Θέματα που αφορούν την υποχρεωτική αναγραφή προέλευσης στο γάλα και το κρέας ρυθμίζονται στο κεφάλαιο Β’ του σχεδίου νόμου με τίτλο «Διακίνηση και εμπορία νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων και άλλες διατάξεις», το οποίο κατατέθηκε στην Βουλή από την Δευτέρα 18 Σεπτεμβρίου και αναμένεται να ξεκινήσει η επεξεργασία του από την Διαρκή Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου.
Πιο συγκεκριμένα, στην αιτιολογική έκθεση του εν λόγω σχεδίου νόμου αναφέρονται σχετικά τα εξής:
Στο κεφάλαιο Β’ του προτεινόμενου σχεδίου νόμου ρυθμίζονται θέματα που αφορούν την υποχρεωτική αναγραφή προέλευσης για το γάλα, ως συστατικό στα γαλακτοκομικά προϊόντα και για το κρέας. Πιο συγκεκριμένα, η πρόταση εθνικής νομοθέτησης για την υποχρεωτική αναγραφή προέλευσης στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα διαβιβάστηκε στις 22 Σεπτεμβρίου 2016 στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για διαβούλευση με τα κράτη μέλη η οποία ολοκληρώθηκε στις 22 Δεκεμβρίου 2016 χωρίς κάποια παρατήρηση ή σχόλιο από άλλο κράτος μέλος ή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Συνεπώς το Υπουργείο προχωρεί με την κατάθεση αυτού του νομοσχεδίου στη διαμόρφωση της εθνικής νομοθεσίας για την υποχρεωτική επισήμανση προέλευσης για το γάλα, τόσο στις συσκευασίες γάλακτος, όσο και στα γαλακτοκομικά προϊόντα προσυσκευασμένα ή μη των άρθρων 80-84 του Κώδικα Τροφίμων και Ποτών συμπεριλαμβανομένων των ζυμωμένων γαλάτων όπως το ξυνόγαλα, κεφίρ, αριάνι, κουμίς, που αναφέρονται στο Παράρτημα II.
Η υποχρεωτική επισήμανση της προέλευσης του γάλακτος καθώς και του γάλακτος ως συστατικού στα γαλακτοκομικά προϊόντα περιλαμβάνει τα εξής:
α) «Χώρα αρμέγματος: το όνομα της χώρας όπου έγινε το άρμεγμα του γάλακτος»
β) «Χώρα επεξεργασίας: το όνομα της χώρας όπου έγινε η επεξεργασία του γάλακτος»
γ) «Χώρα συσκευασίας: το όνομα της χώρας όπου έγινε η συσκευασία του προϊόντος»
Με την κατάρτιση της παρούσας εθνικής νομοθεσίας, υλοποιείται η πολιτική βούληση και ο στρατηγικός σχεδιασμός της Κυβέρνησης, αφού το ΥΠΑΑΤ με την νομοθέτηση αυτή:
α) ικανοποιεί το εκπεφρασμένο αίτημα των ελλήνων καταναλωτών για ενημέρωση σχετικά με την προέλευση του γάλακτος ως κύριου συστατικού των μεταποιημένων γαλακτοκομικών τροφίμων και την ανάγκη προστασίας τους μέσω της διαφάνειας και ασφαλέστερης ιχνηλασιμότητας,
β) προασπίζει τα συμφέροντα των Ελλήνων γαλακτοπαραγωγών κτηνοτρόφων σε μια περίοδο κρίσιμη για την κτηνοτροφία σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης,
γ) συμβάλλει στην διασφάλιση της ποιότητας των ελληνικών γαλακτοκομικών και τυροκομικών προϊόντων, απέναντι σε πρακτικές αθέμιτου ανταγωνισμού
δ) παρέχει τόσο στους καταναλωτές όσο και στους παραγωγούς ασφαλές νομικό παίσιο για την ανάπτυξη καταναλωτικών και παραγωγικών πρακτικών οι οποίες μεσοπρόθεσμα θα διασφαλίσουν την καταναλωτική εμπιστοσύνη στα ελληνικά γαλακτοκομικά προϊόντα και θα δώσουν ώθηση στην ελληνική παραγωγή και συνολικά στην εθνική οικονομία.
