Στις 21 Ιανουαρίου 2019 εκδικάζεται στο ΣτΕ η προσφυγή του ΣΕΑ για τη μεταβίβαση μνημείων στο Υπερταμείο, ανακοινώνει ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων. Συγκεκριμένα αναφέρεται:
Δυόμιση περίπου μήνες μετά την πρώτη ταυτοποίηση ακινήτων που περιλαμβάνονται στη λίστα Τσακαλώτου – Υπερταμείου με τα 10.119 ακίνητα του Ελληνικού Δημοσίου που μεταβιβάζονται στην ΕΤΑΔ ΑΕ, καμία θεσμική ενέργεια δεν έχει γίνει από το Υπουργείο Οικονομικών ή το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού για την εξαίρεση από τη μεταβίβαση μνημείων, αρχαιολογικών χώρων, μουσείων, ακινήτων απαλλοτριωμένων για αρχαιολογικούς σκοπούς και άλλα κτηρίων που εμπίπτουν στην αρμοδιότητα του ΥΠΠΟΑ.
Η ανακοίνωση του ΥΠΠΟΑ στις 22/11/2018, η οποία ενημερώνει ότι «έχει ολοκληρωθεί ο έλεγχος των 10.119 ακινήτων που αναφέρονται στην υπ’ αριθμ. ΥΠΟΙΚ 0004586 ΕΞ 2018 Απόφαση του Υπουργού Οικονομικών και ήδη έχει διαβιβαστεί στον Υπουργό Οικονομικών ο σχετικός κατάλογος των υπαγόμενων στις εξαιρέσεις του άρ. 196 του Ν. 4389/2016», χωρίς ωστόσο να δίνει στη δημοσιότητα ούτε καν τον αριθμό των ακινήτων που ταυτοποιήθηκαν (που σύμφωνα με πληροφορίες ανέρχεται σε περίπου 2.300 ακίνητα!), ουδόλως μας καθησυχάζει για τη θεσμική κατοχύρωση της εξαίρεσης των μνημείων, τουλάχιστον μέχρι την απάντηση που αναμένεται από τον Υπουργό Οικονομικών.
Δυστυχώς, μάλιστα, ο κ. Τσακαλώτος στις 13/11/2018, απαντώντας στην από 10/10/2018 ερώτηση βουλευτή της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, απέφυγε να δεσμευτεί για τον τρόπο με τον οποίο θα υλοποιηθεί η εξαίρεση, παραπέμποντας την όποια διαδικασία στις «ελληνικές καλένδες». Συγκεκριμένα, ο κ. Τσακαλώτος αναφέρεται σε έναν, εκ των υστέρων, «ενδελεχή έλεγχο του γεωφυσικού και νομικού προφίλ των ακινήτων» της λίστας, προκειμένου να διαπιστωθεί ποια από αυτά είναι κατάλληλα προς μεταβίβαση, σημειώνοντας πως πρόκειται «για μια στοχευμένη έρευνα ευρείας κλίμακας που διεξάγεται σε βάθος και απαιτεί χρόνο». Δεν απαντά, βέβαια, στο γιατί αυτή η διαδικασία δεν προηγήθηκε, όπως θα ήταν το λογικό, της επίμαχης απόφασης του ΚΥΣΟΙΠ (86/18.6.2018 – ΦΕΚ 2317/Τ. Β΄/19.6.2018) και της έκδοσης της ΥΑ 0004586 ΕΞ2018/19.6.2018 (ΦΕΚ 2320/Τ. Β΄/19.6.2018).
