Μιάμιση μέρα χρειάζεται για να κατασκευάσει ο κ. Μιχάλης Νινιράκης ένα ζευγάρι στιβάνια (παραδοσιακές ανδρικές μπότες).
Τα χειροποίητα στιβάνια, μας υπογράμμισε, είναι από δέρματα, μοσχαριού, κατσικιού και βουβαλιού.
Όμως λίγοι τσαγκάρηδες έμειναν στην Κρήτη για να μπορούν να καλύψουν την ζήτηση -συνέχισε- και έτσι έχουν ξεκινήσει ορισμένοι έμποροι να φέρνουν εισαγόμενα στιβάνια από την Κίνα, τα οποία είναι βιομηχανοποιημένα.
Δηλαδή δεν φτάνει που το κράτος δεν ενδιαφέρεται να ενισχύσει τα παραδοσιακά επαγγέλματα, τόνισε, όπου μέσα σε αυτά είναι και τα παραδοσιακά στιβάνια αλλά φτάσαμε στο σημείο να υπάρχουν στην κρητική αγορά κινέζικα στιβάνια.
Πρέπει να σημειωθεί ότι – ανέφερε ο κ. Νινιράκης – οι ξένες ετικέτες καλύπτονται από ελληνικές και έτσι παραπλανάται το αγοραστικό κοινό.
Τα χειροποίητα στιβάνια κοστίζουν 120 – 220 ευρώ το ζευγάρι και οι τσαγκάρηδες αφού πάρουν τα μέτρα για το νούμερο της μπότας του κάθε πελάτη επειδή είναι λίγοι πλέον την παραγγελία την παραδίδουν μετά από ενάμιση έως και δύο μήνες.
Το κράτος για να μας στηρίξει – διευκρίνισε ο κ. Νινιράκης – πρέπει να δημιουργήσει σχολές όπου θα εκπαιδεύονται οι νέοι τσαγκάρηδες οι οποίοι θα συνεχίσουν την παράδοση.
Κατά τους χειμερινούς μήνες η ζήτηση ορίζεται από την τοπική αγορά αλλά όταν αρχίζει η τουριστική περίοδος τριπλασιάζεται λόγω του ενδιαφέροντος που δείχνουν οι Έλληνες και ξένοι τουρίστες.
Από την άλλη τα κρητικά στιβάνια έχουν γίνει μόδα και δεν τα φορούν μόνο οι άνδρες αλλά έχουν κατακτήσει και τις καρδιές του γυναικείου πληθυσμού εξαιτίας της ιδιαιτερότητας τους. Συγκεκριμένα οι παραδοσιακές κρητικές μπότες πρέπει να είναι εφαρμοστές στα πόδια και να φτάνουν μέχρι το γόνατο.
Ο βιοτέχνης υποδηματοποιός κ. Μανώλης Νινιράκης έχει την έδρα του στο χωριό Αγ. Βαρβάρα το οποίο βρίσκεται στον νομό Ηρακλείου και απέχει από την πρωτεύουσα του περίπου 27 χιλιόμετρα.
Όταν φτάσαμε στην βιοτεχνία του στις 4 το απόγευμα δούλευε μαζί με τον γιό του και ένα πεπειραμένο τσαγκάρη (εμπειρία 15 ετών).
Ο εργασιακός χώρος γεμάτος δέρματα και έτοιμα στιβάνια και ο κ.Μανώλης καθισμένος απέναντι από την ραπτομηχανή του προσπαθεί να ολοκληρώσει ένα ζευγάρι παραδοσιακά στιβάνια..
Όμως θα καθυστερήσει γιατί μία παρέα από νέα παιδιά μπήκαν στο μαγαζί του και ζήτησαν τέσσερα ζευγάρια στιβάνια τα οποία συμφώνησαν να τα παραλάβουν μετά από δύο μήνες περίπου.
Την τέχνη αυτή την έμαθε ο κ.Μανώλης το 1960 και το 1967 όταν παντρεύτηκε άνοιξε την επιχείρηση του στην Αγ. Βαρβάρα του νομού Ηρακλείου όπου ήταν πλέον και η κατοικία του.
Το επάγγελμα αυτό το ακολούθησα γιατί την εποχή εκείνη -υπογράμμισε- λίγες ήταν οι δουλειές που μπορούσες να μάθεις.
Δεν μετάνιωσα για την δουλειά μου -είπε- αλλά με πληγώνει ότι αργοσβήνει και μαζί με αυτήν ένα μεγάλο κομμάτι της κρητικής παράδοσης.
Βέβαια -συνέχισε- όσοι δεν είχαμε λεφτά να μορφωθούμε ακολουθήσαμε τις παραδοσιακές τέχνες για να μπορούμε να ζήσουμε τις οικογένειες μας.
Μετά από αγώνα 48 ετών -επισήμανε- φτάσαμε στο σημείο να έχουμε μηχανές να έχουμε όλες τις ποιότητες δερμάτων τα οποία τα αγοράζουμε από την Αθήνα ή το Ηράκλειο αλλά δεν έχουμε τεχνίτες.
Από την άλλη πρέπει να επισημανθεί ότι γίνονται και εξαγωγές στο εξωτερικό στην Γερμανία, στην Αμερική και σε άλλες χώρες όπου υπάρχουν Κρήτες ενώ όλα τα μεγάλα χορευτικά συγκροτήματα που έχουν στο προγραμμά τους παραδοσιακούς κρητικούς χορούς παραγγέλνουν χειροποίητα στιβάνια.
Τα χειροποίητα στιβάνια πρέπει να αγοράζονται, σύμφωνα με τον κ. Μανώλη μετά από την ηλικία των 17 ετών όπου έχει διαμορφωθεί το πόδι του ενδιαφερομένου διαφορετικά κάθε έξη μήνες πρέπει να ανασκευάζεται γιατί είναι εφαρμοστά.
Πηγή 1ο τεύχος Ην-Ων