Ευρωπαϊκά Προγράμματα
Πρώτη η Ελλάδα έλαβε από την Ευρωπαϊκή επιτροπή την έγκριση του Εθνικού Στρατηγικού Πλαισίου Αναφοράς 2007 – 2013 (ΕΣΠΑ). Σε ολοκληρωμένη και ισόρροπη ανάπτυξη με έμφαση στην ενδοχώρα και τον πρωτογενή τομέα, με διαφορετικό τρόπο διαχείρισης πρέπει να στοχεύει ο περιφερειακός σχεδιασμός για την Κρήτη μέσω του ΕΣΠΑ 2007-2013 σύμφωνα με τους αρμόδιους παράγοντες του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος, το οποίο εγκρίθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και θα αρχίσει να υλοποιείται σταδιακά μετά τον μήνα Μάιο. Η εφαρμογή του ΕΣΠΑ υπογραμμίζουν αρμόδιοι παράγοντες είναι η τελευταία ευκαιρία να εκμεταλλευθεί η Ελλάδα κοινοτικά κονδύλια τέτοιου ύψους.
Η Κρήτη τονίζουν πρέπει και μπορεί να γίνει τόπος παραθερισμού, παραμονής και εργασίας – διατροφικός τροφοδότης της Ευρώπης.
Οι βασικοί στόχοι του σχεδίου Ανάπτυξης πρέπει να είναι:
– Η δημιουργία ενός ξεκάθαρου αναπτυξιακού περιβάλλοντος
– Η ανάδειξη και αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του νησιού
– Η διασύνδεση και αλληλοστήριξη των τομέων ανάπτυξης της Κρήτης
– Η βελτίωση της ποσότητας και των πιστοποιημένων χαρακτηριστικών των προϊόντων και υπηρεσιών της
Η περιφέρεια Κρήτης για την περαιτέρω ανάπτυξη της στα πλαίσια του ΕΣΠΑ 2007-2013 οφείλει να εκπληρώσει τις ακόλουθες βασικές προτεραιότητες:
– Τη λειτουργία ολοκληρωμένου δικτύου συνδυασμένων μεταφορών, επιβατών και φορτίων, με ολοκλήρωση – αναβάθμιση όλων των οδικών δικτύων λιμάνια και αεροδρόμια.
– Την ενίσχυση της έρευνας, τη χρήση νέων τεχνολογιών και τη σύνδεση των ερευνητικών αποτελεσμάτων με την παραγωγική διαδικασία και επιχειρηματικότητα σε συνεργασία και με τον ιδιωτικό τομέα
– Τις επικοινωνίες – Ενέργεια, με την ανάπτυξη της Κρήτης σε κέντρο τηλεματικών εφαρμογών και υπηρεσιών με έμφαση στον πολιτισμό, το περιβάλλον και τις υπηρεσίες υγείας και κέντρο εφαρμογών πολιτικών εξοικονόμησης ενέργειας
– Την αναβάθμιση της ποιότητας του τουρισμού, με εμπλουτισμό και ενίσχυση του τουριστικού προϊόντος, μείωση της εποχικότητας και προώθηση ειδικών μορφών εναλλακτικού τουρισμού.
– Τον εκσυγχρονισμό του γεωργικού τομέα με παραγωγή-τυποποίηση και εμπορία επώνυμων ποιοτικών προϊόντων, προώθηση της βιολογικής γεωργίας και κτηνοτροφίας, ενίσχυση της επιχειρηματικότητας των αγροτών, δημιουργία νέων δομών και προώθηση των εξαγωγών
– Την προστασία – ανάδειξη του φυσικού περιβάλλοντος, με ολοκλήρωση της διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων, ορθολογική διαχείριση των υδατικών πόρων, διαχείριση προστατευόμενων περιοχών, εξειδίκευση του χωροταξικού σχεδιασμού και ολοκλήρωση του Εθνικού Κτηματολογίου
– Την προστασία – ανάδειξη των αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και ιστορικών συνόλων, διατήρηση της πολιτισμικής κληρονομιάς και προώθηση της Κρητικής διατροφής
– Την ανάπτυξη του ανθρώπινου δυναμικού, με εκπαίδευση – κατάρτιση – δια βίου μάθηση, με χρήση νέων τεχνολογιών, υποστηρικτικές κοινωνικές υπηρεσίες και καταπολέμηση της ανεργίας
– Την βελτίωση της διοικητικής ικανότητας της Δημόσιας Διοίκησης, με επάρκεια στελεχιακού δυναμικού, εφαρμογή νέων τεχνολογιών και απλούστευση των διαδικασιών
Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι οι παράγοντες του Τεχνικού Επιμελητηρίου επισημαίνουν ότι οι διαθέσιμοι πόροι του ΕΣΠΑ είναι μειωμένοι σε σχέση με αυτούς της Γ’ Προγραμματικής, για πρώτη φορά μετά από πολλά χρόνια.