Πέραν τούτου, το ΥΠΠΟΑ, στην από 23/10/2018 ανακοίνωσή του, δήλωνε κατηγορηματικά πως: «Καμία πράξη μεταβίβασης ή άσκησης διαχείρισης δεν έχει επιχειρηθεί και δεν πρόκειται να επιχειρηθεί από την ΕΤΑΔ για τον κατάλογο των 10.119 Κωδικών Αριθμών Εθνικού Κτηματολογίου, πριν ολοκληρωθεί η ταυτοποίηση των εξαιρουμένων ακινήτων, που διενεργείται από τις Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και άλλων φορέων. Ακολουθεί, εξάλλου, αντίστοιχος έλεγχος και για τον κατάλογο των περίπου 72.000 ακινήτων που έχει βρεθεί να διαχειρίζεται η ΕΤΑΔ από το παρελθόν». Ωστόσο, η ΕΤΑΔ ΑΕ προχωρά κανονικά σε μεταγραφές ακινήτων που της έχουν μεταβιβαστεί από τον προηγούμενο Σεπτέμβριο (σύμφωνα με το πρακτικό Συνεδρίασης Διοικητικού Συμβουλίου ΕΤΑΔ 559/5.9.2018), πολύ πριν ολοκληρωθεί ο έλεγχος των ακινήτων από το ΥΠΠΟΑ. Τελικά τι ισχύει; Δεν γνωρίζει το ΔΣ της ΕΤΑΔ τι έχουν εξαγγείλει οι αρμόδιοι υπουργοί, ή οι εξαγγελίες των υπουργών είναι κενές περιεχομένου;
Η κυβέρνηση, παρά την απροθυμία της, θα χρειαστεί άμεσα να προχωρήσει σε θεσμικές κινήσεις, καθώς η αίτηση ακύρωσης που κατέθεσε ο Σύλλογος Ελλήνων Αρχαιολόγων, από κοινού με τους Δημάρχους Πατρέων και Σπάρτης, ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας έχει προσδιοριστεί να εξεταστεί στις 21 Ιανουαρίου 2019. Ως τότε ο Υπουργός Οικονομικών είτε θα πρέπει να έχει εξαιρέσει θεσμικά τα μνημεία και τα κτίρια αρμοδιότητας ΥΠΠΟΑ είτε να έρθει στο ΣτΕ και να υπερασπιστεί την μεταβίβαση που έχει υπογράψει ο ίδιος. Σε κάθε περίπτωση, οι προφορικές δεσμεύσεις και τα δελτία τύπου προφανώς δεν υπάρχει περίπτωση να ληφθούν υπόψη από το ανώτατο δικαστήριο. Ας αναλάβει λοιπόν η κυβέρνηση τις ευθύνες της κι ας σταματήσει να κωλυσιεργεί και να θολώνει τα νερά.
Ζητάμε:
1. Την άμεση δημοσιοποίηση του πλήρους καταλόγου αρχαιολογικών χώρων, μνημείων και μουσείων και γενικότερα ακινήτων που χρησιμοποιούνται από την Αρχαιολογική Υπηρεσία και τα οποία περιλαμβάνονται στον κατάλογο των 10.119 ακινήτων που μεταβιβάζονται στην ΕΤΑΔ ΑΕ.
2. Την έκδοση σχετικής Υπουργικής Απόφασης ονομαστικής εξαίρεσης από τη μεταβίβαση κάθε δικαιώματος (κυριότητας και διαχείρισης) όλων των παραπάνω και του περιβάλλοντος χώρου αυτών ή μέρους των ακινήτων αυτών που δεν εμπίπτουν στις διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 196 του Ν. 4389/2016 προς την ΕΤΑΔ ΑΕ και οποιαδήποτε συναφή εταιρεία ή οργανισμό στο διηνεκές. Το ίδιο να ισχύσει και για τυχόν άλλα παρόμοια ακίνητα που θα αποκαλύπτονται ή θα χαρακτηρίζονται στο μέλλον, συμπληρώνοντας την πολιτιστική μας κληρονομιά.
3. Τη διασφάλιση με νομοθετική ρύθμιση ότι επίσης εξαιρούνται της μεταβίβασης και τα μνημεία, οι αρχαιολογικοί χώροι, τα μουσεία και άλλα συναφή ακίνητα αρμοδιότητας της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας που συμπεριλαμβάνονται στην παράγραφο 5 του άρθρου 196 του Ν. 4389/2016, για τα οποία η ίδια η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟΑ αποδέχεται ότι, ακόμη και αν εξαιρεθεί η μεταβίβαση κυριότητας, η ΕΤΑΔ ΑΕ διατηρεί την διαχείρισή τους και επομένως την νομή τους. Πρόκειται για 72.000 ακίνητα, τα οποία κατά τον χρόνο δημοσίευσης του Ν. 4389/16 είχαν ήδη μεταβιβασθεί, ενώ λόγω της αυτοδίκαιης προστασίας τους από το Σύνταγμα, θα πρέπει η διαχείρισή τους από την ΕΤΑΔ να εξαιρείται.
4. Τη νομοθετική διασφάλιση των κτηρίων των αρχαιολογικών μουσείων, των αρχαιολογικών αποθηκών και συναφών κτηρίων ή υπαίθριων χώρων που ανήκουν στο ελληνικό δημόσιο και χρησιμοποιούνται για τις ανάγκες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, της φύλαξης αρχαιοτήτων και γενικότερα για αρχαιολογικούς σκοπούς.
ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΤΕ
