Του Μανώλη Τσαγκατάκη*
Μία από τις σημαντικότερες παθήσεις του ουροποιογεννητικού συστήματος που απασχολούν τον ανδρικό πληθυσμό είναι η καλοήθης υπερτροφία του προστάτη αυτό που ο κοινός άνθρωπος αποκαλεί «προστάτη». Στην ηλικία των 50 ετών οι μισοί άνδρες έχουν διογκωμένο υπερτροφικό προστάτη και στην ηλικία των 80 ετών σχεδόν το 100%.
Συμπτώματα
Η συχνοουρία, η μείωση της ακτίνας των ούρων, η νυκτουρία και η ανάγκη να πάμε αμέσως στην τουαλέτα είναι τα κύρια συμπτώματα της υπερτροφίας του προστάτη. Πολλές φορές παρατηρείται και ακράτεια ούρων που βασανίζει τον ασθενή και δημιουργεί κοινωνικά προβλήματα, όπως περιορισμό στις εξόδους του. Επίσης η δυσκολία έναρξη της ούρησης είναι άλλο ένα σύμπτωμα της υπερτροφίας. Τα παραπάνω συμπτώματα μπορεί να προκληθούν και από άλλες καταστάσεις πλην της καλοήθους υπερτροφίας του προστάτη, όπως η ουρολοίμωξη ή ο καρκίνος του προστάτη. Άλλες καταστάσεις πάλι μπορεί να έχουν ορισμένα από τα παραπάνω συμπτώματα, όπως ο σακχαρώδης διαβήτης.
Διάγνωση
Για την διάγνωση της καλοήθους υπερτροφίας απαραίτητες είναι οι εξετάσεις:
1. H δακτυλική εξέταση του προστάτη από το ορθό 2
2. Το Ειδικό Προστατικό Αντιγόνο (PSA)
3. Το υπερηχοτομογράφημα (διορθικό και διακοιλιακό)
4. Η μέτρηση ροής ούρων και
5. Η ουρηθροκυστεοσκόπηση που δίνει την δυνατότητα της υπό όραση εκτίμησης της έκτασης της υπερτροφίας, όπου υπάρχει αμφιβολία. Με την εξέλιξη του διορθικού υπερηχοτομογραφήματος εκτιμάται ο προστάτης αδένας με την μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια. Εάν υπάρχει η υποψία καρκίνου του προστάτη, είναι δυνατή η λήψη κατευθυνόμενων βιοψιών δια λεπτής βελόνης.
Αντιμετώπιση και θεραπεία
Η αντιμετώπιση μπορεί να είναι συντηρητική, δηλαδή με φάρμακα ή χειρουργική και εξαρτάται από την βαρύτητα των συμπτωμάτων. Μερικές φορές, εάν τα συμπτώματα είναι ήπια μπορεί να μην δοθεί καμία θεραπεία. Χρησιμοποιούνται φάρμακα, όπως η φιναστερίδη και οι αναστολείς των α-αδρενεργικών υποδοχέων, όπως η τεραζοσίνη, η δοξαζοσίνη και η ταμσουλοσίνη τα οποία μειώνουν την αντίσταση κατά την έξοδο των ούρων από την ουροδόχο κύστη. Η χειρουργική αντιμετώπιση γίνεται με τη μέθοδο της διουρηθρικής προστατεκτομής ή με ανοικτή χειρουργική επέμβαση, όταν υπάρχει μια μεγάλη υπερτροφία ή όταν υπάρχουν και άλλες ανωμαλίες, λίθοι ή εκκολπώματα ουροδόχου κύστης. Η διουρηθρική προστατεκτομή είναι η τεχνική που χρησιμοποιείται περισσότερο σήμερα. Ένα ειδικό ενδοσκόπιο εισάγεται δια μέσου της ουρήθρας και αφαιρείται με τεμαχισμό ο υπερτροφικός προστάτης που δημιουργεί την απόφραξη.
Υπάρχουν επίσης άλλες λιγότερο επιθετικές τεχνικές όπως LASER, θερμοπηξία και τοποθέτηση Stent. Οι ενδείξεις τους προς το παρόν περιορίζονται σε ασθενείς που λόγω της γενικής τους κατάστασης, δεν μπορούν να υποβληθούν σε χειρουργική επέμβαση.
Η επιλογή θεραπείας της υπερτροφίας του προστάτη απαιτεί προσεκτική διερεύνηση για να προσδιοριστεί αν η θεραπεία είναι ασφαλής, αποτελεσματική ως προς την ανακούφιση των συμπτωμάτων και την αποκατάσταση της φυσιολογικής ροής των ούρων, ανθεκτική στο χρόνο και εύκολα ανεκτή. Η φαρμακευτική αγωγή παρέχει κάποια ανακούφιση από τα συμπτώματα, αλλά απαιτεί καθημερινή δέσμευση στα φάρμακα, έχει σημαντικό κόστος και είναι πολύ πιθανό να αποτύχει με την πάροδο του χρόνου. Η χειρουργική αφαίρεση διουρηθρική ή ανοικτή έχει αποδειχθεί αποτελεσματική θεραπεία. Αντίθετα, οι περισσότερες θερμικές θεραπείες χαμηλής επεμβατικότητας έχουν λιγότερους κινδύνους, αλλά επίσης προσφέρουν μέτρια αποτελέσματα και καθυστερημένη για αρκετές εβδομάδες ανακούφιση από τα συμπτώματα μετά τη θεραπεία.
*Χειρουργός – Ουρολόγος l Διδάκτωρ Παν / μίου Αθηνών l Αν. Διευθυντής Νοσοκομείου «Η ΕΛ. ΠΙΣ»
Πηγή 2ο τεύχος Ην-Ων