«Το όραμα, οι αντικειμενικοί στόχοι, οι στρατηγικές και οι τακτικές είναι τα βασικά στοιχεία που απαρτίζουν ένα επιχειρηματικό σχέδιο»
Πρόσκληση και πρόκληση αποτελεί ένα επιχειρηματικό σχέδιο. Πρόσκληση προς υποψήφιους επενδυτές να επενδύσουν στη συγκεκριμένη επιχειρηματική μονάδα και πρόκληση για τα στελέχη να πετύχουν τους στόχους αξιοποιώντας τους πόρους (ανθρώπινους, υλικούς και άυλους) της επιχείρησης, εξασφαλίζοντας την επικέντρωσή τους μόνο σε συγκεκριμένους τομείς δράσης (το πρόβλημα της στενότητας των πόρων) και ιεραρχώντας τα βήματα στρατηγικής σκέψης και υλοποίησης. Είναι παράλληλα μια ευκαιρία και όχι απλά μια ιδέα που μπορεί να αξιοποιηθεί από την ομαδική εργασία και να προσδώσει στην επιχείρηση ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Η επιτυχία του επιχειρηματικού σχεδίου είναι συνάρτηση ενός αριθμού κριτηρίων που αναλύονται στο παρόν εγχειρίδιο, όπως η εφικτότητα των στόχων, η άριστη γνώση του περιβάλλοντος δράσης, η θέση της εταιρείας στην αγορά κ.ά.
Τα στελέχη που είναι επιφορτισμένα με την εκπόνησή του οφείλουν να αποφεύγουν τους φορμαλισμούς και την ετήσια αναδόμησή του με βάση στατιστικές αναπροσαρμογές και ξεπερασμένες πρακτικές. Οι παραδοσιακές μέθοδοι εκπόνησης του επιχειρηματικού σχεδίου έχουν χάσει την αξιοπιστία τους και έχουν συνθλιβεί από τις μεταβολές του οικονομικού και κοινωνικού περίγυρου.
Ένα σύγχρονο επιχειρηματικό σχέδιο πρέπει να ικανοποιεί τα κριτήρια της ευελιξίας, της αποτελεσματικότητας και της ελαστικότητας. Αυτό μπορεί να συμβεί μόνο αν ανά πάσα στιγμή τα στελέχη είναι έτοιμα να προβούν σε διορθωτικές αλλαγές που θα του δώσουν τη φρεσκάδα και το έναυσμα συνεχούς και συνεπούς δράσης.
Χρειάζεται ακαδημαϊκή αυστηρότητα στην εκπόνηση και στην εφαρμογή του; Η απάντηση βρίσκεται στα τρία παραπάνω κριτήρια, που διέπουν το σχεδιασμό του. Ας αναλογιστούμε ότι οι αναγνώστες ενός επιχειρηματικού σχεδίου -υποψήφιοι επενδυτές ή επενδυτές εν αναμονή- έχουν διαβάσει δεκάδες ή/και εκατοντάδες ανάλογα σχέδια πριν από το δικό σας. Άρα η ακαδημαϊκή αυστηρότητα δεν θα τους εντυπωσιάσει. Θέλουν να δουν ολοκληρωμένες απαντήσεις σε πρακτικές ερωτήσεις, αφού δεν επενδύουν σε άψυχα επιχειρηματικά σχέδια αλλά σε ανθρώπους. Ποιοι χρειάζονται το επιχειρηματικό σχέδιο; Οι επιχειρήσεις του ιδιωτικού τομέα; Του δημοσίου; Οι πολυεθνικές, οι μετα-εθνικές; Οι μικρομεσαίες; Η απάντηση είναι: Όλες! Η διαμόρφωση ενός επιχειρηματικού σχεδίου και το πνεύμα από το οποίο διαπνέεται το κάνει απαραίτητο για όλες τις οικονομικές μονάδες! Η έκφραση της διαδικασίας σχεδιασμού εντός των πλαισίων της εταιρείας, η αναζήτηση πόρων και κεφαλαίων από εσωτερικές ή εξωτερικές πηγές, η υποβοήθηση στη λήψη των αποφάσεων, η ρύθμιση λειτουργικών ζητημάτων αποτελούν βασικούς λόγους για τη σύνταξη ενός επιχειρηματικού σχεδίου. Πάνω απ’ όλα ένα επιχειρηματικό σχέδιο γεφυρώνει το χάσμα μεταξύ των προσδοκιών και της πραγματικότητας.
Οι ελεγχόμενες από το κράτος επιχειρήσεις εκπονούν επιχειρηματικά σχέδια; Ναι, αλλά πολλές φορές λόγω δεσμεύσεων (θεσμικών ή μη) καταρτίζουν σχέδια χωρίς φαντασία που απλώς διαχειρίζονται την τρέχουσα κατάσταση και τα οποία κινούνται σε διαφορετική κατεύθυνση από την επιθυμητή. Ίσως ο εκσυγχρονισμός τους, μέσω της μεταβολής του θεσμικού πλαισίου και της στελέχωσης των ανώτατων διοικητικών θέσεων από ιδιώτες, αποτελέσει ατμομηχανή που θα παρασύρει και θα εξαλείψει τα όποια εμπόδια παρουσιάζονται.
Εν κατακλείδι, ένα επιχειρηματικό σχέδιο απευθύνεται σε αυτούς που έχουν μια εμπνευσμένη ιδέα και θέλουν να την πραγματοποιήσουν. Σε αυτό περιγράφονται το όραμα, οι αντικειμενικοί στόχοι, οι στρατηγικές και οι τακτικές, ενώ παράλληλα γίνεται εκτενής αναφορά στον προϋπολογισμό, στον έλεγχο, στα συστήματα διοίκησης, στο ανθρώπινο δυναμικό, στο μάρκετινγκ, στην παραγωγή, στην εξασφάλιση της ποιότητας, στον κίνδυνο κ.ά.
Το βιβλίο αυτό περιγράφει τη διαδικασία εκπόνησης ενός επιχειρηματικού σχεδίου και προσπαθεί να εμφυσήσει στους εν δυνάμει αναγνώστες του την προσαρμογή της λογικής στην κουλτούρα, στις αξίες και στα πιστεύω της δικής τους επιχείρησης. Δίνεται έμφαση στα διάφορα στάδια του σχεδιασμού, αφού καθένα από αυτά αποτελεί ξεχωριστή ενότητα στρατηγικής σημασίας.