«Η διαμόρφωση ενός συστήματος οικονομικής πρόβλεψης για τις πιθανές μελλοντικές καταστάσεις της τουριστικής δραστηριότητας υπό ορισμένες συνθήκες και στηριζόμενο σε ορθολογικά πρότυπα ανάλυσης αποτελεί αναγκαιότητα για τον οικονομικό προγραμματισμό και την άσκηση τουριστικής οικονομικής πολιτικής» υπογραμμίζεται στο βιβλίο του Δημήτρη Λαγού «Τουριστική Οικονομική» (εκδόσεις ΚΡΙΤΙΚΗ).
Στην τουριστική ανάλυση διακρίνονται δύο μεθοδολογικές προσεγγίσεις για την πρόβλεψη της τουριστικής ζήτησης. Πρόκειται για:
-την ανιχνευτική προσέγγιση η οποία στηρίζεται σε δεδομένα του παρελθόντος και χρησιμοποιεί διάφορα περιγραφικά μοντέλα για να εντοπίσει τα πρότυπα εξέλιξης της τουριστικής δραστηριότητας
-την κανονιστική προσέγγιση η οποία με τα κανονιστικά μοντέλα που χρησιμοποιεί, προσπαθεί να οργανώσει τρόπους με τους οποίους η προγραμματική παρέμβαση μπορεί να διαμορφωθεί για να πετύχει συγκεκριμένους στόχους
Στο πλαίσιο των παραπάνω μεθοδολογικών προσεγγίσεων διακρίνονται τα τέσσερα είδη τεχνικών προβλέψεων:
– Ανιχνευτική πρόβλεψη: αναφέρεται στην πιθανή μελλοντική έκβαση των γεγονότων, μέσω της πρόβλεψης των τάσεων του παρελθόντος και του καθορισμού των σχέσεων μεταξύ ανεξάρτητων και εξαρτημένων μεταβλητών. Στην ανάλυση της η ανιχνευτική πρόβλεψη δεν περιλαμβάνει κανένα είδος προγραμματισμού ή αντικειμενικού σκοπού της τουριστικής πολιτικής. Ειδικότερα τα μεθοδολογικά εργαλεία είναι τα μοντέλα παλινδρόμησης, τα δομικά μοντέλα, τα μοντέλα γένεσης ταξιδιών κ.α
– Συμπερασματική πρόβλεψη: αναφέρεται στη πιθανή μελλοντική έκβαση των γεγονότων, με τον συστηματικό συνδυασμό της γνώσης και εμπειρίας των ειδικών από πολλές περιοχές γνωστικών αντικειμένων. Η συμπερασματική πρόβλεψη ενσωματώνει κρίσεις και αντιλήψεις και στοιχεία στη διαμόρφωση ενός συνόλου «ομόφωνων αποφάσεων» για τις πιθανές μελλοντικές εκβάσεις ορισμένων γεγονότων. Για την Ελλάδα τα εργαλεία είναι η τεχνική των Δελφών, τεχνική της προσωπικής ομάδας κ.α.
– Κανονιστική πρόβλεψη: αναφέρεται στον καθορισμό των απαιτουμένων μεθόδων για την επιτυχία ορισμένων επιθυμητών καταστάσεων στο μέλλον
– Ολοκληρωμένη πρόβλεψη επιδιώκει τον καθορισμό των θεμελιωδών σχέσεων μεταξύ των ανεξαρτήτως επιτυγχανομένων προβλέψεων για να επιτευχθεί σύγκλιση αποτελεσμάτων. Ένα από τα βασικά εργαλεία είναι η χαρτογράφηση.
Οι μέθοδοι με υποκειμενικές εκτιμήσεις χρησιμοποιούνται στην τουριστική πρόβλεψη όταν τα διαθέσιμα στατιστικά στοιχεία δεν δίνουν σαφή εικόνα του μηχανισμού της αγοράς των τάσεων στην τεχνολογία και των λοιπών πολύπλοκων εξελίξεων.
Επίσης στην κριτική ανασκόπηση υπάρχει αδυναμία διατύπωσης και εφαρμογής ενός και μοναδικού υποδείγματος ζήτησης γενικής εφαρμοσιμότητας η οποία αποδίδεται στην ιδιότυπη φύση της τουριστικής ζήτησης η οποία επικεντρώνεται κυρίως στο γεγονός ότι ο τουρισμός θεωρείται σε μικρότερο βαθμό από ότι οι άλλοι τομείς «ενιαία και αυτοτελείς» οικονομική δραστηριότητα.
Παράλληλα ο τουρισμός ως τομέας ή κλάδος της οικονομικής δραστηριότητας δεν έχει ακόμα αποσαφηνισθεί από την οικονομική θεωρία ενώ ως ολοκληρωμένο σύμπλεγμα δραστηριοτήτων, εντάσσεται σε ένα πλέγμα έντονων αλληλεξαρτήσεων με άλλους τομείς (συγκοινωνίες- μεταφορές- εμπόριο-κοινωνικές υπηρεσίες – κατασκευές κ.α).
Ακόμη στο πρόβλημα της επιλογής κατάλληλης μονάδας μέτρησης τα χρησιμοποιούμενα στις διάφορες μελέτες τουριστικά μεγέθη όπως αυτά των αφίξεων ξένων τουριστών στα τουριστικά καταλύματα του συνολικού αριθμού διανυκτερεύσεων των τουριστών παρουσιάζουν προβλήματα και αδυναμίες.
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι τουριστικές αφίξεις και οι διανυκτερεύσεις είναι μεγέθη χωρίς οικονομικό περιεχόμενο. Ακόμα συμπεραίνεται ότι μέχρι σήμερα έχουν γίνει λίγες μελέτες για την εκτίμηση της τουριστικής κίνησης σε σχέση με τις μελέτες που έχουν γίνει για το σύνολο της τελικής ζήτησης.
Οι περισσότερες μακροοικονομικές μελέτες αντιμετωπίζουν τον τουρισμό ως ένα μερικό πρόβλημα στο πλαίσιο του διεθνούς εμπορίου ή του ισοζυγίου πληρωμών. Επίσης οι ειδικοί του τουρισμού επικεντρώνουν την προσοχή τους κυρίως στην διοίκηση της ξενοδοχειακής βιομηχανίας. Επιπλέον δεν υφίσταται ενοποιημένο σύστημα δεδομένων, όπως είναι των Λογαριασμών του Εθνικού Εισοδήματος.
Επιστροφή στο 13ο Τεύχος Ην-Ων