ε) Επιτυγχάνει τη δημιουργία ολοκληρωμένου συστήματος επισήμανσης και πληροφόρησης του καταναλωτή για το κρέας με κανόνες ιχνηλασιμότητας σε όλα τα στάδια της παραγωγής και διανομής, από τη σφαγή μέχρι τη συσκευασία, για να εξασφαλίζεται ο συσχετισμός μεταξύ του κρέατος και του ζώου από το οποίο προέρχεται το κρέας.
Ειδικότερα, με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου ορίζονται κατ’ άρθρο τα ακόλουθα:
ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β’
ΑΝΑΓΡΑΦΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΣΤΟ ΓΑΛΑ, ΣΤΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΚΑΙ ΣΤΟ ΚΡΕΑΣ
Άρθρο 5
Υποχρεωτική επισήμανση προέλευσης στο γάλα
Με το προτεινόμενο άρθρο 5, εισάγεται υποχρέωση επισήμανσης της προέλευσης του γάλακτος καθώς και του γάλακτος ως συστατικού στα γαλακτοκομικά προϊόντα, τόσο στα προσυσκευασμένα όσο και στα μη προσυσκευασμένα γαλακτοκομικά προϊόντα που πωλούνται χύδην στα σημεία λιανικής πώλησης, όπως super market που είναι και ο κυρίαρχος τρόπος πώλησης στη χώρα μας των τυροκομικών προϊόντων καθώς και τα στοιχεία που θα περιλαμβάνει η επισήμανση αυτή (Χώρα αρμέγματος, Χώρα επεξεργασίας και Χώρα συσκευασίας). Περαιτέρω, στις παρ. 2, 3 και 4 εξειδικεύονται οι περιπτώσεις των ενδείξεων που θα αναγράφονται εφόσον το γάλα ή το γάλα ως συστατικό σε γαλακτοκομικά προϊόντα, έχει αρμεχθεί, υποστεί επεξεργασία και συσκευαστεί, στην ίδια χώρα, σε περισσότερα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε περισσότερες χώρες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Τέλος στην παρ. 5 του προτεινόμενου άρθρου, ορίζεται ότι η αναγραφή των ενδείξεων αυτών γίνεται με ανεξίτηλο τρόπο και σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 13 του Κανονισμού (EE) 1169/2011. Έτσι επιτυγχάνεται η εναρμόνιση των διατάξεων που προτείνονται με το Ευρωπαϊκό Δίκαιο, ενώ παράλληλα ορίζονται αναλυτικά τα στοιχεία που θα περιλαμβάνει η επισήμανση προέλευσης, ώστε να μην υπάρχουν παρερμηνείες, καθώς και οι ενδείξεις που πρέπει να αναγραφούν σε διαφορετικές περιπτώσεις προέλευσης που μπορεί να προκύψουν.
Άρθρο 6
Έλεγχος – Κυρώσεις
Το προτεινόμενο άρθρο 6, περιλαμβάνει τις υπουργικές αποφάσεις σύμφωνα με τις οποίες διενεργούνται οι έλεγχοι συμμόρφωσης των επιχειρήσεων στις διατάξεις του άρθρου 5 του προτεινόμενου σχεδίου νόμου. Επιπλέον ορίζεται ότι στους παραβάτες των διατάξεων του άρθρου 5, επιβάλλονται οι σχετικές κυρώσεις που προβλέπονται στο σημείο 14 του τομέα τροφίμων της περίπτ. β’ της παρ. 2 του άρθρου 23 του ν. 4235/2014 (Α’ 32).
Άρθρο 7
Ρήτρα Αμοιβαίας αναγνώρισης
Με το προτεινόμενο άρθρο 7 εξαιρούνται από την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 5 και 6, τα προϊόντα που παράγονται νομίμως ή αποτελούν αντικείμενο εμπορίας σε άλλο κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή σε τρίτη χώρα.
