνες 47,50%, Γερμανοί 11,80%, Άγγλοι 9,60%, Ολλανδοί 4,90%, Ρώσοι 3,70%, Πολωνοί 2,80%, Γάλλοι 2,40%, Τσέχοι 2%, Βέλγοι 1,80%, Ιταλοί 1,70 και Σουηδοί 1,70%
Οι Μινωίτες
Στην προϊστορική ανατολική Μεσόγειο, 2000 χρόνια π.Χ., ένα σημαντικό πείραμα συνέβη που οδήγησε σ’ έναν πλούσιο και εκλεπτυσμένο πολιτισμό στο νησί της Κρήτης.
Ο μυθικός βασιλιάς της Κνωσού στην Κρήτη, ο Μίνωας, έδωσε το όνομά του σ’ αυτόν τον πολιτισμό που διήρκεσε 600 χρόνια. Κατά τη διάρκειά του, υπέροχα παλάτια γίνονται τα κέντρα της θρησκευτικής και οικονομικής ζωής αλλά και της άνθησης δημιουργικής τέχνης υψηλής ποιότητας.
Η Μινωική Κρήτη, όντας αυτοσυντηρούμενη και οικονομικά ισχυρή, κυριάρχησε στον κόσμο του Αιγαίου και διατήρησε την επιρροή της και τη σταθερότητα αποβαίνοντας μια σημαντική ναυτική δύναμη.
Οι Μινωίτες περιβαλλόμενοι από θάλασσα εντυπωσιάστηκαν από το θαλάσσιο στοιχείο και τα μυστήριά του. Η έλξη που τους ασκεί τονίζεται σε αναπαραστάσεις δημιουργικής φαντασίας με κύρια θέματα τη θάλασσα και τους οργανισμούς της.
Μια σημαντική ανάπτυξη στην απεικόνιση των θαλασσίων θεμάτων συνέβη στα μέσα της χιλιετίας (1500-1450 π.Χ.) με την ανάδυση μιας χαρακτηριστικής τεχνοτροπίας στην απεικόνιση των θαλάσσιων οργανισμών στο περιβάλλον τους, γνωστή ως η εποχή του «Θαλάσσιου Ρυθμού».
Αυτή η περίοδος χαρακτηρίστηκε από πληθώρα αναπαραστάσεων των θαλάσσιων πλασμάτων σε τοιχογραφίες, βάζα, ρυτά, δοχεία, κοσμήματα, σαρκοφάγους και σφραγιδόλιθους με μια εκπληκτική έμφαση στη λεπτομέρεια και στο ρεαλισμό, που 3.500 χρόνια αργότερα μας επιτρέπουν να εντοπίζουμε τον τύπο και το ακριβές επιστημονικό όνομα των ειδών που αναπαράστησε ο καλλιτέχνης. Επιπλέον, πολλά όστρακα και οστά ψαριών διακόσμησαν τους ιερούς θησαυρούς στα επιβλητικά και κομψά παλάτια και συνόδευσαν τους νεκρούς στο τελευταίο τους ταξίδι.
Η ευαισθησία της μινωικής τέχνης που δεν ήταν απλά διακοσμητική, αλλά περιλαμβάνοντας όλα τα στοιχεία μιας αφηγηματικής σύνθεσης μας ωθεί να σκεφτούμε ότι οι μινωίτες ήταν οι πρώτοι μάρτυρες του υπέροχου θαλάσσιου κόσμου και ίσως, γιατί όχι, οι πρώτοι θαλάσσιοι βιολόγοι.
Μια σειρά ολέθριων γεγονότων, φυσικών καταστροφών και επιδρομών συντέλεσαν στην πτώση αυτού του πολιτισμού και τελικά στην πλήρη καταστροφή και εξαφάνισή του. Οι θαυμάσιες εικόνες των δελφινιών, των ψαριών και των χταποδιών στα κεραμικά και στα κομψοτεχνήματα αντικαταστάθηκαν από στιλιστικά σχέδια, σεβαστά από τεχνική άποψη, αλλά χωρίς έμπνευση.
Τα σκοτεινά χρόνια που ακολούθησαν σφράγισαν την τύχη του μινωικού πολιτισμού για πάντα με όλα τα εκπληκτικά κατορθώματά του μερικά από τα οποία επιβίωσαν για να μας προσφέρουν μια φευγαλέα αναλαμπή αυτής της λαμπρής εποχής.
Βιογραφικό
Ο κ. Μιχάλης Παπαδάκης από το 2004 έως και σήμερα είναι Διευθυντής Ενυδρείου Κρήτης Θαλασσόκοσμος, ενώ από το 2000-2004 ήταν Υπεύθυνος Ανάπτυξης και Υποδομών του ΙΘΑΒΙΚ.
Το 1987-2000 ήταν Διοικητικός και Οικονομικός Διευθυντής του Ινστιτούτου Θαλάσσιας Βιολογίας Κρήτης και γραμματέας του Επιστημονικού Συμβουλίου από τον Οκτώβριο του 1987 έως Δεκέμβριο 1997. Με την ευθύνη της άμεσης εποπτείας 25 ατόμων. Στις βασικές του υποχρεώσεις ήταν η συμβολή του στον αναπτυξιακό σχεδιασμό του Ινστιτούτου.
Το Ινστιτούτο είναι ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα με μέσο ετήσιο προϋπολογισμό 4,402 εκ. ευρώ 120 άτομα προσωπικό και με ευθύνη υλοποίησης 40 ανταγωνιστικών προγραμμάτων ετησίως. Ο φορέας είναι κατά 90% αυτοχρηματοδοτούμενος και μόνο το 10% του προϋπολογισμού του προέρχεται από κρατικές επιχορηγήσεις. Είναι αυτόνομος διοικητικά οργανισμός.
Στις άμεσες αρμοδιότητες του είναι:
– Η ανάπτυξη σχεδιασμός και παρακολούθηση του τμήματος διαχείρισης προγραμμάτων (Ευρωπαϊκών Ανταγωνιστικών, Διαρθρωτικών, αναπτυξιακών, εκπαιδευτικών, κοστολόγηση ιδιωτικών projects, Διακρατικών, κοστολόγηση υπηρεσιών και προϊόντων)
– Κατάρτισης προϋπολογισμών
– Προιστάμενος οικονομικών υπηρεσιών
– Προιστάμενος χρηματοδοτήσεων
– Προιστάμενος μισθοδοσίας
– Υπεύθυνος του τμήματος προώθησης προιόντων & υπηρεσιών και μεταφοράς τεχνολογίας
– Yπευθυνος ανάπτυξης
– Υπεύθυνος διοικητικών υπηρεσιών
Το 1992-1995 είχε πραγματοποιήσει συγκριτική μελέτη της Ατλαντικής και Μεσογειακής αλιείας. Έργο χρηματοδοτούμενο από την ΕΕ. Φορέας υλοποίησης Mare as.
Το 1980 πραγματοποίησε Μεταπτυχιακές σπουδές Diplome d’etude approfondies (DEA) στον τομέα της Οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης με ειδίκευση στην: Πολιτική και προγραμματισμό της Ανάπτυξης στο Πανεπιστήμιο Παρίσι Ι Σορβόννη.
Το 1976 απέκτησε Πτυχίο Ανωτάτης Βιομηχανικής Σχολής Θεσσαλονίκης στον κλάδο της επιστήμης διοίκησης επιχειρήσεων.
Πηγή 3ο τεύχος Ην-Ων