Υπάρχει επίσης σαφέστατη μείωση των ενισχύσεων σε σχέση με τις ενισχύσεις της προηγούμενης περιόδου για τα ΠΕΠ, σε όλες της περιφέρειες εκτός Αττικής και λιγότερο της Μακεδονίας – Θράκης (για το ΠΕΠ Κρήτης η προηγούμενη κοινοτική συνδρομή ήταν 508 εκ. ευρώ και τώρα 423 εκ. ευρώ).
Οι αιτίες για ανάγκη για την υλοποίηση του ΕΣΠΑ διευκρινίζουν οι αρμόδιοι παράγοντες είναι:
– Η απουσία χωροταξικού σχεδιασμού
– Η απουσία ιεράρχησης, η έλλειψη μελετών και σκοπιμότητας στην επιλογή έργων για χρηματοδότηση
– Η έλλειψη συμβατότητας των έργων, δράσεων και στόχων της Αναπτυξιακής Στρατηγικής της Περιφέρειας Κρήτης, με συνέπεια άλλα έργα να συμβάλλουν ελάχιστα στη μείωση του αναπτυξιακού ελλείμματος.
– Η μη έγκαιρη διαπίστωση της ανάγκης αντιμετώπισης της Κρήτης ως Νησιωτικής Περιφέρειας και παράλληλα ως ορεινής περιοχής και ως εκ τούτου η μη διεκδίκηση αυξημένων αντισταθμιστικών χρηματοδοτήσεων
Με το ΕΣΠΑ θα υπάρξει ενίσχυση των παραγωγικών επενδύσεων, προώθηση της καινοτομίας και αποτελεσματική αξιοποίηση των τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνιών στην Περιφέρεια Κρήτης.
Ακόμη θα ενισχυθούν ερευνητικές και τεχνολογικές υποδομές και εξοπλισμοί που υποστηρίζουν την έρευνα και την καινοτομία στα Ερευνητικά και Εκπαιδευτικά ιδρύματα που ανήκουν στην περιφέρεια Κρήτης.
Στον δευτερογενή τομέα θα χρηματοδοτηθούν δράσεις ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων της περιφέρειας για την βελτίωση της ανταγωνιστικότητας τους στο πλαίσιο των απαιτήσεων της νέας οικονομίας καθώς και η δημιουργία νέων επιχειρήσεων, με στόχο την διεύρυνση της παραγωγικής βάσης της περιφέρειας και την δημιουργία νέων θέσεων απασχόλησης.
Στον τριτογενή τομέα ο τουρισμός αποτελεί μία από τις βασικότερες δραστηριότητες της οικονομίας του νησιού, ενώ τα τουριστικά προϊόντα της Κρήτης εξακολουθούν να κινούνται σε αγορές υψηλού ανταγωνισμού.
Στον τομέα αυτό θα αναληφθούν δράσεις ποιοτικής αναβάθμισης των τουριστικών καταλυμάτων, αναβάθμισης των υπηρεσιών και εμπλουτισμού των τουριστικών προϊόντων, καθώς επίσης και η ανάπτυξη ειδικών υποδομών με στόχο τη διαφοροποίηση του τουριστικού προϊόντος.
Παράλληλα θα αναβαθμισθούν οι υποδομές εκπαίδευσης υγείας και κοινωνικής πρόνοιας, η αειφορική διαχείριση του περιβάλλοντος και η ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς στην Περιφέρεια Κρήτης. Βασικοί πυλώνες για την ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής και την βελτίωση της ποιότητας της ζωής των κατοίκων της.
Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία η χωρική ενότητα Κρήτης
– Νήσων Αιγαίου θεωρείται ως ενιαία «Περιφέρεια Προγραμματισμού». Πρόκειται για ένα νησιωτικό χώρο που περιλαμβάνει περισσότερα από 90 νησιά. Η Κρήτη και το Βόρειο Αιγαίο παρουσιάζουν χαμηλά ποσοστά ανεργίας ενώ αντίθετα το Νότιο Αιγαίο έχει υψηλά ποσοστά σε σχέση με το εθνικό μέσο όρο.
Διαμορφώνει το 10% του Ακαθάριστου Εθνικού Προϊόντος και παράγει το 15% της συνολικής Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας του πρωτογενή τομέα, το 3% του δευτερογενή και το 11% του τριτογενή.
Επίσης φιλοξενεί 104.113 επιχειρήσεις και συγκεντρώνει το 47% των τουριστικών κλινών της χώρας, δέχεται το 29% των αφίξεων, το 66% των διανυκτερεύσεων αλλοδαπών επισκεπτών στην Ελλάδα ενώ εμφανίζει υστέρηση σε όλους τους δείκτες ψηφιακής σύγκλισης με τάσεις βελτίωσης.