Εννοείται ότι δεν ισχύει η απαίτηση για τις εν λόγω υποχρεωτικές επισημάνσεις για τα τελικά γαλακτοκομικά προϊόντα που εισέρχονται στη χώρα μας έτοιμα σε συσκευασίες τελικού καταναλωτή και έχουν παραχθεί ή εισαχθεί στη χώρα μας ήδη επισημασμένα για την άμεση διάθεση στην κατανάλωση. Αφορούν μόνο στο γάλα που παράγεται και μεταποιείται στη χώρα μας και στα γαλακτοκομικά προϊόντα που παράγονται ή/και επεξεργάζονται (συμπεριλαμβανομένης της ωρίμανσης ή της τυποποίησης) κτλ στη χώρα μας και στα οποία ενδέχεται να έχει χρησιμοποιηθεί γάλα, οποιασδήποτε μορφής, με προέλευση άλλη από αυτή της Ελλάδας. Η υποχρεωτική επισήμανσης καταγωγής – προέλευσης τίθεται επί αυτών των μεταποιημένων γαλακτοκομικών προϊόντων για την πληροφόρηση του καταναλωτή.
Άρθρο 8
Αξιολόγηση – Εξουσιοδοτική διάταξη
Με γνώμονα την ορθή εφαρμογή του προτεινόμενου σχεδίου νόμου, εισάγεται με την παρ. 1 του προτεινόμενου άρθρου 8 πρόβλεψη για την αξιολόγηση της αποτελεσματικότητας των διατάξεων των άρθρων 5 και 6 από τη Διεύθυνση Κτηνοτροφικών Υποδομών και Μεταποίησης Ζωικών Προϊόντων του ΥΠΑΑΤ, εντός 30 μηνών από την έναρξη ισχύος του νόμου.
Η απαίτηση για την υποχρεωτική επισήμανση καταγωγής – προέλευσης στο γάλα και στα γαλακτοκομικά προϊόντα συμβάλλει στην πληρέστερη ενημέρωση των καταναλωτών και την αποφυγή παραπλάνησής τους, στη διαφάνεια της αγοράς και στην καθιέρωση κανόνων δίκαιου που τους προστατεύουν από αθέμιτες εμπορικές πρακτικές. Η αποτελεσματικότητα των προβλεπόμενων διατάξεων θα αξιολογηθεί πριν την παρέλευση των 30 μηνών από τη δημοσίευση του νόμου. Είναι αναγκαίο μαζί με τη μεταβατική περίοδο των 6 μηνών του άρθρου 15, να υπάρξει επαρκής χρόνος εφαρμογής που να επιτρέψει τυχόν επαναπροσδιορισμό της αποτελεσματικότητάς του σε συντονισμό με τις αντίστοιχες εθνικές πρωτοβουλίες άλλων Κρατών Μελών (στο πλαίσιο αξιοποίησης του άρθρου 39 του Καν. (EE) 1169/2011) και το τυχόν εναρμονισμένο πλαίσιο που ενδεχόμενα στο μεσοδιάστημα να προκύψει σε ενωσιακό επίπεδο.
Επιπλέον, με την παρ. 2 του προτεινόμενου άρθρού δίνεται η δυνατότητα στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων να ρυθμίζει με απόφασή του, ειδικότερα θέματα που θα προκύψουν κατά την εφαρμογή των διατάξεων σε σχέση με τον τρόπο αναγραφής των υποχρεωτικών ενδείξεων του άρθρου 5 επί των συσκευασιών ή των προθηκών στα σημεία λιανικής πώλησης.
Άρθρο 9
Υποχρεωτική επισήμανση καταγωγής – προέλευσης στο κρέας
Η Ελλάδα είναι έντονα ελλειμματική σε κρέας και ιδίως σε βόειο και χοίρειο κρέας, το γεγονός δε αυτό οδηγεί στην εφαρμογή αθέμιτων εμπορικών πρακτικών οι οποίες πλήττουν όχι μόνο τους καταναλωτές αλλά και τους παραγωγούς – κτηνοτρόφους. Οι υψηλότερες τιμές των ελληνικών κρεάτων σε σχέση με τις τιμές άλλων κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένων των γειτονικών κρατών, αποτελεί ισχυρό κίνητρο για τους εμπόρους να προβούν σε παραπλάνηση των καταναλωτών και στη διάθεση κρέατος καταγωγής άλλων χωρών, ως ελληνικό ή ως προερχόμενο από άλλο κράτος-μέλος της Ε.Ε. σε υψηλή τιμή, αισχροκερδώντας σε βάρος των καταναλωτών και δημιουργώντας σε βάρος των Ελλήνων παραγωγών συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού.
Με βάση τα αποτελέσματα των ελέγχων του ΥΠΑΑΤ στην αγορά του κρέατος εντοπίστηκε, μεταξύ άλλων, δυσλειτουργία στο στάδιο της λιανικής πώλησης και απαιτούνται συνεπώς διορθωτικές ενέργειες για τη συγκράτηση του φαινόμενου της παραπλάνησης και αισχροκέρδειας εις βάρος κυρίως των καταναλωτών αλλά και των δημοσίων εσόδων.
Προκειμένου να υπάρξει ολοκληρωμένο σύστημα επισήμανσης και πληροφόρησης του καταναλωτή απαιτούνται κανόνες ιχνηλασιμότητας σε όλα τα στάδια της παραγωγής και διανομής του κρέατος, από τη σφαγή μέχρι τη συσκευασία, για να εξασφαλίζεται ο συσχετισμός μεταξύ του κρέατος και του ζώου από το οποίο προέρχεται το κρέας.
Στο παρόν άρθρο αποτυπώνονται ειδικές υποχρεώσεις κατά το στάδιο της λιανικής πώλησης (όπως κρεοπωλεία και τα καταστήματα λιανικής πώλησης που έχουν τμήμα κρεοπωλείου) όπου είναι αναγκαίο, πέραν των λοιπών εδικών υποχρέωσαν που αφορούν σε όλα τα στάδια εμπορίας και διακίνησης του κρέατος, να υπάρξει υποχρέωση αναγραφής της χώρας καταγωγής ή των χωρών εκτροφής, κατά περίπτωση, στα παραστατικά που εκδίδονται από οποιονδήποτε φορολογικό ηλεκτρονικό μηχανισμό (όπως ταμειακές μηχανές, φορολογικοί εκτυπωτές, Αυτόνομη Δημοσιονομική Μονάδα Επεξεργασίας – ΑΔΗΜΕ, Ειδική Ασφαλής Φορολογική Διάταξη Σήμανσης Στοιχείων – ΕΑΦΔΔΣ). Κατά αυτόν τον τρόπο ο καταναλωτής θα έχει τη δυνατότητα να γνωρίζει ακριβώς τι αγοράζει μέσω των αναγραφόμενων στοιχείων στην απόδειξη λιανικής πώλησης, αλλά και οι αρμόδιες ελεγκτικές αρχές να ισοζυγίζουν τις αγοραζόμενες ποσότητες των τιμολογίων αγοράς με τις πραγματικά πωλούμενες ποσότητες μέσω των τιμολογίων και των αποδείξεων.
Επειδή οι εκτυπώσεις των ζυγιστικών μηχανών δεν μπορούν να ανταποκριθούν στη διασταύρωση στοιχείων διότι υπάρχει η δυνατότητα εικονικών ζυγίσεων, μεταφέρεται η πληροφόρηση καταγωγής – προέλευσης μέχρι και την πραγματική πώληση του κρέατος που είναι η ταμειακή μηχανή για τα σημεία λιανικής πώλησης. Έτσι το σύστημα ελέγχου έχει το απαραίτητο σημείο αναφοράς που θα του επιτρέψει την προς τα πίσω ιχνηλάτιση του προϊόντος και την διαπίστωση τυχόν ελληνοποιήσεων και παραβάσεων σε όποιο στάδιο και εάν αυτές πραγματοποιήθηκαν.
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΤΕ
